• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Tiende jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • André Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Eelco van der Meulen
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
  • Privacy

Hou op om er over na te denken

31 juli 2014 door Joop Ha Hoek

In een eerdere column beschreef ik hoe ellendig ik me voelde nadat ik zo’n  veertien jaar geleden tijdens het zitten in meditatie een waar virtueel kerkhof in mijzelf ontdekte, met onder de zerken allemaal shit en ellende die ik lang geleden veroorzaakt had of mij waren overkomen. En hoe ik daarmee aan de slag ben gegaan, in gedachten om vergeving heb gevraagd aan mijn slachtoffers en mezelf ook vergaf, omdat ik nu niet meer degene ben die ik toen was. Of zoiets. Met boeddhistische begrippen en teksten een grote liefdevolle  schoonmaakactie in gang zette om dat puin te ruimen, spijt heb betuigd. Ik had de illusie dat het boeddhisme buiten mij om de Grote Schoonmaker was. Zo van ‘hoppe, hoppe, soppen’ en schoon is de boel. Voor altijd. En zo leek het ook.

Maar een half jaar geleden bleek dat kerkhof nog steeds te bestaan en drukten  de zerken als een zware last op mijn schouder. Wat ik het boeddhisme had toegeschreven- de wonderdokter te zijn die de klus in mijn geest voorgoed zou klaren, bleek niet zo te zijn. Dat idee bleek gebaseerd op het heden. Meditatie en het praktiseren van het boeddhisme met metta en mededogen helpt mij nu om helder en vol vertrouwen om mij heen te kijken. Gevaar te onderscheiden en daarnaar te handelen, of niet. Shit zoveel mogelijk te voorkomen en anderen niet te beschadigen. Liefdevol met anderen om te gaan. Dat is heel wat anders dan het verleden uit te wissen. Dat is niet weg te poetsen, met geen duizend Boeddha’s. Hoe naïef kon ik zijn.

En daar zat ik dan, zes maanden geleden, op mijn kussentje, temidden van de zerken. Nee, het boeddhisme kan er niets aan doen dat ze er nog waren, de Boeddha is geen Hans Kazan, die olifanten kan laten ‘verdwijnen’. Ik was zelf de aardworm die dit had veroorzaakt. Afgelopen weekeinde pakte ik het boek Liefdevolle vriendelijkheid van de Amerikaanse boeddhistische leraar Sharon Salzberg uit de kast en begon erin te lezen. Jaren geleden was ik er ook al aan begonnen, maar de tekst beklijfde toen niet. Al lezend kwam ik in het vijfde hoofdstuk terecht ‘Werken met boosheid en afkeer’. Het leek wel alsof ik middenin een aardverschuiving terecht kwam. Wat schrijft Sharon:

‘Toen ik in 1984 voor het eerst meditatie beoefende bij Sayadaw U Pandita, had ik een periode van nare herinneringen waarin ik dacht aan alle vreselijke dingen die ik ooit had gedaan. Ik herinnerde mij hoe ik vrienden uit mijn kindertijd versmaadde, hoe ik uit schijnbaar goede motieven leugens vertelde, aan dingen bleef vasthouden terwijl ik heel goed in staat was die op te geven; dit kwam allemaal op en zat me dwars. Ik wou niet eens aan Sayadaw vertellen dat ik met deze dingen bezig was, maar toch deed ik het. Ik zei:  “Weet u, ik blijf maar denken over de ene gebeurtenis na de andere- over alle slechte dingen die ik heb gedaan en ik voel me vreselijk, ik voel me afgrijselijk, ik voel me afschuwelijk.”

Ik dacht, hoe is het mogelijk dat een zo vooraanstaande leraar als student in dezelfde waardeloze situatie terecht kwam als deze loslopende volger van de Boeddha. Ook ik voelde me afgrijselijk en klote over de slechte dingen die ik had gedaan. Ik voelde me opeens duizend kilo lichter. Ik was niet alleen, het kerkhof is geen privé domein.

Sharon:

‘U Pandita keek me aan en vroeg: “Wel, zie je nu eindelijk de waarheid over jezelf?” Ik was geschokt door zijn antwoord. Hoewel ik verwikkeld was in zelfbeoordeling en kritiek, maakte iets in zijn commentaar dat ik er tegenin wilde gaan. Ik dacht bij mezelf: “Nee, ik zie de waarheid over mezelf helemaal niet.” Toen zei hij eenvoudig: “Hou op om erover na te denken.” Pas veel later zou ik de wijsheid van zijn advies begrijpen. Wie van ons heeft geen dingen gedaan die mensen kwetsten of schade toebrachten aan allerlei andere wezens of aan de aarde zelf? We kwetsen onszelf en anderen door handelingen die voortkomen uit de gemoedstoestand van afkeer. Afkeer ervaren we in een hele serie gemoedstoestanden – boosheid, angst, schuldgevoel, ongeduld, verdriet, teleurstelling, neerslachtigheid, bezorgdheid en wanhoop. Omdat haat en afkeer het tegendeel zijn van genegenheid, worden zij als de ‘verre vijand’ van metta beschouwd. De naaste vijand, verlangen, is een subtiele hindernis die tijdelijke bevrediging geeft. Een van de manieren waarop we afkeer op onszelf richten is in de vorm van schuldgevoel.

De boeddhistische psychologie maakt een interessant onderscheid tussen schuldgevoel en berouw. Schuldgevoel of haat die op onszelf gericht is, verscheurt ons. Wanneer we een sterk schuldgevoel in onze geest ervaren, hebben we weinig of geen energie meer over om onszelf te veranderen of er bovenuit te stijgen. We worden door het schuldgevoel zelf verslagen, omdat het ons uitput. We voelen ons ook erg alleen. Zo’n houding bevordert in feite een ‘zelf’-gevoel. We raken in egoïstische zin geobsedeerd door een ‘zelf’.

Wat Sharon mij in haar tekst aanreikte is, dat ik het verlangen- de nabije vijand van metta, koesterde om mijn schoonmaakklus te klaren. Het waren niet de zerken die mijn schouders belasten, maar dat verlangen naar de niet bestaande boeddhistische schoonmaak, die gehechtheid wordt. Wat ik echter in mijn meditatie en beoefening op mijn kerkhof heb gedaan is zaadjes van metta planten. Meer niet. De tijd zal leren waar en wanneer ze opkomen. Ik voel me een stuk lichter.

Boeddha Dagobert Duck commercie in het boeddhisme Dit is aflevering 29 in een serie columns van Joop Hoek.

Moge iedereen gelukkig zijn, ook zonder schoonmaak.

 

citaten uit
Sharon Salzberg: “Liefdevolle vriendelijkheid – Een ander perspectief op geluk”
isbn: 9789056700096

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Columns, Joop Hoek Tags: berouw, schuldgevoel, Sharon Salzberg, shit, spijt, U Pandita, vergeving

Lees ook:

  1. Kijken in de ziel – Nico Tydeman en Jotika Hermsen (6) en slot – zonde en berouw
  2. Beste Boeddha, wie wordt er vandaag onthoofd, vernederd en opgejaagd
  3. Goooodmorning! boeddhisten in de Lage Landen
  4. Het jaar 2019 – dag 42 – spoken

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Lees Interacties

Reacties

  1. Nic zegt

    31 juli 2014 om 15:38

    Mooi.
    Ik hoop een dat het een verlichtende aanwijzing is voor veel lezers.

    Met vriendelijke groet,
    Nic

  2. Barbara Steadfast Dharma de Zoete zegt

    31 juli 2014 om 16:43

    Ik herken wel het enorme gevoel van spijt over vorige levens geleefd ten koste van god-weet-wat allemaal en de vrees dat ik het in nieuwe levens niet veel beter zal doen, tenzij ik alles uit de weg weet te ruimen. Door spijtbetuigingen, door verwerken, door … I don’t know.

    Ergens in dat proces kwam het gedicht van Housman boven dobberen, zoals ik dat had leren kennen na de ontroerende slotepisode van Morse, The Remorseful Day:

    How clear, how lovely bright,
    How beautiful to sight
    Those beams of morning play;
    How heaven laughs out with glee
    Where, like a bird set free,
    Up from the eastern sea
    Soars the delightful day.

    Today I shall be strong,
    No more shall yield to wrong,
    Shall squander life no more;
    Days lost, I know not how,
    I shall retrieve them now;
    Now I shall keep the vow
    I never kept before.

    Ensanguining the skies
    How heavily it dies
    Into the west away;
    Past touch and sight and sound
    Not further to be found,
    How hopeless under ground
    Falls the remorseful day.

    ‘s Avonds berouwvol omkijkend en toch goed slapen. En de andere ochtend komt de zon op voor een nieuwe dag. Een dag om alles wat je gisteren naar beste kunnen deed, vandaag nog beter te doen :)

Primaire Sidebar

Door:

Joop Ha Hoek

Joop Ha Hoek, volger van de dhamma en redacteur. 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 4 maart 2021
    Doorlopende groep Vipassana Haarlem
  • 5 maart 2021
    Lezing - 'Living and Working at Odiyan: Maintaining a Home for the Dharma in the West'
  • 5 maart 2021 - 7 maart 2021
    Retreat The Nectar of Healing and Well-being (online)
  • 6 maart 2021
    introductiecursus vipassana meditatie
  • 7 maart 2021
    Open les Kum Nye Tibetaanse Yoga | Online
  • bekijk de agenda

De werkplaats

De werkplaats.

Boeddhistische kunstenaars

Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
lees meer »

Pakhuis van Verlangen

In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

Boeddhisten ontwaakt (deel 3)

Kees Moerbeek - 28 februari 2021

Grant onderzoekt hoe de geleerde Rahula zijn begrip van de kern van de leer van de Boeddha kan verenigen met de claims van het door Dharmapala geïnspireerde Singalese nationalisme. Rahula nam volgens Grant ‘zijn toevlucht tot de intellectuele strategie die claimt dat verschillende historische omstandigheden vragen om een andere manier van de uitleg van de boodschap van de Boeddha.’ Hij doet een beroep op het historisch moment om de interpretatie van het boeddhisme in de Mahavamsa te rechtvaardigen en daarmee zijn eigen activistische politieke agenda.

Mijmeringen over bewustzijn

Rob van Boven en Luuk Mur - 23 februari 2021

Je trok in je jeugd de conclusie dat je niet gewenst was. Met die ervaring ging je de wereld zien. Dat werd het fundament van je geloofssysteem. Je ging jezelf beschermen tegen deze pijnlijke gevoelens, die het gevolg zijn van wat je bent gaan geloven.  Dat kan zijn door jezelf zoveel mogelijk terug te trekken of vooral niet lastig te zijn. Of misschien ging je juist heel nadrukkelijk aanwezig zijn, wat door anderen juist als heel vervelend ervaren kan worden.

Het ongelijk van de gelijkheid (deel 2 en slot))

Erik Hoogcarspel - 21 februari 2021

Het is niet verwonderlijk dat het begrip “gelijkheid” in andere culturen geen rol speelt. Blijkbaar heeft men daar wel van de ervaring geleerd. Voor Confucius waren rangen en standen in de maatschappij noodzakelijk voor een harmonische en goed functionerende samenleving. Een referendum zou volgens hem alleen maar tot grote rampen leiden, want ongeletterde en slecht opgevoede mensen kunnen niet weten wat het beste is voor ieder.

Het ongelijk van de gelijkheid (deel 1)

Erik Hoogcarspel - 20 februari 2021

We leven in procrustische tijden waarin gelijkheid heilig is geworden. Onderscheid, discriminatie, is zo’n beetje de bron van alle kwaad. We moeten allemaal gelijk zijn. Alle kinderen in een klas, allemaal schaatsen of naar het strand op hetzelfde moment, allemaal dezelfde kleding en dezelfde maten, met wat elastiek in de stof past het toch wel.

Paul Boersma – Het portret als valkuil

Paul Boersma - 16 februari 2021

Het Boeddhabeeld is een symbolische weergave van de vergoddelijkte mens, van de verlichte mens, van de mens waarin wijsheid en mededogen tot volle ontplooiing zijn gekomen. Het is een toonbeeld van harmonie.

Meer onder 'pakhuis van verlangen'

Footer

Boeddhistisch Dagblad

Meest recente berichten

  • De smaak van niet-weten
  • Het jaar 2021 – dag 62 – schoenloos
  • Van de in totaal 330 – 153 boeddhistische monniken testen corona positief in Himachal Pradesh
  • Boeddhistische ervaringsdeskundigen gezocht
  • De kern van yoga – hatha yoga (deel 3)

Reageren

We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

Over het BD

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
Lees ons colofon.

Zie ook

  • Contact
  • Over ons
  • Columns
  • Reageren op de krantensite

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

 

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

 

loading Annuleren
Bericht niet verstuurd - controleer je e-mailadres!
E-mail-controle mislukt, probeer het opnieuw
Helaas, je blog kan geen berichten per e-mail delen.
Boeddhistisch Dagblad
Powered by  GDPR Cookie Compliance
Privacy en cookies

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

Noodzakelijke cookies

Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

Bezoekersstatistieken

We gebruiken Google Analytics voor het bijhouden van bezoekerscijfers.

Dit helpt ons bij het verbeteren van de website; zo weten we wat wel en niet gebruikt of gelezen wordt.

Alle cookies staan uit in je browser. Zet cookies aan alsjeblieft, als je wil dat we je voorkeuren opslaan,

Privacy

Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens