• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Twaalfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Boeddhisme » Over Theologie 45: Spiritualiteit

Over Theologie 45: Spiritualiteit

28 november 2022 door Dharmapelgrim

We zijn bijna aan het einde van de serie die ik naar aanleiding van een cursus Theologie schrijf. De inhoud van iedere les brengt mij op gedachten die ik wel wil delen. Vandaag:

Spiritualiteit

Ons Nederlandse woord ‘spiritualiteit’ is afgeleid van het Franse woord ‘spiritualité’, dat teruggaat op het Latijnse ‘spiritus’, dat ‘geest’ betekent. Wij kennen verschillende betekenissen van het woord ‘geest’, zoals bedoeling, bovenaards of bovennatuurlijk wezen (spook, demon), brein, duingrond, en nog veel meer. Met ‘spiritus’ doel ik hier ook niet op een blauwe (gedenaturaliseerde) brandbare vloeistof voor branders, maar op de vertaling van het Griekse ‘pneuma’ dat weer een vertaling is van het Hebreeuwse begrip ‘rũah’. Het woord ‘rũah’ is een zogeheten onomatope, een klanknabootsing van loeiende wind of opgewonden ademen. Wat die windvlaag betreft: het gaat er vooral om dat geen sterveling weet waar die precies vandaan komt en waar die weer heen gaat. Whoei… roeaahh…

Om een lang verhaal kort te maken (soms zijn cliché zinnetjes best handig!): Spiritualiteit gaat over iets dat mensen in beweging zet, zoals wind een schip in beweging kan brengen wanneer het de zeilen heeft gehesen. Een mens heeft natuurlijk geen echte zeilen, en daarom moet je de vergelijking lezen als: ‘alleen mensen die zich ervoor openstellen, kunnen door X voortgedreven worden!”. De grote vraag is vervolgens: wie of wat is X? Voor christenen is dat uiteraard geen vraag. X is voor hen de ‘Spiritus Sanctus’ ofwel de ‘Heilige Geest’, de Geest van God zelf. Een beetje christen zet alle zeilen bij om daar zoveel mogelijk kracht uit te putten.

Christelijke spiritualiteit is uiteraard gebaseerd op de Bijbel. Het kenmerkt zich  door vier duidelijke aspecten:

  1. Christelijke spiritualiteit is Christocentrisch. Dat wil zeggen dat het Christus in het centrum van alles plaatst. De kracht die van Christus uitgaat, heeft tot doel de mens tot Christus te brengen. Ik zie dat voor me als een wervelwind. De kracht keert terug naar waar hij vandaan kwam, met medeneming van de mens die zich mee laat voeren.
  2. Christelijk spiritualiteit is dialogisch van aard. Dat betekent zoveel als dat het de mens zowel bevraagt als beantwoordt. Het bevraagt iedereen door aan te zetten tot zelfreflectie (“wie ben jij werkelijk, waarom doe je dit, waar ga je heen, enzovoorts”) terwijl het tegelijkertijd antwoordt op diezelfde vragen wanneer zij oprecht gesteld worden (“jij bent mij, handel om mijnent wil, je bent onderweg naar mij!”). Maar behalve tot zelfreflectie zet Christelijke spiritualiteit ook aan tot dialoog met anderen. Ga in gesprek met andersdenkenden. Niet om te overtuigen, maar om te leren!
  3. Christelijke spiritualiteit is alledaags. Ik zou zeggen: vooral alledaags. Het gaat er niet om zelf bijzonder te zijn of om buitengewone prestaties neer te zetten. Het is vooral belangrijk de dagelijkse dingen gewoon naar eer en geweten en naar beste kunnen te doen, zoals eten bereiden, de woning reinigen of doen wat nodig is. Niet meer, niet minder.
  4. Christelijke spiritualiteit is humaan. Het zet de mens niet boven al het andere dat leeft, alsof de mens op de top van een soort hiërarchische levens-piramide staat. Christelijke spiritualiteit plaatst de mens in het oog van de orkaan van alle veranderingen die rondom hem woeden. Het is de mens die de opdracht heeft om temidden van al die veranderingen de rust te bewaren, schade te beperken en ondersteuning, beschutting en levenszekerheid te bieden. Ga er maar aan staan.

 

Ik geef onmiddellijk toe dat bovenstaande zo niet  letterlijk in de cursus Theologie staat. Dat is ook niet mijn opzet. Het is mijn interpretatie van méér dan alleen wat er in de cursus staat. Ik denk dat mijn eigen spiritualiteit zich hier wat laat gelden. Het zij zo. In de loop der jaren heb ik ervaren – niet uit boekjes geleerd, maar ervaren – dat er niet zoiets als christelijke, hindoeïstische, boeddhistische, of welke dommamistische spiritualiteit dan ook bestaat. Mensen  verwarren  christelijke, hindoeïstische, boeddhistische, of andere  dommamistische zeilen met de wind die de zeilen doet bollen. Je hebt zeilen in allerhande kleuren, formaten en vormen, maar ze hangen allemaal slap en nutteloos naar beneden wanneer de wind niet waait. De kracht die mensen voortstuwt is de kracht die de gehele werkelijkheid vormt en tegelijk de leegte vult of – zo je wilt – omgekeerd. Het is de “wind” die waait waarheen hij wil, zonder dat een sterveling weet waar die “wind” precies vandaan komt en waar die weer heen gaat. Whoei…. roeaahh…

En doordat niemand de wind ooit heeft gezien of weet uit welke hoek ze waait, geloven onwetende mensen dat het hun zeilen zijn die de nodige voortstuwingskracht genereren. En zo zijn er talloze vormen van spiritualiteit ontstaan, in allerhande kleuren en formaten, met uiteenlopende wapens erop en – niet te vergeten – logo’s en strijdkreten. Is katholieke spiritualiteit echt anders dan protestantse spiritualiteit? Is christelijke spiritualiteit echt anders dan boeddhistische? Is mijn spiritualiteit echt anders dan de jouwe? Ik houd het erop dat onze zeilen misschien verschillen, maar niet de spiritus, pneuma, rũah die onze zeilen doet bollen. Whoei… roeaahh…

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Boeddhisme, Columns, Dharmapelgrim, Geluk, godsdienst Tags: christelijke spiritualiteit, spiritualiteit, wind, zeilen

Lees ook:

  1. Dick -Windorgel
  2. Over Theologie deel 7 – Waarden en normen
  3. Over Theologie 41: Godsdienstles
  4. Over Theologie 43: Missie

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Lees Interacties

Reacties

  1. Peter farwick zegt

    30 november 2022 om 10:23

    Blijf zo doorgaan.in de hoop dat de mens gaat leren dat het paradijs hier op de aarde is.hopende dat de men s gaat genieten van mens dier en fauna.dit kon door naar jullie ook te luisteren mijn dank daarvoor

Primaire Sidebar

Door:

Dharmapelgrim

Probeert sinds zijn 16de jaar het Edele Achtvoudige pad te volgen. Dat lukt hem met vallen en opstaan, waarbij hij zichzelf voorhoudt dat hij dat pad tot het einde zal gaan, zolang hij maar één keer vaker opstaat dan valt. Iedereen die de dharma beoefent is een pelgrim op zijn eigen weg. 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

20 mrt
Open Les Kum Nye Yoga en meditatie | Live op ma t/m wo
20 mrt 23
21 mrt
Meditatiecursus in de Dhammakaya traditie
21 mrt 23
21 mrt
Vipassana meditatie Rotterdam
21 mrt 23
Rotterdam
22 mrt
Online Lezingenserie 'Universele symbolen: de taal van de ziel' (4)
22 mrt 23
22 mrt
Ontspanningsmeditatie Rotterdam (vipassana)
22 mrt 23
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Wanneer iedereen liegt, weet niemand nog wie er liegt

    Kees Moerbeek - 19 maart 2023

    Een staatsgreep, of het manipuleren van het politieke systeem zijn voorbeelden van andere manieren om aan de macht te grijpen dan verkiezingen. Onverbloemde macht is echter beperkt houdbaar en macht verkregen met geweld vraagt meer geweld om het in stand te houden.

    Geschiedkundige Romila Thapar – de stem van afwijkende meningen

    Kees Moerbeek - 12 maart 2023

    Romila Thapar is een van India’s meest vooraanstaande geschiedkundigen. In haar boek Voices of Dissent (2020) beschrijft ze de rol van het ‘meningsverschil’ in de verschillende periodes van de Indiase geschiedenis. De Boeddha was een van degenen die vraagtekens zette en met een alternatief kwam. Dit artikel gaat met grote stappen door haar boek.

    Het jaar 2023 – dag 66 – vlokjesneeuw

    Joop Ha Hoek - 7 maart 2023

    KNMI regen en natte sneeuw. Somewhere over the rainbow, skies are blue. Take care out-there.

    Spelen met oneindigheid, verrassende figuren en patronen

    Erik Hoogcarspel - 6 maart 2023

    Hoe zit het nu met het oneindige? Om te beginnen merkt Zantema op dat er verschillende soorten oneindigheid bestaan. Als voorbeeld noemt hij het zogenaamde Hilbert-hotel, vernoemd naar de wiskundige David Hilbert. Dit is een denkbeeldig hotel met oneindig veel kamers. Als deze allemaal bezet zijn en er meldt zich een nieuwe gast, dan zou hij of zij op het eerste gezicht geen kamer kunnen krijgen. Dit lukt echter wel met een bepaald trucje: laat iedere gast verhuizen naar de kamer ernaast. Deze is er altijd, anders zouden er niet oneindig veel kamers zijn. De eerste kamer komt dan vrij.

    Hoe zen is Zuid? De weg van de vier geloften met een bus vol ikken.

    Erik Hoogcarspel - 2 maart 2023

    De schrijfster, Hanneke Dijkman, is lerares zenmeditatie en woont in Rotterdam Zuid, in de wijk Vreewijk. Als Rotterdammer vraag je je dan af zen in Zuid ‘ken dit wel?’ Zuid is namelijk het jongste en armste deel van de stad, de plaats waar in het begin van de vorige eeuw arme landarbeiders uit Zeeland en Friesland kwamen wonen om in de haven te werken. De Rotterdammers aan de linker Maasoever hadden het toen over de ‘boeren’, die een geit op zolder hadden en in klederdracht liepen. Dit is natuurlijk nogal overdreven, maar Zuid heeft de reputatie van een verzameling probleemwijken nooit helemaal van zich af kunnen schudden.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Het jaar 2023 – dag 80 – deboodschap
    • Hartlicht
    • Boeddhistisch vormingsonderwijs bestaat vijf jaar
    • Leven in Thailand – stroomrantsoen
    • Van nul tot stil in acht tellen

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

     

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

     

    Privacy en cookies

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

    Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

    Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

    Noodzakelijke cookies

    Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

    If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

    Privacy

    Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens