• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Twaalfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Boeddhisme » Zen » Sogenji Desu: MU

Sogenji Desu: MU

25 juli 2016 door Bertjan Oosterbeek

A monk asked Master Joshu:
Does a dog have Buddha nature?
Master Joshu said: “MU”.

Wanneer je eenmaal de sussokan (zie: Sanzen) goed onder de knie hebt, dan krijg je van de Roshi je eerste koan, de MU-koan. En vanaf dan doe je bij iedere sanzen voortaan je koan. Dat wil zeggen: nadat je in de sanzen room je laatste buiging gemaakt hebt, kom je niet meteen weer omhoog, maar zeg je eerst je koan op. En gelijk daarna geef je je antwoord. Bij de MU-koan is dat antwoord overigens niet zo moeilijk. Het antwoord is namelijk gewoon ‘MU’.

Op het eerste gezicht lijkt een koan op een soort raadseltje. Bijvoorbeeld: ‘Iedereen kent het geluid van twee klappende handen, maar wat is het geluid van één hand?’ Of: ‘Hoe kun je verder vanaf de top van een dertig meter hoge paal?’ Of dus: ‘Wat is MU?’ Maar anders dan dat je misschien zou denken, gaat het bij een koan niet om het geven van het juiste antwoord. Dat is er namelijk niet. Dat wil zeggen: er is geen antwoord waar je door flink te puzzelen achter kunt komen.

Vaak heeft een koan de vorm van een anekdote of dialoog tussen een zenmeester en zijn studenten. Meestal gebaseerd op een werkelijke gebeurtenis. Zo heeft de koan ‘Eén waterdruppel’ zijn oorsprong in… Sogenji! (En dus vandaar de naam One Drop Zen.)

Een Zenmeester – Gisan genaamd – vroeg aan een jonge student hem een emmer water te brengen om zijn bad mee af te koelen. De student bracht het water en nadat hij het bad afgekoeld had, gooide hij het water dat over was op de grond. ‘Jij stommeling!’ gaf de meester hem een uitbrander. ‘Waarom heb je de rest van het water niet aan de planten gegeven? Waar
haal je het recht vandaan om in deze tempel ook maar één druppel water te verspillen?’ De jonge student verwierf op dat ogenblik Zen. Hij veranderde zijn naam in Tekisui, wat waterdruppel betekent.
*

Veel van de koan gaan op die manier. De zenmeester zegt iets tegen de student, een steentje tikt tegen een bamboe, een tempelbel klinkt in de verte… en dan – patsboem – gebeurt het: in dat ene ogenblik wordt ‘zen’ verworven. Bijna te mooi om waar te zijn!

sogenji desu LotusEn helaas: het ís te mooi om waar te zijn. Ik vond het altijd al moeilijk om te begrijpen hoe zoiets kleins en onbetekenends voor zo’n grote doorbraak zou kunnen zorgen. En pas in Sogenji heb ik begrepen wat er hier echt aan de hand is.

Het gaat hier namelijk niet om zomaar een student, maar om een student die al weken, maanden, misschien al wel een paar jaar intensief aan het trainen is. Die elk moment, iedere minuut ‘alleen maar MU’ probeert te zijn. In het begin moeizaam, maar na verloop van tijd steeds meer en steeds beter. Totdat hij op een punt komt en hij zoveel energie heeft opgebouwd, dat hij letterlijk op barsten staan. En dan hoeft er maar íets te gebeuren om…

En dat is de bedoeling van deze koan: de hele dag alleen maar MU zijn. Tijdens zazen, bij het werken, bij het eten… alleen maar MU. Without any gaps and in one straight line: only this MU. En tijdens je sanzen met de Roshi laat je zien of je dat inderdaad bent. En dat is verdomd lastig!

Wat je dan doet? Je zegt dus eerst je koan op… en dan roep je: MU. En dan merk je pas hoe venijnig je gedachten zijn. Want je bent nog maar twee tellen bezig om MU te zeggen en je denkt: ‘hij is niet goed, hij moet lager’, ‘hij moet harder’ of ‘hij moet langer’… En daar ga je alweer.

In de zes maanden die ik met MU heb kunnen oefenen heb ik maar één keer een écht goede MU gegeven. ‘Now THAT’s a real MU,’ riep de Roshi enthousiast uit. Maar eigenlijk was dat niet eens nodig – ik wist het zelf ook meteen. Of ‘ie hard genoeg was, laag genoeg, lang genoeg… het maakte me allemaal niks uit, de vraag kwam niet eens in me op. En zelfs het compliment van de Roshi liet me koud. Ik was niet – zoals anders – tevreden of trots…

Heel even was ik alleen maar MU.

Klik hier naar een korte, maar bijzondere opname waarin een zenmonnik bij Mumon Roshi – de leraar van mijn leraar Harada Roshi – tijdens sanzen de MU-koan doet.

* Uit: Paul Reps – Zen-zin, Zen-onzin. Deventer: Ankh-Hermes (1968).

In 2012 en 2013 plaatste het Boeddhistisch Dagblad elke veertien dagen het relaas over de belevenissen in een Japans klooster van Bertjan Oosterbeek. Hij bracht daar een jaar door. Wij plaatsen nu opnieuw de hele lezenswaardige serie, echter in een hogere frequentie.

De verhalen ‘Sogenji desu – verhalen uit een Japans zenklooster’ zijn gebundeld en verkrijgbaar als boek en e-book.

Bertjan Oosterbeek schrijft nog meer verhalen, ook over zen. En die zijn te lezen op zijn website www.bertjanoosterbeek.wordpress.com?

(c) 2013 Bertjan Oosterbeek

 

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Bertjan Oosterbeek, Columns, Zen Tags: Bertjan Oosterbeek, klooster, Mu, roshi, Sogenji desu, suusokan

Lees ook:

  1. Sogenji Desu: MU
  2. Sogenji Desu: KOMAKU (deel 2)
  3. Sogenji desu: KOMAKU (slot)
  4. Sogenji Desu: OFURO

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

Bertjan Oosterbeek

Is bioloog, filosoof en zen student. Tussen 2011-2012 bracht hij een jaar door in het zenklooster Sogenji (Okayama - Japan) om zen te studeren bij zenmeester Shodo Harada Roshi. Eind april 2012 keerde hij terug naar Nederland. Vol van verhalen natuurlijk. 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

23 mrt
Zen Meditatie Introductie
23 mrt 23
30 mei
Vipassana meditatie Rotterdam
30 mei 23
Rotterdam
31 mei
Ontspanningsmeditatie Rotterdam (vipassana)
31 mei 23
01 jun
Rotterdam - geleide meditatie (vipassana meditatie)
1 jun 23
03 jun
Zen in Twente ochtend met Doin Sensei op 3 juni
3 jun 23
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Waarover praten we als we het over identiteit hebben?

    Kees Moerbeek - 28 mei 2023

    Zolang de identiteitsstrijd werd gevoerd uit naam van gemarginaliseerde of als minderwaardig beschouwde minderheidsgroepen, stond deze op het programma van links. Zodra de referentiegroep echter een meerderheid werd, of een groep die zichzelf superieur opstelde naar andere groepen, werd het bestempeld als een rechts of extreemrechts geluid.

    Daoïsme, de mystieke traditie, een bloemlezing

    Erik Hoogcarspel - 27 mei 2023

    Jan de Meyer (1961) is sinoloog en vertaler. Hij doet al 40 jaar onderzoek naar het daoïsme en hij heeft een nieuwe bloemlezing geschreven van de belangrijkste teksten van het daoïsme. De meeste lezers zijn al bekend met twee beroemde teksten uit deze Chinese traditie: de Laozi en de Zuangzi. Beide teksten zijn al verschillende malen in het Nederlands vertaald, onder andere door de bekende sinoloog Kristoffer Schipperṣ.

    ‘Meebewegen met wat er is’

    gastauteur - 15 mei 2023

    Als het gaat om dak- en thuisloze mensen wordt er door de maatschappij merendeels nog vanuit 'schuld en eigen verantwoordelijkheid' gedacht. Men heeft vaak het verkeerde idee dat iedere persoon in Nederland eigen verantwoorde keuzes maakt en dus verantwoordelijk is voor diens eigen lijden. Of men denkt dat het heel makkelijk is om een uitkering aan te vragen. De gewone burger weet niet hoe het is voor iemand die in een totaal andere realiteit zit.’

    Ras – nutteloze, kwaadaardige onzin

    Kees Moerbeek - 14 mei 2023

    Angela Saini heeft voor haar boek Superieur: de terugkeer van de rassentheorie zo’n beetje alle literatuur over rassenwetenschap doorgespit, schrijft ze. Veel genetici menen dat als genetica bewijst dat er nauwelijks reden is om rassenonderscheid te maken, het dus snel afgelopen zal zijn met racisme. Was het maar waar. Racisme is juist een sociale constructie met een enorme invloed, constateert ze.

    Waarom we beter denken dan we denken

    Erik Hoogcarspel - 5 mei 2023

    Je hoort nogal eens zeggen dat mensen van nature redeloos zijn en tot de meest bizarre meningen en handelingen in staat. Voor wie regelmatig de krant leest of het nieuws via andere media volgt, lijkt dit zelfs vanzelfsprekend. Het is daarnaast allang in zekere kringen gebruikelijk om de mens te beschouwen als een onderdeel van de natuur, een wezen dat zijn dierlijke afkomst verbergt onder een dun vernislaagje van beschaving.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Tussen veranderlijk en onveranderlijk vind je de deur naar non-dualiteit
    • Waarover praten we als we het over identiteit hebben?
    • Guy – Kom en kijk (P. ehipassiko)
    • Ludo – Wind
    • Ardan

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

     

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

     

    Privacy en cookies

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

    Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

    Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

    Noodzakelijke cookies

    Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

    If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

    Privacy

    Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens