• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Tiende jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • André Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Eelco van der Meulen
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
  • Privacy

Godsbeeld

17 oktober 2016 door Dick Verstegen

Over een paar dagen, op 22 oktober, sta  ik voor een groepje mensen te praten over het godsbeeld dat ik als zenleraar in mij meedraag. Het gaat om de Inspiratiedag Godsbeelden in de 21ste eeuw die het Museumpark Orientalis in Nijmegen samen met het Han Fortmann Centrum organiseert. Behalve het boeddhisme doen nog vier andere religies mee: christendom, Islam, jodendom en hindoeïsme.  De hoek van waaruit deze betrokken sprekers hun godsbeeld belichten zijn respectievelijk het evangelie, het soefisme, de Thora en yoga.

godsbeelden

Mijn belichtingshoek is natuurlijk zen. En bij voorbaat bekroop mij al enige aarzeling. Je zou makkelijk kunnen zeggen, hóren te zeggen zelfs wellicht: in het boeddhisme en in zen is er geen sprake van een God. Klopt helemaal. Dus ook geen godsbeeld? Zoals ik het beleef doet zen nu juist niets anders dan een appèl om je open te stellen voor God, een ander woord  voor: het bestaansmysterie. Als de antieke zenmeester de monnik die op hem afloopt, toeroept: ‘Wat is het dat daar zo aan komt lopen’, dan probeert hij de ogen van zijn pupil te openen voor God. Maar het wordt niet zo benoemd.

kazuaki-tanahashi-en-joan-halifaxDe hele nadruk die wij in zen en bijvoorbeeld mindfulness leggen op aandacht, het NU en het vernieuwende wonder dat daarin elke nanoseconde plaatsgrijpt, wijst in de richting van het onpeilbare mysterie. In elk moment toont zich de vanzelfbeweging van het leven waarin leegte vorm is en vorm leegte. Leegte of sunyata: die ‘diepste werkelijkheid omvat alle verandering, maar is er tegelijkertijd zelf vrij van’, zeggen Kazuaki Tanahashi en Joan Halifax in hun nieuwe boek over The Heart Sutra. Is die diepste werkelijkheid mogelijk God te noemen? In een confererend hooggeleerd gezelschap van christenen en boeddhisten werd dat in de jaren 90 niet als vanzelfsprekend gezien. Maar mijn godsbeeld is toch van dien aard dat ik denk dat het aardig in de richting komt.

dick-sekito-kisenEn, hoe wonderlijk, in dat pandemonium van vormen die steeds maar weer, steeds maar weer… het bestaan weergeven, kunnen we toch ook altijd die diepte van de leegte ervaren. Mits we ervoor open staan. Alles komt voort en gaat terug naar het Ene, wat is het Ene? Sekito Kisen is hierover heel duidelijk in de Sandokai 1200 jaar geleden: Het alledaagse en het onpeilbare horen bij elkaar als twee voeten bij het lopen. Over ons leven en het goddelijke zegt hij verder:

Als je de Weg niet ziet, zie je die ook niet als je hem gaat.
Als je de Weg gaat, is hij noch nabij, noch veraf.
Als je de Weg kwijt bent, zie je meteen bergen en rivieren die in de weg staan. 

Welnu, die Weg, de weg van verlichting, die tegelijk onze eigen levensweg is èn de dharma, de werkelijkheid zoals die is, het ‘alleen maar nu’ – die Weg is er altijd en plooit zich als het ware om onze voeten, zoals de Nederlandse ch’anmeester Ton Lathouwers in één van zijn teisho’s zegt in zijn boek Meer dan een mens kan doen.  Het gaat over ons bestaansmysterie, over de dingen ‘zoals het is’ en over de ‘bron van alle zijn’ daaronder  zoals Shunryu Suzuki zegt.

 ‘Ook als je de Weg niet ziet, zegt Lathouwers, ‘als je twijfelt en aarzelt, als je jezelf veroordeelt of denkt dat je mislukt, als je denkt dat je een beter, eerlijker mens zou kunnen zijn of dat je bedoelingen heel wat nobeler zouden moeten zijn. Het geeft niet: de Weg is er, betrouwbaar onder je voeten. Hij laat je nooit alleen. Ook al weet je niet dat je hem gaat, al merk je niet dat je hem gaat, hij is er. Met elke stap vleit de Weg zich natuurlijkerwijs, onvoorwaardelijk tegen je voet aan. Al weet je niets, al heb je de indruk maar wat doelloos, richtingloos in het rond te strompelen, de Weg is er. Dat is ten diepste religieus. Maar dan wel: religieus voorbij elke institutionele religiositeit. Ook voorbij die van zen. Want ook zen moet je uiteindelijk achter je laten. (…) Je kunt uiteindelijk niet van de Weg afdwalen. De weg die jou weigert, die jou niet aanvaardt is niet de Weg, is een heilloze weg.’

dick-ton-lathouwers
Ton Lathouwers.

