• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Tiende jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • André Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Eelco van der Meulen
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
  • Privacy

Over yoga, yogi’s en rishi’s

1 december 2019 door Dharmapelgrim

“Lang geleden, in een land hier ver vandaan…”. Zo zou het sprookje over het ontstaan van yoga kunnen beginnen. Ik noem het een sprookje, omdat yoga in het rijk der verbeelding moet zijn ontstaan. Dat wil zeggen: in de ideeënwereld van mannen en vrouwen die zich geconfronteerd zagen met een wereld vol lijden in een eindeloze schakering van diepte en hevigheid, veroorzaakt door onbegrijpelijke zaken zoals veroudering, ziekte en dood. Het kan bijna niet anders of zij zijn tot de conclusie gekomen dat er iets stuk was, kapot, gebroken, niet meer heel, niet langer heilig. Iets in henzelf, in de maatschappij, in de wereld. In alles wat is. Vervolgens vroegen zij zich af, hoe je ‘wat niet meer heel is’ weer kunt helen en hoe je ‘wat niet langer heilig is’ weer kunt heiligen. Zij gingen systematisch en methodisch op zoek naar antwoorden en toetsten alles wat zij vonden met volgehouden zelfdiscipline aan de praktijk van alledag. Zo werden zij de allereerste yogi’s en de besten onder hen noemde men: rishi’s (wijzen). Wie de echte rishi’s waren, weet niemand meer, maar hun bevindingen konden voor de uitvinding van het schrift uitsluitend mondeling van generatie op generatie worden overgeleverd, tot zij uiteindelijk hun neerslag vonden, in onder meer de Bhagavad Gita 1 en de Yogasutra’s van Patanjali.

Het is nog niet uit

Yoga is niet uit de lucht is komen vallen. Er is lang over nagedacht, maar het geeft geen pas nu op te houden met nadenken, vanuit de veronderstelling dat yoga “klaar” zou zijn, af, compleet, alsof de oude rishi’s het allemaal en altijd bij het rechte eind hadden. Ik vind zo´n veronderstelling gemakzuchtig en zelfs in strijd zijn met de essentie van yoga: systematisch en methodisch zoeken naar antwoorden op essentiële levensvragen en om de antwoorden continu toetsen aan de praktijk. Yoga kan nooit af zijn zolang mensen dagelijks geconfronteerd worden met een wereld vol lijden. Lijden wij zelf niet, dan zijn het wel onze naasten. En zo niet onze naasten, dan wel andere wezens met besef. De vraag hoe je een gebroken, ontheiligde wereld kunt ‘helen en heiligen’ (te beginnen bij jezelf) is nog net zo actueel als zij was in de tijd van de oude rishi’s. Tegelijkertijd zijn de verschillen tussen hen en onze leefwereld enorm. De hoeveelheid voor iedereen onmiddellijk beschikbare kennis is nu gigantisch en ook de mogelijkheden om alles te toetsen zijn enorm toegenomen. Maar hoewel we met zijn allen meer weten en kunnen dan ooit, lijkt er op dat wij juist daardoor in onszelf meer gebroken en verdeeld zijn dan ooit tevoren, in een wereld waarin niets meer heilig is.

Klassieke yoga

De oude rishi’s hebben ons met de klassieke yoga een richting gewezen en verschillende wegen om te gaan. Onder klassieke yoga versta ik: Karma yoga, Bhakti yoga en Jnana yoga. Naar mijn mening is Hatha yoga is een latere toevoeging aan de klassieke yoga, wat je vervolgens ook terugziet in Raja-yoga (de ‘ koninklijke’ yoga, waarin verschillende vormen samenkomen). Alle yoga’s hebben hetzelfde doel: helen. Verschillende delen die bij elkaar horen tot één geheel maken, heiligen, met elkaar ver-één-igen.

Karma yoga beoogt het doel te bereiken langs de weg van het handelen; door een zeer bewust en weloverwogen ‘doen en laten’; via onthechting van alle actie-reactie patronen.

Bhakti yoga volgt de weg van liefdevolle overgave. Van toewijding aan het allesoverstijgende- en allesdoorademende Al-bewustzijn; van opoffering en zelfgave.

Jnana yoga zoekt antwoorden door logisch denken; wetenschappelijk onderzoek; kritisch schouwen en consequent redeneren; te beginnen met de vraag: ” wie en/of wat ben ik?”

Alle yogavormen beginnen bij de yogi zelf. Het heeft immers geen enkele zin te streven naar heling en heiliging buiten jezelf, zolang je in jezelf nog gebroken en verdeeld bent. Heling en heiliging van jezelf houdt daarom in: jezelf aanpakken en zorgen voor innerlijke balans en harmonie.

Yogi?

Wanneer ben je een yogi 2? Wanneer je yoga beoefent? Maar wat beoefen je dan? Het begrip “yoga” is de afgelopen decennia geleidelijk verworden tot containerbegrip. Dit leidt gemakkelijk tot spraakverwarring en onzinnige interpretaties. Wie denkt er tegenwoordig bij het horen van het woord ‘ yoga’ nog aan ‘helen en heiligen’; aan het beëindigen van lijden en aan het zoeken naar antwoorden op grote levensvragen? Door vercommercialisering van met name Hatha Yoga hebben veel mensen het idee gekregen dat yoga een soort gymnastiek of work-out is, waarvoor je naar een sportschool of yogastudio gaat, om onder leiding van een slanke, lenige jongedame allerlei asana’s 3aan te nemen en ademhalingsoefeningen te doen. Maar af en toe in een zaaltje onder leiding lichaamsoefeningen doen, maakt van iemand nog geen yogi.

Berglandschap (foto: Menno Prins)
Berglandschap (foto: Menno Prins)

Vergelijk yogi’s eens met bergbeklimmers. Wanneer ben je een bergbeklimmer? Wanneer je bergen beklimt! Af en toe een heuvel oplopen is niet genoeg. Bergbeklimmers wijken op een gegeven moment van gebaande paden af om – al dan niet met hulpmiddelen – stijl omhoog te klauteren, op een manier waarop ze hebben getraind en langs een route waarover goed is nagedacht. Eenmaal boven, blijven ze daar niet lang. Ze dalen weer af naar de bewoonde wereld, waar zij hun dagelijks leven leiden. Een bergbeklimmer hoeft niet eens de hoogste bergen te beklimmen om toch een echte bergbeklimmer te zijn. Noodzakelijk is dat hij consciëntieus te werk gaat; nadenkt over wat hij van plan is te gaan doen en doet; zijn fysieke en mentale grenzen verkent en niet overschrijdt; zorgt voor een goede uitrusting; en alles in de praktijk toetst voordat hij zich op de steilste wanden waagt en naar de hoogste toppen reikt. Het ‘staan’ op die hoogste toppen is bovendien slechts voor weinigen weggelegd, en niet zonder risico.

Zoals bergbeklimmers bergen beklimmen, streven yogi’s naar het herstellen, ervaren en behouden van éénheid op ieder niveau van het bestaan. Waar zij zelf heel zijn en waar alles heilig is. De ‘toppen’ waarnaar zij reiken, dragen namen als: ‘innerlijke vrede’, ‘serene rust’, ‘extase’, ‘samadhi’, ‘verlichting’, ‘zelfrealisatie’, ‘nirwana’ of  ‘nibana’, ‘unio mystica’, ‘kosmisch bewustzijn’ en zo meer.

Om zijn doel te kunnen bereiken, wijkt een yogi zo nodig van geijkte levenspatronen af, om – al dan niet met hulpmiddelen – verder te gaan waar de meeste mensen een grens trekken, langs een route waarover goed is nagedacht. Zodra zij een ‘top’ bereikt hebben, blijven zij daar niet op staan. Ze ‘dalen weer af’ naar de bewoonde wereld, om hun dagelijks leven te hervatten, zij het een ervaring rijker. Hoe het ook zij, een yogi is zeer consciëntieus met zijn yoga bezig. Hij staat er mee op en gaat ermee naar bed, dag in, dag uit – iedere week en iedere maand en elk jaar.

We moeten zelf rishi’s durven zijn

De oude rishi’s hebben ons een richting gewezen, maar geen panacee geleverd. Het door hen aan ons overgeleverde Yoga-sprookje biedt ons een schat aan overgeleverde ervaringen, waar wij ons voordeel mee kunnen doen. maar het is nog niet uit. Nog lang niet. Juist dit tijdsgewricht heeft nieuwe, eigentijdse rishi’s nodig: mannen en vrouwen die systematisch en methodisch zelf op zoek gaan naar antwoorden op de grote levensvragen en die zich zelf afvragen hoe wij, hier en nu, ‘dat wat niet meer heel is’ kunnen helen en hoe wij, hier en nu,  ‘dat wat niet langer heilig is’ weer kunnen heiligen. Uiteraard mogen en moeten ze daarbij zelfs gebruik maken van alle tegenwoordig ter beschikking staande kennis, vaardigheden en technische mogelijkheden, mits:

  1. ze alert en kritisch blijven, zowel naar zichzelf toe als naar alles en iedereen. Oude teksten zijn niet ‘waar’ alleen maar omdat ze oud zijn of eindeloos vaak geciteerd. Papegaaien is van alle tijden! En de jongste wetenschappelijke publicaties zijn niet ‘waar’ alleen maar omdat ze nieuw zijn en resultaten weergeven van de laatste onderzoeken. Een misvatting blijft een misvatting, zelfs wanneer mensen die ervoor hebben geleerd die misvatting als hoogste wijsheid aan de man brengen. Er zit niets anders op dan alles zelf toetsen. Niet één maal, maar keer op keer opnieuw, zonder ooit het definitieve oordeel te vellen: dit is waar! Een yogi neemt niets voor ‘waar’ aan, maar zoekt de persoonlijke ervaring van de onversneden realiteit.
  2. ze over hun bevindingen willen, kunnen en durven spreken en schrijven in eigentijdse taal die iedereen die nu leeft kan begrijpen. Veel mensen hebben behoefte aan voorbeelden die aansluiten bij hun belevingswereld. Dat is de wereld die zich hier en nu aan hen voordoet, en niet de wereld die honderden tot zelfs duizenden jaren achter ons ligt!

 

  1. een onderdeel is van het grote epos Mahabharata. In de Bhagavad Gita legt Krishna aan Arjuna de klassieke vormen van yoga uit: Karma Yoga; Bhakti Yoga; Jnana Yoga en Sankhya Yoga. ↩
  2. man of vrouw; een vrouwelijke yogi wordt ook wel yogini genoemd. Overal waar ik ‘yogi’ schrijf (of ‘hij, hem, zijn’),bedoel ik ook ‘ yogini’ (of ‘zij’ en ‘haar’). ↩
  3. lichaamshoudingen ↩

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Boeddhistisch leven, Dharmapelgrim Tags: Bhakti yoga, dharmapelgrim, Jnana yoga, Karma yoga, Menno Prins, rishi, yoga, yogi, yogini

Lees ook:

  1. Over yoga, yogi’s en rishi’s
  2. Over yoga, yogi’s en rishi’s – ontstaan in het rijk der verbeelding?
  3. Breek me de bek niet open…
  4. Hemel en hel zijn hier

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Lees Interacties

Reacties

  1. Anton van der Lende zegt

    2 december 2019 om 11:48

    Mijn lichaam als pijnlijk gegeven.
    Mijn lichaam doet pijn. Mijn lichaam doet niet wat ik wil. Mijn lichaam is lui. Mijn lichaam is lelijk. Mijn lichaam wil vrijen, aangeraakt worden, klaarkomen. Mijn lichaam vergt onderhoud, training……. En het allerergste: mijn lichaam gaat uiteindelijk dood .
    Het allerliefste zou ik willen dat ik helemaal geen lichaam had of nog erger, dat ik geen lichaam was.
    Wat te doen? Ah…. Ik went mij gewoon tot een religie waarin het lichaam ontkent wordt, iets van tijdelijke aard, een tikkeltje ordinair. Er vooral geen aandacht aan geven. Ik kan het goeddeels negeren en daarmee natuurlijk ook de verlangens en overige behoeften en als het toch om aandacht vraagt verdoof ik het een beetje met alcohol , of iets dergelijks; keus genoeg.
    Ik word dan hopelijk louter geest of ziel of iets dergelijks en ik maak mezelf wijs, dat hoe meer ik mijn lichaam verwerp, ik des te meer vergeestelijkt of vergoddelijkt ben.
    Yoga is in deze gedachtegang uitsluitend een geestelijke weg. Hatha yoga redeneer ik weg als latere toevoeging, goeddeels te negeren. Iets dat gegeven wordt door slanke jongedames, die niet serieus te nemen zijn.
    Tevens vergeet ik gemakshalve bij de vergelijking met bergbeklimmers, dat het succesvol beklimmen van een berg en dat overleven afhankelijk is van een gedegen fysieke voorbereiding.
    Anton van der Lende

Primaire Sidebar

Door:

Dharmapelgrim

Probeert sinds zijn 16de jaar het Edele Achtvoudige pad te volgen. Dat lukt hem met vallen en opstaan, waarbij hij zichzelf voorhoudt dat hij dat pad tot het einde zal gaan, zolang hij maar één keer vaker opstaat dan valt. Iedereen die de dharma beoefent is een pelgrim op zijn eigen weg. 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 25 januari 2021
    Online Dhammakaya-meditatie
  • 26 januari 2021
    Jataka (Huis ter Heide)
  • 26 januari 2021
    Online Dhammakaya-meditatie
  • 27 januari 2021
    Zen Spirit Doorgaande groep Meditatie Arnhem
  • 27 januari 2021
    Lezingenserie ONLINE: 'Reïncarnatie en karma’
  • bekijk de agenda

De werkplaats

De werkplaats.

Boeddhistische kunstenaars

Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
lees meer »

Pakhuis van Verlangen

In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

Verkiezingen 2021 – ‘Er is menselijke warmte nodig in de politiek’

Wouter ter Braake - 18 januari 2021

Ik lanceer een ander alternatief. Een brede bewustzijnsbeweging. Een beweging van kiezers die het geluk van alle mensen vooropstelt en als uitgangspunt neemt. Op basis van een bewustzijn dat boosheid transformeert in wijsheid. Een bewustzijn dat gefundeerd is in het besef van verbondenheid van al wat leeft. Een bewustzijn dat verschillen respecteert en met een warm hart en open mind openstaat voor dialoog.

De Lotussoetra – boeddhisme en politiek

Erik Hoogcarspel - 14 januari 2021

In de Lotussoetra worden de geboorte, de meditaties, het ontwaken het preken en de dood van de Boeddha beschreven als niet meer dan een show die hij opvoert. Het is een didactische methode. In feite is hij de eeuwige wetgever van het universum en daarom de inrichter van de ware politiek.

Het boeddhisme en religie

Erik Hoogcarspel - 12 januari 2021

Is het boeddhisme een religie, een levensweg of een filosofie? Als je deze vraag aan meerdere mensen stelt krijg je geheid verschillende antwoorden en voor elk antwoord valt wel iets te zeggen.

Tien jaar Boeddhistisch Dagblad

Joop Ha Hoek - 8 januari 2021

...

Jasper Schaaf – Marx’ diepe respect voor Aristoteles

gastauteur - 1 januari 2021

Jasper Schaaf: 'Aristoteles noemt het doel van het menselijk bestaan ‘geluk’. Klinkt dit te makkelijk? Is het vreemd? Speelt zo’n ver, groot en toch belangrijk doel echter ook geen belangrijke rol in de vroegere geschriften van Marx, waar hij nog meer dan later op de werken van Georg Hegel en Ludwig Feuerbach leunt?'

Meer onder 'pakhuis van verlangen'

Footer

Boeddhistisch Dagblad

Meest recente berichten

  • Dick – vertrouwen 2 (niet)
  • Mijn geest ademt ruim en vrij
  • Hans van Willenswaard – Het mysterie van de Zwarte Tulp (3) -lsd en meditatie
  • Corona – blijf thuis, heb je medemens lief
  • Ardan

Reageren

We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

Over het BD

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
Lees ons colofon.

Zie ook

  • Contact
  • Over ons
  • Columns
  • Reageren op de krantensite

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

 

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

 

loading Annuleren
Bericht niet verstuurd - controleer je e-mailadres!
E-mail-controle mislukt, probeer het opnieuw
Helaas, je blog kan geen berichten per e-mail delen.
Boeddhistisch Dagblad
Powered by  GDPR Cookie Compliance
Privacy en cookies

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

Noodzakelijke cookies

Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

Bezoekersstatistieken

We gebruiken Google Analytics voor het bijhouden van bezoekerscijfers.

Dit helpt ons bij het verbeteren van de website; zo weten we wat wel en niet gebruikt of gelezen wordt.

Alle cookies staan uit in je browser. Zet cookies aan alsjeblieft, als je wil dat we je voorkeuren opslaan,

Privacy

Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens