• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Veertiende jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Jana Verboom
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Boeddhisme » Geen dood geen vrees (65) – Na een moedige strijd …

Geen dood geen vrees (65) – Na een moedige strijd …

5 oktober 2025 door Jan Veenendaal Reageer

‘In een serie columns schrijft Jan Veenendaal aan de hand van  boeken, gedichten en lezingen van Thich Nhat Hanh over zijn ongeneeslijke ziekte en de bijzondere, spirituele reis die hij hierdoor maakt. Jan is lid van de ‘Orde van Interzijn’ en lid van de Sangha Den Bosch.’
Jan was een mensenmens op wie je kon rekenen. Hij bezocht onder meer gedetineerden in gevangenissen en tbs-inrichtingen. Jan overleed op 27 november 2023. We herhalen zijn serie. Deze aflevering werd eerder, op 15 april 2023 in het BD geplaatst.

Niets geen moedige strijd of een moedig gedragen lijden. Dat is niet de bedoeling met deze laatste tocht die ik ga. Het liefst maak ik hem zo draaglijk mogelijk en liefst zo pijnvrij mogelijk. Op een gegeven ogenblik als de pijnmedicatie niet meer werkt, of als ik erg versuft ben, gewoon kunnen zeggen dat het genoeg is. Ik heb een prachtig leven geleefd en nu mag dat eindigen. Wat een rijkdom dat dat hier in Nederland mogelijk is!
Helaas is door de pijnmedicatie mijn hoofd nogal warrig. Het is niet anders en gelukkig houdt het de pijn weg. Voor zolang dat het duurt. Daar heeft niemand zicht op, en dat is maar goed ook.
Van typen ben ik overgegaan op dicteren. Vroeger deed ik dat ook veel, maar zonder secretaresse kwam het er niet meer van. Met de huidige technologieën kan het eenvoudig zelfs op mijn mobiel. We zijn al behoorlijk goed op elkaar ingespeeld waardoor ik bijna foutloos kan schrijven. Het is heel bijzonder om te zien dat je spraak meteen omgezet wordt in woorden en hoe snel het gaat.
Het is een tijd van afscheid nemen; mensen komen op bezoek, bellen wat vaker. Ik ga ook op bezoek bij mensen die geen afscheid kunnen nemen bij mij thuis of die ik niet kan bellen. Zo nam ik kortgeleden afscheid van Klaas, die ik leerde kennen in de gevangenis waar ik als bezoekvrijwilliger kwam. Met hem heb ik de afgelopen vijf jaar wekelijks contact gehad, ook nu hij alweer twee jaar in een tbs kliniek is opgenomen en recent te horen kreeg dat hij nog twee jaar langer moet blijven.
De bewegingsvrijheid van Klaas is al jaren ingeperkt, die van mij wordt dat door het verloop van mijn ziekte ook steeds meer helaas. Hij kijkt reikhalzend uit naar de eerste dag waarop hij met begeleid verlof mag en was echt teleurgesteld dat het nu weer was uitgesteld. Het afscheid was bijzonder en verdrietig omdat er tussen ons een band was gegroeid en ik ook mee heb gemaakt hoe steeds minder mensen contact met hem zijn gaan onderhouden.
Ik heb niet zoveel meer om reikhalzend naar uit te kijken. Dagen zonder pijn zijn al erg fijn. Helaas ben ik ook beperkt in mijn bewegingsvrijheid. Ik kan niet meer fietsen, mag niet meer autorijden, en ben daardoor erg afhankelijk van anderen geworden. Die afhankelijkheid zal alleen maar groter worden.
Wanneer ik veel bezig ben met de beperkingen die ik meer en meer zal krijgen en met het naderende einde heb ik gelukkig deze prachtige meditatie die me helpt uit mijn negatieve gedachtenspiraal te komen:

Ik geef het idee op dat ik dit lichaam ben en dat mijn levensduur beperkt is.
Ik zie dat ik niet echt dit lichaam ben, dat uit vier elementen bestaat, en dat ik er niet door beperkt word.
Ik maak deel uit van de levensstroom van spirituele en biologische voorouders die duizenden jaren lang is doorgestroomd tot aan de huidige tijd en die duizenden jaren lang zal doorstromen naar de toekomst.
Ik ben één met mijn voorouders, ik ben één met alle mensen en alle wezens, of ze nu vrede voelen en onbevreesd zijn of lijden en bang zijn.
Op dit moment ben ik overal op aarde en daarbuiten aanwezig. Ik ben ook aanwezig in het verleden en de toekomst.
Dat dit lichaam uiteenvalt deert me niet, net zoals het vallen van de bloesem niet het einde van de pruimenboom betekent.
Ik zie mezelf als een golf op de oceaan, mijn ware aard is het water van de oceaan. Ik zie mezelf in alle andere golven en alle andere golven in mij. Het verschijnen en verdwijnen van de golf heeft geen invloed op de oceaan.
Mijn dharma-lichaam en mijn geestelijke wijsheid zijn niet onderworpen aan geboorte en dood.
Ik zie hoe ik al aanwezig was voordat mijn lichaam verscheen en hoe ik aanwezig zal zijn nadat mijn lichaam uiteen is gevallen. Ik zie hoe ik ook in tijd en ruimte aanwezig ben.

Deze meditatie heb ik ook ingesproken. Mocht je daar interesse in hebben, laat het dan even weten dan stuur ik het naar je toe.

 

Categorie: Boeddhisme, Columns, Geluk, Gezondheid, Jan Veenendaal Tags: 65, geen dood geen vrees, moedig lijden, Thich Nhat Hanh

Lees ook:

  1. Geen dood, geen vrees (45) – Dit lichaam is niet ik
  2. Geen dood geen vrees (53) – Diep kijken vereist moed
  3. Geen dood geen vrees (54) – Knopen doorhakken
  4. Geen dood geen vrees (56) – Hoe kunnen we diep in onze doodsangst kijken?

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Lees Interacties

Geef een reactie Reactie annuleren

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Door:

Jan Veenendaal

Jan Veenendaal (1951) is lid van de Leven in Aandacht sangha in de traditie van Thich Nhat Hanh waarbinnen hij lid is van de internationale Orde van Interzijn’. 
Alle artikelen »

Agenda

  • Agenda
  • Geef je activiteit door

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 10 september 2025
    Van Zelfcompassie naar Compassie
  • 11 september 2025
    De Geest in Ontspanning en Rust
  • 16 september 2025
    Introductiecursus zenmeditatie
  • 8 oktober 2025
    Online lezingenserie 'Theosofia, de moeder van alle religies' (2)
  • 8 oktober 2025
    Rigpa Woensdag - Inspiraties uit het Tibetaanse boek van leven en sterven
  • 9 oktober 2025
    Basiscursus Inzichtmeditatie in Hilversum
  • 10 oktober 2025
    Eeuwenoude wijsheid voor ons hedendaagse leven
  • 10 oktober 2025
    Vreugde ontdekken van mededogen in het dagelijks leven
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Van wie is jouw lijf? De mythe van het eigen lichaam

    Hans van Dam - 24 september 2025

    Hoe je van je lichaam afkomt zonder het te doden; incarnatie in het licht van afhankelijk bestaan (pratitya samutpada).

    Van wie is jouw huis? De mythe van de eigen woning

    Hans van Dam - 21 september 2025

    Hoe je van je huis afkomt zonder het te verkopen; eigendom in het licht van afhankelijk bestaan (pratitya samutpada).

    Ardan, van zenleraar tot brugwachter – ‘Je opent de brug en je sluit ‘m weer. Bijna zen.’

    Ardan - 9 augustus 2025

    'Ik wil mezelf niet opzadelen met titels. En bovendien zei me de titel 'zenleraar' niet zoveel. Was ik nu anders geworden? Kon ik nu beter mensen begeleiden dan daarvoor? Het klopte voor mij niet. Datgene wat mij het meest gebracht had, namelijk die vrije vrouw/man zonder titel liep nu met een titel rond. En dat beviel me niks.'

    ‘Het leven zelf is zazen’

    Wim Schrever - 28 april 2025

    De grote tragedie hier in het Westen is dat we onze eigen spirituele traditie zo snel hebben opgegeven en met het badwater -de religie- ook het kind -de spiritualiteit- hebben weggegooid. Terwijl een mens fundamenteel nood heeft aan spiritualiteit, aan zingeving.

    Geschiedenis als wapen deel 1

    Kees Moerbeek - 20 april 2025

    President Vladimir Poetin zei in 2014: ‘Onze collectieve herinnering bepaalt onze cultuur, onze geschiedenis en onze tegenwoordige tijd. En onze toekomst zal worden gevormd aan de hand van onze historische ervaring.’ Hij is het zelf die actief deze herinnering en ervaringen vorm geeft en propageert. Ivo van de Wijdeven schrijft dat in de Sovjettijd er nog werd gegrapt dat het land een zekere toekomst had, maar een onvoorspelbaar verleden. Onder Poetin is Ruslands geschiedenis als in beton gegoten. Er is maar één historische waarheid en deze is verankerd in de grondwet en de Nationale Veiligheidsstrategie.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Geen dood geen vrees (68) – Juist sterven
    • Het Universele Soevereiniteitsbeginsel, en waarom het niet werkt
    • Dagopening
    • Het jaar 2025 – dag 280 – oma
    • Neurowetenschappen- het zelf is niet constant maar steeds in verandering

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.