Als volger van de dhamma heb ik de gelofte afgelegd niet te zullen doden. En omstandigheden die dat mogelijk maken te vermijden. Ik vermoed dat de twee boeddhistische geestelijke verzorgers bij de Nederlandse defensie daar ook zo over denken.
Ik begrijp al niet dat boeddhisten mensen die worden opgeleid om geweld te gebruiken en zelfs te doden, ondersteunen. Daar bij willen horen, gekleed in uniform, met een rang en onderscheidingstekenen. Dat bestaan niet afwijzen als infaam.
Oh ja, ik weet dat het Nederlandse leger niet als een aanvalsmacht wordt gezien en ook ingezet wordt op humanitaire missies.
De Dalai Lama heeft zich uitgesproken tegen geweld en oorlog en zegt dat die alleen maar mogelijk wordt gemaakt doordat er militaire systemen bestaan, mensen ook, militairen geheten, die bereid zijn om oorlog te voeren, te vernietigen, mensen te doden, daarvoor worden opgeleid. Dat die nog erger zijn dan de oorlog zelf. Ik vind dat hij gelijk heeft.
Vandaag las ik op de site van de DGV dat er nagedacht wordt over het oprichten van een militaire sangha. De tekst luidt: ‘Vanuit de BGV willen wij vorm geven aan een ‘militaire sangha’. Dat wil zeggen dat we defensiemedewerkers (militairen en burgers) bij elkaar willen brengen die het boeddhisme als een inspiratiebron in hun leven beschouwen en hier (meer) vorm aan willen geven in hun dagelijkse leven. Een sangha is de benaming voor een groep of gemeenschap die gezamenlijk met een leraar het boeddhisme beoefenen. Ons motto voor de sangha is dan ook: ’samen boeddhistisch geïnspireerd leven en werken bij Defensie.’
Boeddhistisch leven bij defensie? Doden deze boeddhisten toch? Kennen zij die gelofte, die leefregel niet? Dat oprekken van normen, ik word er verdrietig van.
Moedig voorwaarts!
BIJSLUITER: het lezen van deze columns kan leiden tot groot geestelijk ongemak, woedeaanvallen, depressies, onbeheerst gedrag, angstaanvallen, maagzuur, zweten, ongeloof, twijfel aan eenieder, straatvrees, lange tenen en het geloof in het eigen gelijk. Bij de lezers. Scheldpartijen en een onbedwingbare drang om te reageren zijn waargenomen. Sommigen willen mij corrigeren. Of bedanken. Of prijzen. De drang om in verzet te komen is waargenomen, het abonnement op te zeggen. Sommigen besluiten de krant niet meer te lezen, of te boycotten. Er kwaad over te spreken. Te janken of te vloeken. De straat op te gaan om te demonstreren maar niet weten waartegen. Het boeddhisme de rug toe te keren. Of aan de drugs te gaan. En zo gaat het maar door.
Wouter ter Braake zegt
Beste Joop,
Jouw verdrietige statement zet mij aan het denken. In de vorm van vragen, waar ik één, twee, drie geen antwoorden op weet:
– kan een militair boeddhist zijn?
– kan een slager boeddhist zijn?
– kan een kok die vlees verwerkt boeddhist zijn?
– kan een militair boeddhist blijven?
– kan een boeddhist militair blijven?
– kan een slager boeddhist blijven?
– kan een boeddhist slager blijven?
– kan een kok die vlees verwerkt boeddhist blijven?
– kan een boeddhist als kok vlees blijven verwerken?
Stuk voor stuk koan achtige vragen.
Ik blijf erop mediteren.
Wulf zegt
Voor mij is boeddhisme onderdeel van het geheel, daar is militarisme (doden) ook onderdeel van. Iets afwijzen betekent dat we naar onszelf, als het juiste, wijzen. Zojuist het boek ‘De Boeddha in de bajes’ uitgelezen. Cuong Lu beschrijft daarin zijn maatschappelijk werk in de gevangenis. Hij heeft gesprekken en mediteert met o.a. moordenaars. Omdat die een onderdeel zijn van; zij, wij, ik, de samenleving, alles. Waar zijn we zelf in onze diepte zelf toe in staat, bijv als er aan onze dierbaren gekomen wordt? En als ik momenteel aan één man in Rusland denk dan…(?)
Patrick Demeester zegt
Beste Joop,
Jouw verdrietige statement zet mij aan het denken.
Wat zou er gebeuren als de brandweer en de mannen die worden opgeleid om het vuur te bestrijden en mensen te redden die gevaar lopen worden afgeschaft?.
Ik neem de vragen die Wouter zich stelt zeer ernstig, en spijtig genoeg heb ik er ook geen antwoord op.
Een ex-officier van het belgisch leger met sympathieën voor de dharma en het boeddhisme.
Bert Dorrestijn zegt
Toen ik op jonge leeftijd in dienst moest had ik daar enorm de balen van. Ik heb bij de keuring dan ook niet echt mijn best gedaan. Toch werd ik opgeroepen en heb daar de meest onzinnige tijd van mijn leven doorgemaakt. Van omgaan met wapens tot enorme verveling. Ik weet nog dat ik voor het eerst met een zware mitraileur moest schieten en weigerde. De commandant stookte het peleton toen op door te stellen dat zij niet eerder wegmochten totdat ik geschoten had. Voor mijn diensttijd ging ik bij mijn huisarts langs. In een gesprek stelde ik dat ik het volslagen waanzin vond om ten tijde van oorlog een jongen van mijn leeftijd dood te moeten schieten omdat onze leiders een conflict hebben. Hij noemde mij hyperesthetisch emotioneel en vond wat ik zei onzin. Ik kan en kon het toen niet zo goed verwoorden maar wat is dat toch met mensen die geweld verheerlijken of op zijn minst toestaan? Toen ik op herhaling moest heb ik een herkeuring aangevraagd omdat ik dit hele circus niet nog eens wilde doormaken. Tegen de keuringsarts zei ik dat als ik opgeroepen werd ik niet meer zou eten of drinken en op mijn bed zou blijven liggen. Ik kreeg kort daarna een S5, met andere woorden, wie niet kiest voor geweld is gek. Ik zou het graag omgedraaid zien. Wie kiest voor geweld is gek. En al die zogenaamde humanisten, aalmoezeniers en boeddhistische raadslieden in dienst van defensie werken mee aan het nimmer aflatende geweld en dreiging in deze krankzinnige wereld. Het valt niet mee om tegen de stroom in te roeien maar ik hoop dat er ooit een tijd komt dat het oorlog wordt en niemand erheen gaat…..noem mij naiëf, dom, gek, onrealistisch het maakt mij niet uit. Oorlog is nog veel desastreuzer en gekker. En het feit dat je als boeddhist mediteert op compassie en mededogen is voor mij persoonlijk onverenigbaar met oorlog en geweld. Schaf dan de vredelievendheid ook maar af dat heeft dan weinig zin meer……
En voor diegenen die nog durven dromen zou ik willen zeggen dat een droom beter is dan een vernietigende werkelijkheid
“Imagine”
Bert Dorrestijn zegt
Nog een kleine aanvulling…..we zien op dit moment niets liever dan dat de oorlog eindigd. Dat het Russische volk opstaat tegen deze oorlog. Intussen pompt het westen Oekraïne vol met wapens en intensifeert de Russische grimmigheid in deze oorlog. De nieuwe wapenwedloop begint weer en de producenten van wapensystemen verdienen weer flink geld aan de meest verschrikkelijke wapens. Is dit nu werkelijk wat wij willen? De hele wereld gaat hier onder lijden en vooral de armen. Wereldwijd! Denk daar maar eens aan tijdens de meditatie…….
Gerart van der Berg zegt
De Arya Satyakaparivartasoetra denkt duidelijk wat genuanceerder over het gebruik van geweld. In oorlogssituaties en bij de rechtspraak valt geweld soms te rechtvaardigen, verklaart ze.
Een veroverings- of agressieoorlog valt daar niet onder; die is volgens de soetra op geen enkele manier te rechtvaardigen. Maar een heerser mag de wapens opnemen om zijn volk te beschermen wanneer het wordt bedreigd door een agressor. Harde acties zijn soms nodig om kwaad te beteugelen. Zelfs martelen moet in sommige gevallen kunnen, volgens de soetra.
De heerser moet er echter voor waken dat hij zijn menselijkheid in die situatie verliest. Hij moet slechts zoveel geweld gebruiken als absoluut noodzakelijk is. Verder moet hij dat vermijden. En voor hij daaraan begint moet hij alles hebben gedaan wat in zijn vermogen ligt om een oorlog te voorkomen. Hij moet geprobeerd hebben om het geschil bij te leggen. Hij moet geprobeerd hebben zijn tegenstander te sussen en allianties te sluiten met andere koninkrijken, zodat de agressieve vijand wordt geconfronteerd met een overmacht en zich dus wel twee keer zal bedenken voor hij aanvalt. Verder moet hij zoveel mogelijk proberen te voorkomen dat de indringers gewond raken of gedood worden. De soetra erkent echter dat dit vaak niet mogelijk is. “Een koning die oprecht zijn best heeft gedaan om oorlog te voorkomen en «ertoe overgaat zonder daarbij aan zijn eigen belangen en zijn eigendommen te denken», zal onmetelijke verdienste verwerven”, voorspelt de soetra.
Het gedeelte over oorlogsvoering maakt slechts een klein deel uit van de Arya-Bodhisattva-soetra. Andere hoofdstukken gaan onder meer over de zes paramita’s en upaya, oftewel vaardige middelen.
/ Kun je het doden baseren op liefde voor wie je beschermt in plaats van op haat voor wie je bestrijdt?)
Bert Dorrestijn zegt
Ik haat de russen niet en ik haat de westerse wereld ook niet. Wat ik haat is dat ideologiën, sommige filosofiën, en geschriften die mensen het hoofd op hol brengen en doen aan nemen dat het de ‘waarheid’ is waar zij zich achter scharen en verschuilen. Het liberalisme is wat dat betreft net zo erg als communisme als het zich manifesteerd. Zoals hierboven in de tekst staat dat er allianties gesloten moeten worden zodat de vijand geconfronteerd wordt met een overmacht en zich wel twee keer bedenkt voordat hij aanvalt werkt ook niet echt. Er is nu een vreselijke oorlog gaande en wij staan er min of meer machteloos tegenover. De realiteit is nu dat Rusland geïsoleerd raakt, er een nieuwe wapenwedloop onstaat en wij denken dat wij voor vrijheid, democratie en mensenrechten aan de goede kant staan. In feite is de westerse ideologie misschien nog wel slinkser dan wat wij denken. De macht van het grote geld. De ‘heilige’ economie.Fascisme, racisme, onderdrukking en machtsmisbruik manifesteren zich wereldwijd. Als individu kun je ervoor kiezen je te ontworstelen en te groeien naar het doorzien van processen die hiertoe leiden. In Rusland zijn er die opstaan tegen de propaganda met gevaar voor eigen leven. Ook in het westen zijn er die dit aankaarten. Assange, wikileaks, de noord amerikaanse indianen die massaal opstaan tegen een oliepijplijn, Amazone indianen die strijden tegen oliemaatschappijen en grote banken voor het behoud van het Amazonewoud etc. Het is het persoonlijk bewustzijn en het geweten van de mens, het individu, die het verschil maakt. Niet het verschuilen achter een ideologie of een tekst die verteld wat goed is of niet.
kees moerbeek zegt
‘Het is het persoonlijk bewustzijn en het geweten van de mens, het individu, die het verschil maakt. Niet het verschuilen achter een ideologie of een tekst die verteld wat goed is of niet.’
De Boeddha geeft aan dat er nogal wat kan schorten aan dit persoonlijke bewustzijn en dit geweten. Ook richt hij zich niet uitsluitend op het individuele, maar vooral ook op het maatschappelijke en zelfs het politieke. Het individu op zichzelf is beslist niet zaligmakend.
De Boeddha onderwijst een pad naar de bevrijding van het lijden van de mensen, dat is meer dan een individu. Het zijn adviezen. Hij geeft aan wat heilzaam gedrag is en wat niet. Hij beseft als geen ader dat het volgen van dit pad een kwestie is van vallen en opstaan, dat vooral ook te maken heeft met het eigen maken van wat hij adviseert. Alle onderdelen van het achtvoudige pad zijn van belang.
Dit alles kan beginnen met het verschuilen achter een ideologie of een tekst over goed en kwaad, met het met de mond belijden en iets anders doen, maar dit kan uitlopen het strompelend, met vallen en opstaan volgen van het pad. Dit gun ik iedereen.
Bert Dorrestijn zegt
De Boeddha was ook een individu die ervoor koos om een eigen pad van onderzoeken te volgen. Dat het met vallen en opstaan gaat is duidelijk. Ik geef ook aan dat je jezelf kunt ontworstelen en groeien naar het doorzien van processen die leiden tot machtsmisbruik, onderdrukking, racisme, fascisme, totalitairisme, de macht van het geld etc. Dit ontworstelen en groeien begint niet door de massa te volgen of een dogmatische ideologie aan te hangen maar bij jezelf en de keuzes die je maakt. Het is menigmaal roeien tegen de stroom in. Dat de mate van geweten verschilt is ook duidelijk. Ik heb het hier over een geweten dat zoekt naar het zo min mogelijk ,allerliefst geen kwaad berokkenen aan anderen. Er zijn in het Boeddhisme verschillende paden. Het theravada, Mahayana en Vajrayana. Van persoonlijke bevrijding tot het bevrijden van alle levende wezens. Deze stromingen zijn later ontstaan na de dood van de Boeddha. Echter durf ik wel te stellen dat de keuze die de Boeddha nam naar aanleiding van het lijden en het vinden van een uitweg bij hemzelf en zijn innerlijke en uiterlijke waarneming begon. De weg echter verschilt van mens tot mens. Het draait om zelfonderzoek en niet om klakkeloos volgen.
kees moerbeek zegt
‘De weg echter verschilt van mens tot mens. Het draait om zelfonderzoek en niet om klakkeloos volgen.’ Klopt, ik spreek dat ook helemaal niet tegen. Dank voor je lange reactie.