In Schopenhauers tijd, de 19e eeuw, waren nog niet veel boeddhistische- en Hindoeïstische teksten in het Duits, Latijn of Grieks vertaald. Uit wel vertaalde fragmenten van boeddhistische schriftgeleerden stak de jonge Arthur op dat leven lijden is.
Peter Pijls
Het altaartje van de tussengod
Ik wil de heuvels in, maar T. vindt dat niet OK. Beren, slangen, wilde varkens. Ze bedoelt dat ze schrik heeft van de kami, de geesten die daar huizen. Ik ga toch. Stuit op een open plek in het bos met een shintoschrijntje, opgedragen aan de plaatselijke bosgeest. Een duistere plek.
Waarom Boeddha gekken en junks niet zo boeiend vond
Een van de kortste routes naar een psychose is te fanatiek mediteren. Ik mocht het zelf ervaren, velen kunnen het me nazeggen. Wie verlichting zoekt in het boeddhisme als panacee tegen psychisch ongerief, kan van een koude kermis thuiskomen. De Boeddha zelf had weinig te melden over de GGZ. Volgens hem kwamen alle vormen van verslaving en gekte voort uit de soort begeerte die Hij achter zich gelaten had door 30 dagen non-stop te mediteren.
Mamma, je hebt boosheid in je
In de buitengebieden van Venray zag ik voor en bij huizen ornamenten, beeldjes van dieren en gebakken tegels die ik niet thuis kan brengen. Ze zeggen denk ik wel iets over de vrijgevochten mentaliteit van veel inwoners, ook in hun religieuze en spirituele beleving.
Goa: met keien gooien naar hippies
In 1995 bezocht ik Goa, een voormalige Portugese minikolonie in India. Ik zag er zwaar katholieke mensen van gemengd bloed en een hippie die wel erg veel op Robert Plant van Led Zeppelin leek. Ik probeerde vergeefs te stoppen met roken op een cocktail van tranquillizers en Bloody Mary´s.
Bodghaya, Lourdes in India
Wat me het meest is bijgebleven van mijn bezoek aan de dikke boom waaronder Boeddha al mediterend verlicht raakte, waarbij hij mogelijk vooral aan zichzelf dacht en toen pas aan arme mensen om hem heen, was een ontmoeting met een Thaise monnik die in Bodghaya op bedevaart was.
Een telegram uit Ladakh
Gelegen tussen Tibet en Kashmir was Ladakh altijd een belangrijke handelsroute langs de Indusvallei. Bij een boeddhistische man thuis dronk ik thee met veel yakhboter, de vetringen dreven tot aan het oppervlak. De thee smaakte navenant walgelijk.
Fuck de Jellinek
Weinigen weten dat ik in mijn Amsterdamse jaren al fanatieke pogingen deed van de alcohol af te komen. Ik liet me twee keer opnemen bij de roemruchte Jellinek-kliniek. In werkelijkheid kreeg ik twee keer schamele detox-opames van 4 dagen aangeboden. Daarna mocht ik het weer zelf uitzoeken.
Een rolmodel en een mystica: Etty Hillesum
Het dagboek van Etty Hillesum is wat mij betreft onverminderd actueel. Want Auschwitz is geen voltooid verleden tijd. Gemarteld, vervolgd en gemoord wordt er as we speak volop in deze wereld. We kennen de schuldige landschappen.
Kundalini, het addertje dat mij een warm hoofd bezorgde
Het was op een zondagmiddag dat ik in mijn woonkamer de hevige gewaarwording kreeg dat er vanuit mijn stuitje een bal hete energie via mijn ruggengraat opsteeg naar mijn hoofd. Ik was niet onder invloed en hoorde op dat moment geen stemmen. Weldra werd de sensatie onaangenaam. Ik kreeg het bloedheet, werd duizelig.
Ik was te snel voor het trage Aikido
Aikido viel me niet mee. Ik kocht een tweedehands judopak met zwarte band en meldde me op een avond bij de dojo. Ik verveelde me vrijwel meteen. Na vijf lessen hield ik er weer mee op.
Sloten met witte zwanen
Spirituele goeroes kennen de groeimarkt van het geluk. Daarom bedelven ze ons onder zelfhulpboekjes. Denk aan Eckhart Tolle, of een heel leger aan Aziatische swami’s die meedogenloos de leegte van het rijke westerse bestaan blootleggen.