Volgens mij bestaat die laatste heilloze weg ook helemaal niet. Wel in ons idee, maar niet ECHT. De Weg die er altijd is, is wel ECHT. Het taoïsme, de nuchtere en sobere religie van de Weg, heeft het zenboeddhisme sterk beïnvloed. Daarin is Tao, vaak vertaald als de Weg, volkomen ondefinieerbaar. Het Tao waarover geschreven en gesproken kan worden is niet de ware Tao. Menig vertaler aarzelt niet om parallellen te leggen tussen het westerse godsbegrip en Tao. De weg die ons draagt en die zich tegen onze voeten plooit, altijd, is niets anders dan liefde. God? Het valt niet te benoemen…er valt niet over te praten. Zen kent geen God, maar ons gewone leven is wel de Weg.

 

 

 

 

 

 

 

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Columns, Dick Verstegen Tags: de weg, dharma, God, zen

Lees ook:

  1. Linji Lu preek 41 – Verlichting is een kwestie van doorzien
  2. Linji Lu preek 49 – Geen leraar kan je erheen brengen
  3. Linji Lu preek 50 – Al je streven is zinloos
  4. ‘Nee, Sogenji was best pittig, maar toch zeker niet zo erg als de hel!’

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

Dick Verstegen

Columnist Dick Verstegen is zenleraar en oud-hoofdredacteur van de VNU dagbladen. 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 19 april 2021
    Online Dhammakaya-meditatie
  • 21 april 2021
    Zen Spirit Doorgaande groep Meditatie Arnhem
  • 21 april 2021
    'Natuur: één Leven' - ONLINE Lezingenserie
  • 22 april 2021
    Doorlopende groep Vipassana Haarlem
  • 25 april 2021
    Open les Kum Nye Tibetaanse Yoga | Online
  • bekijk de agenda

De werkplaats

De werkplaats.

Boeddhistische kunstenaars

Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
lees meer »

Pakhuis van Verlangen

In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

Van de bergen naar de stad

Kees Moerbeek - 18 april 2021

De leiders van het Nieuwe Boeddhisme (shin bukkyō) beweerden dat het Japanse boeddhisme evolutionair de meest geavanceerde vorm was van Boeddha’s leer. Anderen gingen zelfs zover om te beweren dat het zuivere boeddhisme alleen in Japan bewaard is gebleven.

Het zelfgekozen levenseinde

Erik Hoogcarspel - 15 april 2021

Je hoort steeds meer tegenwoordig dat een leven “voltooid” kan zijn, alsof het leven een klus is die je moet klaren. Ik begrijp het gevoel, maar uit de bijna-doodervaringen blijkt dat mensen die op het randje zijn geweest opeens andere opvattingen hebben gekregen.

De brug tussen China en Japan

Kees Moerbeek - 4 april 2021

Toen het koninkrijk Silla zich in het jaar 57 losmaakte van China, ontstonden de Drie Koninkrijken van Korea. Dit waren: het koninkrijk Goguryeo, het koninkrijk Baekje en het koninkrijk Silla. Dit artikel gaat met grote stappen door de geschiedenis van Korea. Eeuwenlang was het land de brug die China met Japan verbond en ook de brug waarover de Boeddha naar Japan reisde.

Ardan

Ardan - 4 april 2021

...

Over het lijden van boeddhisten in Bangladesh

Kees Moerbeek - 28 maart 2021

Bangladesh werd in 1971 na een wrede onafhankelijkheidsoorlog onafhankelijk van Pakistan. Dit ‘land van de Bengalen’, de letterlijke betekenis van ‘Bangladesh’, is de delta van de rivieren de Ganges en de Brahmaputra en grenst zowel aan India als aan Myanmar. Zo’n 0,6% van de ruim 162 miljoen Bengalen is Theravada boeddhist en 95% is moslim. In 1988 werd de islam er staatsgodsdienst. Dit artikel gaat over de grote lijnen van de positie van de boeddhisten.

Meer onder 'pakhuis van verlangen'

Footer

Boeddhistisch Dagblad

Meest recente berichten

  • Van de bergen naar de stad
  • Dick – De zin van zen
  • Lente
  • Ardan
  • Niet-weten als passe-partout: het zelf

Reageren

We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

Over het BD

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
Lees ons colofon.

Zie ook

  • Contact
  • Over ons
  • Columns
  • Reageren op de krantensite

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

 

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

 

loading Annuleren
Bericht niet verstuurd - controleer je e-mailadres!
E-mail-controle mislukt, probeer het opnieuw
Helaas, je blog kan geen berichten per e-mail delen.
Boeddhistisch Dagblad
Powered by  GDPR Cookie Compliance
Privacy en cookies

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

Noodzakelijke cookies

Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

Bezoekersstatistieken

We gebruiken Google Analytics voor het bijhouden van bezoekerscijfers.

Dit helpt ons bij het verbeteren van de website; zo weten we wat wel en niet gebruikt of gelezen wordt.

Alle cookies staan uit in je browser. Zet cookies aan alsjeblieft, als je wil dat we je voorkeuren opslaan,

Privacy

Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens