• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Veertiende jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Jana Verboom
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Boeddhisme » Boeddhisme voor Jan met de pet

Boeddhisme voor Jan met de pet

11 mei 2023 door Zeshin van der Plas

Luister Jan, ik heb respect voor je, jij zorgt er voor dat het land draait.

Stel, stel dat Willem Alexander bij mijn buren was geboren, dan was Willem Alexander nu huisschilder geweest en heette hij Wim.  Maar Willem Alexander is Willem Alexander en hij is een prins.

Stel dat Willem Alexander opeens spiritueel wordt, waardoor dan ook, en hij net als zijn tante Irene boeken gaat schrijven over bomen, de natuur, het milieu en de diepere waarde van het leven.

Ik bedoel dus: ‘Willem Alexander’.  Gaan wij dan roepen: ‘O,…eerwaarde, hoogverheven Alexander, zittend op uw drie dubbele lotustroon, wij eren u, uw wetten en geschriften, u zij de glorie.

Ahum, zie je de belachelijkheid hier van in? Respect ja, maar belachelijke verering?

Dus, als W.A.Siddhartha een bejaardencentrum bezoekt om een honderdjarige een lintje te geven. Daarna in het Bronovo ziekenhuis zijn zieke vrouw bezoekt en als deja vu zijn broer weer begraaft, raakt hij een beetje neerslachtig. Bij zijn oma kan hij ook al niet te rade gaan, die is inmiddels overleden. Het vreet aan hem. Ziekte, ouderdom en dood. Waarom? Als zijn vrouw weer beter is bezoeken zij samen de paus, een vriendelijke man die hen met mooie beloften over god in de hemel weer in slaap tracht te sussen. Als hij het evenement ‘In vrijheid verbonden’ bijwoont, dat zijn moeder ooit in het leven heeft geroepen, ontmoet hij een Hindoeïstische priester die erg veel indruk op hem maakt. Wekenlang spookt het beeld van de priester door zijn hoofd. Uiteindelijk stapt hij naar zijn moeder en legt zijn dilemma aan haar voor, hij wil ook priester worden. In feite heeft zij voor die ontmoeting met die priester gezorgd. Zijn moeder vraagt of hij gek geworden is: ‘Je kunt het land niet verzaken, wat denk je wat er gebeurt als je aankondigt dat je priester wordt, het hele koningshuis is in één klap een ‘practical joke’.

Om kort te gaan, op een nacht sluipt de koning samen met een bevriende beveiliger de Eikenhorst uit. Hij kust zijn slapende vrouw en zijn slapende dochters fluistert hij toe: “Sorry meiden, ik kan niet anders” en samen met zijn beveiliger rijdt hij naar België waar hij afscheid neemt van zijn (veiligheid)vriend. Daar staat Siddhartha midden in de nacht in een buitenwijk van Brussel. Als hij een dakloze medebroeder aantreft vraagt hij: ‘Ruilen, mijn maatpak tegen jouw Zeemankloffie?’. Hij mompelt: “Een knappe jongen die mij herkent in deze kleren.”

Om een lang verhaal kort te maken, W.A. Siddhartha gaat in de leer bij verschillende hele goeie leraren, maar niemand kan hem het antwoord geven op het waarom. Waarom veroorzaakt de ziekte van mijn vrouw, het ongemak van ouderdom, en de dood van mijn broer zo’n pijn. Waarom krijg ik pijn als iemand in tranen bij mij komt, omdat hij niet meer voor zijn demente moeder kan zorgen en er nergens plaats voor haar is. Waarom krijg ik pijn als een kind in tranen zegt dat haar cavia is dood gegaan? Waarom krijg ik pijn als ik langs een weiland loop waar varkens in liggen en ik weet dat ze voor de slacht zijn. En dan kijk ik naar mijn schoenen en de riem in mijn broek. En dan wordt mij verteld dat voor gelatine, kaas, drop, mijn vroegere zijden overhemden, enz. enz. enz. enz. allemaal dieren voor zijn dood gemaakt. Dat planten ook pijn kunnen voelen. Waarom? Alles, alles, alles wat je doet, alles wat je eet, zelfs alleen maar ademen, daarmee dood je levende wezens, levende organismes. Pijn…

Het leven is een grote slagerij. Eten en gegeten worden, leven is pijn, het leven is lijden. Waarom?  Nee, nee ik wil niet dood, nog niet, ik wil nog wat verder leven. Het lijden is omdat ik wil leven.

Houdt het lijden op als ik zelfmoord pleeg? Misschien, maar ik ben nog niet dood, daarom weet ik het ik niet. Maar zelfs als ik dood ben gaat het lijden gewoon door, als een niet te stoppen wiel dat de berg afdondert.

Waarom wil ik leven, waarom wil ik lijden en leed veroorzaken? Ik veroorzaak al leed omdat ik simpelweg besta. En dan heb ik het nog niet eens over oorlog, soldaten die elkaar afslachten. Wat kan ik doen? Niks, Uiteindelijk gaat M.A. Siddhartha maar onder een boom zitten, Leven helpt niks en doodgaan is ook geen oplossing, wat dan? Dit is toch om gek van te worden. Als Siddhartha weer een beetje bij zijn positieven is gekomen, iets meer helderheid van geest heeft gekregen en zijn emoties niet meer met hem op de loop gaan, kan hij de boel weer een beetje op een rijtje krijgen. Hij analyseert zijn gedachten:

Het leven bestaat uit lijden

En de oorzaak ervan is Iedereen wil leven

Als ik die oorzaak er van wil opheffen?

Ik kan onmogelijk alles en iedereen vermoorden? Wie weet is er op een verre planeet ook leven, dus ook lijden, moet ik even over nadenken. Dingen zijn zo als ze zijn, daar kan ik niks aan veranderen, ja een druppel op een gloeiende plaat door bijvoorbeeld vegetariër worden, maar geeft dat een werkelijke oplossing? Nee niet echt.

Maar er moet toch een oplossing zijn.

Hebzucht, dat is het, mijn hebzucht is de oorzaak van alles, ik wil leven, iedereen wil leven, de hebzucht voor en naar alles is de oorzaak van leed, pijn en smart.

Maar hoe kan ik die hebzucht doven? De oorzaak van alles, ja de pijn zal wel blijven maar als ik de hebzucht weg zou kunnen nemen, dat zou toch een grote troost zijn.”

Analyse

Alles wat ik zie is hebzucht, brandende, verzengende hebzucht. Mijn oog staat in brand door de hebzucht voor het kijken. Het besef wat mijn oog overbrengt naar mijn brein, de sensatie die het oog overbrengt, plezierig, onplezierig, welke indruk dan ook, de oorzaak hiervan is mijn hebzucht.

Waar komt die passie voor mijn hebzucht vandaan?  Het voedt mij met hartstocht. Hartstocht voor brandende haat en verdwazende genegenheid. Geboorte, ouderdom, dood, leed, geweeklaag, ellende, verdriet, en wanhoop, het zijn allemaal uitingen van het vuur van mijn passie die via mijn ogen binnen komt.

Mijn oor staat ook in vuur en vlam door de passie voor geluid, mooie muziek of scheldkanonnades. Mijn neus staat in vuur en vlam door de passie voor de geur van pas gebakken brood, of,   oh, oh, jouw geur, de geur van wierook,. Mijn tong staat in brand door de passie voor de smaak van overheerlijk eten, vlees, suiker, koffie, wijn. Mijn hele lichaam brandt van hartstocht. Maar erger, mijn brein staat in vuur en vlam: Al deze brandende ideeën, dit vurig bewustzijn, deze verzengende indrukken en smeulen­de sensaties. Ze zijn allemaal producten van mijn hebzucht. Hartstocht voor, ge­boorte, ouderdom, dood, leed, geweeklaag, ellende, verdriet, en wanhoop zijn de oorzaak dat ik in brand sta, dat ik opbrand, dat mijn leven opbrandt. Een kaars aan twee kanten aangestoken.

Wat er aan te doen is?  Kom, laat ik weerzin voor mijn oog zoeken, voor al de prachtige vormen die het ziet. Laat ik weerzin voor het be­wustzijn dat wat mijn oog veroorzaakt zoeken. Al zijn indrukken en gewaarwordingen, ongeacht of ze plezierig, onplezierig of van wat voor aard dan ook zijn. Laat ik wijs zijn en een aversie zoeken voor mijn oor, zijn geluiden en indrukken. Voor  mijn  neus en zijn geuren, de tong en zijn smaken, mijn lichaam en de gevoelens, mijn brein en alles wat daarin voorbij trekt.

Als ik zo’n weerzin ontwikkel, dan pas bevrijd ik mijzelf van hartstocht, zo zal ik vrij worden. Als ik vrij ben dan pas kan ik zien wat mij gevangen hield, dan pas ben ik in staat om te weten waarom. Dan zal de bevrijding voor alle, alle, levende wezens een feit zijn. Zij zullen  niet meer ten onder gaan aan hebzucht.