Hikikomori en de Shintovloek
Een miljoen jonge Japanners leeft in een volledig isolement door de eenzaamheidsstoornis hikikomori. Dat betekent letterlijk; opgesloten in het eigen huis. De lijders zijn onmachtig deel te nemen aan sociale activiteiten en gaan vaak alleen ’s nachts het huis uit om in een avondwinkel eten te kopen. Falen op school of pesterijen door medeleerlingen of leraren zijn meestal de oorzaak. Anderen zien hikikomori als een ultieme poging om te ontsnappen aan het verstikkende conformisme in Japan.
Een Murakami-verschijning in Japan
Voor het raam stond een oude vrouw naar me te kijken. Ik meende de dame met de bos takken te herkennen, die boos was om de foto’s bij de tempel. Ze keek me roerloos aan, en verdween pas geruisloos na een halve minuut. Ik was bang en kalm tegelijk.
Kameraad Janusch was ook in Tao
Eerlijk gezegd vind ik de meeste anarchisten tamelijk vervelende en onverdraagzame mensen. Ik zag ze in Amsterdam wel demonstreren in de Spuistraat (waar niet toevallig ook hun gekraakte hoofdkwartier Vrankrijk lag), waarbij ze het nodig vonden te vechten met de politie en de ruiten van willekeurige woningen in te gooien.
Alles voor de Boeddha in Birma
Myanmar (Birma) was vorig jaar 75 jaar onafhankelijk van Engeland. Ruim een kwart eeuw geleden reisde ik als journalist voor Dagblad de Limburger undercover naar een totalitaire openluchtgevangenis die uit geldgebrek het ´Bezoek Birma Jaar´ lanceerde om de massatoerist te lokken. Een beklemmende herinnering.
De nooit beantwoorde brief van de zen-abt in Kyoto
Soms werd Van de Wetering druistig. Dan klom hij ‘s nachts over de muur van het klooster. In de nauwe stegen van Kyoto bezocht hij zekere lokalen, met saké en goedlachse meisjes.
De wereld is mijn Walden
Overal zocht ik een excuus voor afzondering, ook als tegenhanger voor mijn enerverende werk als journalist en bezoeken aan slonzige drinklokalen. Na drie decennia stadsleven ben ik geland in een klein stadje. Ik woon muisstil, zoals ik het graag heb. Mijn nieuwe Walden is een appartement van de woningbouwvereniging, uit de categorie sociale huur.
De natuur van de Boeddha
Daarom denk ik dat veel mensen prima gedijen in sektes. Zelf nadenken hoeft niet meer. Catering gegarandeerd. De Grote Leider weet het beter, en heeft altijd het beste voor met zijn discipelen. In ruil voor blinde gehoorzaamheid. Ook onderwerping tot in de slaapkamer komt voor.
Oosterse renaissance
Ik was drie keer in India en praatte er met hindoes over. Ze vonden het regelrecht onvoorstelbaar dat een christelijk gedoopte Europeaan yoga probeerde te begrijpen.
De parafernalia van de Oosterse wijsheid
Tussen de bedrijven door verdiepte ik me jarenlang ook in het sjamanisme. Erg interessant, maar ik werd er net niet psychotisch van. Blijf daarom altijd ver uit de buurt van types die zich sjamanistische healers noemen. Ze zijn alleen maar uit op je geld, en het zijn oplichters.
A design for life
Ik vind de monotheïstische religies in de kern allemaal weerzinwekkend. Omdat ze mensen bang maken, hun eigen verantwoordelijkheid afnemen en leidden tot imperialistische vormen van landjepik, uit naam van het wrekende chagrijn die hun afgod is, maar niet altijd.
Leegte of de afwezigheid van het iets
Boeddhisten mogen graag discussiëren of mediteren over het begrip leegte, in het Japans en Koreaans ook wel benoemd als ‘mu’.
‘Je bent aanvaard zoals je bent’
Toen ik hem in de jaren ´80 interviewde met Emile Hollman, viel me op dat Ton Lathouwers ergens helemaal geen klassieke boeddhist was. Als hoogleraar Slavische talen in Leuven raakte hij diep onder de indruk van Russische schrijvers. Hij stond ook verder voorbeeldig open voor vrijwel iedere anders denkende.
