Ik word wakker uit een rare droom. Mijn vriendin en iemand anders gaan de kamer uit waar mijn lichaam kennelijk ligt opgebaard. Bij het dichtdoen van de deur hoor ik het bezoek nog net zeggen ‘het is toch nog snel gegaan.’
Een voorspellende opmerking? Net zoals de droom waarin het getal 74 maar bleef terugkomen? Zou het kunnen betekenen dat deze manifestatie nog vier jaar te gaan heeft en dat het tegen die tijd heel snel zou kunnen gaan?
Even sta ik stil bij deze twee dromen, we praten erover en we gaan verder met ons leven. Om op deze momenten met de dood bezig te zijn is een oefening, een oefening in onbevreesdheid, een oefening om te laten zijn wat er is. Angst om dood te gaan is er niet en toch is het belangrijk om weer eens stil te staan bij het einde van deze manifestatie.
In het hindoeïsme wordt de manifestatie ook wel illusie genoemd. De illusie dat we wat zijn, dat we iets zijn, dat we ook maar van enige betekenis zijn, dat wat we ervaren of denken te zien de werkelijkheid is.
We kunnen voorbij het concept van ‘ik ga dood’ gaan. Het concept ik is de boosdoener want ik is een product van ons bewustzijn. Het lijden zit in ik. Mijn lijden is ook niet juist. Er is lijden, niet mijn lijden. Je denkt dat je de enige bent die lijdt maar dat is niet zo. Wanneer je voorbij het concept ik kunt gaan, kun je alles zijn. Bij geen ik raak je je ware natuur aan. Zonder ik leef je in het pure land.
Einstein sprak bij de begrafenis van een vriend en zei:
‘het betekent niets dat hij de wereld iets eerder dan mij heeft verlaten. Mensen zoals wij, die geloven in de natuurkunde, weten dat het onderscheid tussen verleden, heden en toekomst slechts een hardnekkig volgehouden illusie is.’
Het is toch nog snel gegaan geeft aanleiding voor verdere verdieping. De derde van de ‘Drie Buigingen’* dient zich aan, geeft ruimte en zet alle beperkingen en vrees overboord:
Ik geef de idee op dat ik dit lichaam ben en dat mijn levensduur beperkt is.
Ik zie dat ik niet echt dit lichaam ben, dat uit vier elementen bestaat, en dat ik er niet door beperkt word.
Ik maak deel uit van de levensstroom van spirituele en biologische voorouders die duizenden jaren lang is doorgestroomd tot aan de huidige tijd en die duizenden jaren lang zal doorstromen naar de toekomst.
Ik ben één met mijn voorouders, ik ben één met alle mensen en alle wezens, of ze nu vrede voelen en onbevreesd zijn of lijden en bang zijn.
Op dit moment ben ik overal op aarde en daarbuiten aanwezig. Ik ben ook aanwezig in het verleden en de toekomst.
Dat dit lichaam uiteenvalt deert me niet, net zoals het vallen van de bloesem niet het einde van de pruimenboom betekent.
Ik zie mezelf als een golf op de oceaan, mijn ware aard is het water van de oceaan. Ik zie mezelf in alle andere golven en alle andere golven in mij. Het verschijnen en verdwijnen van de golf heeft geen invloed op de oceaan.
Mijn dharma-lichaam en mijn geestelijke wijsheid zijn niet onderworpen aan geboorte en dood.
Ik zie hoe ik al aanwezig was voordat mijn lichaam verscheen en hoe ik aanwezig zal zijn nadat mijn lichaam uiteen is gevallen. Ik zie hoe ik ook in tijd en ruimte aanwezig ben.
* Voorover buigen naar de Aarde, ook genoemd het Aanraken van de Aarde, betekent dat we teruggaan naar de Aarde, naar onze wortels, naar onze voorouders, en erkennen dat we niet alleen zijn, maar verbonden met een hele stroom van spirituele voorouders en voorouders van onze familie van bloedverwanten. Wij zijn hun voortzetting en we zetten hen weer voort in toekomstige generaties. We raken de Aarde aan om het idee te laten varen dat we afgescheiden wezens zijn, en te ervaren dat we deel uitmaken van de Aarde en van het leven. Wanneer je de Aarde aanraakt, word je klein met de nederigheid en eenvoud van een jong kind. Wanneer je de Aarde aanraakt, word je groot, als een oude boom die zijn wortels diep in de Aarde laat groeien om te drinken van de bron van al het leven. Wanneer je de Aarde aanraakt, adem je de kracht en stevigheid van de Aarde in, en op je uitademing laat je je pijn, boosheid, haat, angst, gevoelens van minderwaardigheid en diep verdriet los.
De volledige tekst van de ‘Drie Buigingen’ zoals beoefend in de traditie van Thich Nhat Hanh lees je op de website van de Stichting Leven in Aandacht.