P.S.

Misschien wil je dit helemaal niet horen, en ben ik een ouwe gek.

Dat mag.

Categorie: Boeddhisme, Columns, Geluk, Zeshin van der Plas Tags: Alexander

Lees ook:

  1. Tien jaar Boeddhistisch Dagblad
  2. Bodai – De sutra die je hart verwarmt
  3. Bodai – De sutra die je hart verwarmt (deel II)
  4. Bodai –  De grote slagerij

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

Zeshin van der Plas

Zenleraar, oud-globetrotter, oprichter van Suiren-ji zencentrum. Schrijver van versjes, liefhebber van het leven. www.zencentrum.nl 
Alle artikelen »

Agenda

  • Agenda
  • Geef je activiteit door

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 10 februari 2025
    Zen Spirit studiegroep 'Het verborgen licht'-vanaf 10 februari 2025
  • 2 mei 2025
    Phowa Studieweek
  • 9 mei 2025
    Seminar Tenzin Wangyal Rinpoche
  • 12 mei 2025
    Maandagochtend meditatie in Amsterdam-West
  • 13 mei 2025
    Verdiepingsbijeenkomst Hand in hand met de Boeddha
  • 13 mei 2025
    Dinsdagavond op even weken samen mediteren in Almere Buiten
  • 13 mei 2025
    Oude boeddhistische inzichten voor geslaagde moderne relaties
  • 13 mei 2025
    Oude boeddhistische inzichten voor geslaagde moderne relaties
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Weet jij wat een anker is? Test jezelf!

    Hans van Dam - 2 mei 2025

    Deel 3 van een 5-delig dwaalgesprek over de mystieke roos.

    ‘Het leven zelf is zazen’

    Wim Schrever - 28 april 2025

    De grote tragedie hier in het Westen is dat we onze eigen spirituele traditie zo snel hebben opgegeven en met het badwater -de religie- ook het kind -de spiritualiteit- hebben weggegooid. Terwijl een mens fundamenteel nood heeft aan spiritualiteit, aan zingeving.

    Geschiedenis als wapen deel 1

    Kees Moerbeek - 20 april 2025

    President Vladimir Poetin zei in 2014: ‘Onze collectieve herinnering bepaalt onze cultuur, onze geschiedenis en onze tegenwoordige tijd. En onze toekomst zal worden gevormd aan de hand van onze historische ervaring.’ Hij is het zelf die actief deze herinnering en ervaringen vorm geeft en propageert. Ivo van de Wijdeven schrijft dat in de Sovjettijd er nog werd gegrapt dat het land een zekere toekomst had, maar een onvoorspelbaar verleden. Onder Poetin is Ruslands geschiedenis als in beton gegoten. Er is maar één historische waarheid en deze is verankerd in de grondwet en de Nationale Veiligheidsstrategie.

    Jaloerse goden te slim af – de geschiedenis de baas…?

    gastauteur - 13 april 2025

    Hongersnood in een hermetisch afgesloten kuststrook die onwillekeurig aan de vernietigingskampen van weleer doet denken, besmet met meer dan een zweem van genocide… Regeert Adolf Hitler over zijn graf heen? Want bestaat Israël niet bij diens gratie? Zou zonder die bittere nazi-erfenis Palestina als land van drie monotheïstische religies niet nog gewoon zo heten? Is de grond er niet vervloekt, juist door godsdiensten die, gevoed vanuit één fictieve bron, vervolgens als protestbeweging steeds in chronologische volgorde aan haar voorgangster ontspruiten, waarmee de kiem voor een eeuwigdurende vete om de absolute waarheid is gelegd? En claimt niet elk van deze broeder- of zusterstromingen dat stuk met hun aller bloed doordrenkte aarde, aanvankelijk voor Abrahams JHWH, vervolgens voor Jezus’ Vader en ten slotte voor Allah – drie godheden die, in verbitterde onderlinge jaloezie verwikkeld, strijden niet alleen om religieuze hegemonie, maar ook om de profane en politieke macht?

    Wat is quiëtisme?

    Hans van Dam - 27 maart 2025

    Over het stillen van de wil.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Het jaar 2025 – dag 129 – vrede en alle goeds
    • De dood van de paus
    • Seks: Joodse posities in Joods Museum Amsterdam
    • Paus Leo XIV – ‘help ook elkaar om bruggen te bouwen – met dialoog, met ontmoeting’
    • Aardbeving van magnitude 3,7 schokt Tibet

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.