Zelfrealisatie is synoniem voor nibbana. Het is de bevrijding van de geest van de ‘vergiften’ (P. kilesas); van de ‘mentale uitvloeisels’ (P. asavas); van de cyclus van wedergeboorte (P. samsara)—van het bestendige ‘worden’ (P. bhava).
Het is het graduele ‘uitdoven’; het blussen van het vuur van verlangen, van afkeer en van onwetendheid.
Zelfrealisatie staat voor verstilling (P. samatha); voor ‘koel worden’ (P. sitibhava); voor bevrijding (P. vimutti) en voor innerlijke vrede (P. santi).
Zelfrealisatie wordt niet verkregen door geleende, ontvangen wijsheid van anderen (P. sutta-maya panna); noch door logisch en rationeel (maar geconditioneerd) denken (P. cinta-maya panna).
Enkel door direct empirisch ervaren—ervaringswijsheid door zelfinzicht (P. bhavana-maya panna)—kan de dhammanuvatti tot zelfrealisatie komen.
