• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Twaalfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Columns » Joop Hoek » Hou op om er over na te denken

Hou op om er over na te denken

31 juli 2014 door Joop Ha Hoek

In een eerdere column beschreef ik hoe ellendig ik me voelde nadat ik zo’n  veertien jaar geleden tijdens het zitten in meditatie een waar virtueel kerkhof in mijzelf ontdekte, met onder de zerken allemaal shit en ellende die ik lang geleden veroorzaakt had of mij waren overkomen. En hoe ik daarmee aan de slag ben gegaan, in gedachten om vergeving heb gevraagd aan mijn slachtoffers en mezelf ook vergaf, omdat ik nu niet meer degene ben die ik toen was. Of zoiets. Met boeddhistische begrippen en teksten een grote liefdevolle  schoonmaakactie in gang zette om dat puin te ruimen, spijt heb betuigd. Ik had de illusie dat het boeddhisme buiten mij om de Grote Schoonmaker was. Zo van ‘hoppe, hoppe, soppen’ en schoon is de boel. Voor altijd. En zo leek het ook.

Maar een half jaar geleden bleek dat kerkhof nog steeds te bestaan en drukten  de zerken als een zware last op mijn schouder. Wat ik het boeddhisme had toegeschreven- de wonderdokter te zijn die de klus in mijn geest voorgoed zou klaren, bleek niet zo te zijn. Dat idee bleek gebaseerd op het heden. Meditatie en het praktiseren van het boeddhisme met metta en mededogen helpt mij nu om helder en vol vertrouwen om mij heen te kijken. Gevaar te onderscheiden en daarnaar te handelen, of niet. Shit zoveel mogelijk te voorkomen en anderen niet te beschadigen. Liefdevol met anderen om te gaan. Dat is heel wat anders dan het verleden uit te wissen. Dat is niet weg te poetsen, met geen duizend Boeddha’s. Hoe naïef kon ik zijn.

En daar zat ik dan, zes maanden geleden, op mijn kussentje, temidden van de zerken. Nee, het boeddhisme kan er niets aan doen dat ze er nog waren, de Boeddha is geen Hans Kazan, die olifanten kan laten ‘verdwijnen’. Ik was zelf de aardworm die dit had veroorzaakt. Afgelopen weekeinde pakte ik het boek Liefdevolle vriendelijkheid van de Amerikaanse boeddhistische leraar Sharon Salzberg uit de kast en begon erin te lezen. Jaren geleden was ik er ook al aan begonnen, maar de tekst beklijfde toen niet. Al lezend kwam ik in het vijfde hoofdstuk terecht ‘Werken met boosheid en afkeer’. Het leek wel alsof ik middenin een aardverschuiving terecht kwam. Wat schrijft Sharon:

‘Toen ik in 1984 voor het eerst meditatie beoefende bij Sayadaw U Pandita, had ik een periode van nare herinneringen waarin ik dacht aan alle vreselijke dingen die ik ooit had gedaan. Ik herinnerde mij hoe ik vrienden uit mijn kindertijd versmaadde, hoe ik uit schijnbaar goede motieven leugens vertelde, aan dingen bleef vasthouden terwijl ik heel goed in staat was die op te geven; dit kwam allemaal op en zat me dwars. Ik wou niet eens aan Sayadaw vertellen dat ik met deze dingen bezig was, maar toch deed ik het. Ik zei:  “Weet u, ik blijf maar denken over de ene gebeurtenis na de andere- over alle slechte dingen die ik heb gedaan en ik voel me vreselijk, ik voel me afgrijselijk, ik voel me afschuwelijk.”

Ik dacht, hoe is het mogelijk dat een zo vooraanstaande leraar als student in dezelfde waardeloze situatie terecht kwam als deze loslopende volger van de Boeddha. Ook ik voelde me afgrijselijk en klote over de slechte dingen die ik had gedaan. Ik voelde me opeens duizend kilo lichter. Ik was niet alleen, het kerkhof is geen privé domein.

Sharon:

‘U Pandita keek me aan en vroeg: “Wel, zie je nu eindelijk de waarheid over jezelf?” Ik was geschokt door zijn antwoord. Hoewel ik verwikkeld was in zelfbeoordeling en kritiek, maakte iets in zijn commentaar dat ik er tegenin wilde gaan. Ik dacht bij mezelf: “Nee, ik zie de waarheid over mezelf helemaal niet.” Toen zei hij eenvoudig: “Hou op om erover na te denken.” Pas veel later zou ik de wijsheid van zijn advies begrijpen. Wie van ons heeft geen dingen gedaan die mensen kwetsten of schade toebrachten aan allerlei andere wezens of aan de aarde zelf? We kwetsen onszelf en anderen door handelingen die voortkomen uit de gemoedstoestand van afkeer. Afkeer ervaren we in een hele serie gemoedstoestanden – boosheid, angst, schuldgevoel, ongeduld, verdriet, teleurstelling, neerslachtigheid, bezorgdheid en wanhoop. Omdat haat en afkeer het tegendeel zijn van genegenheid, worden zij als de ‘verre vijand’ van metta beschouwd. De naaste vijand, verlangen, is een subtiele hindernis die tijdelijke bevrediging geeft. Een van de manieren waarop we afkeer op onszelf richten is in de vorm van schuldgevoel.

De boeddhistische psychologie maakt een interessant onderscheid tussen schuldgevoel en berouw. Schuldgevoel of haat die op onszelf gericht is, verscheurt ons. Wanneer we een sterk schuldgevoel in onze geest ervaren, hebben we weinig of geen energie meer over om onszelf te veranderen of er bovenuit te stijgen. We worden door het schuldgevoel zelf verslagen, omdat het ons uitput. We voelen ons ook erg alleen. Zo’n houding bevordert in feite een ‘zelf’-gevoel. We raken in egoïstische zin geobsedeerd door een ‘zelf’.

Wat Sharon mij in haar tekst aanreikte is, dat ik het verlangen- de nabije vijand van metta, koesterde om mijn schoonmaakklus te klaren. Het waren niet de zerken die mijn schouders belasten, maar dat verlangen naar de niet bestaande boeddhistische schoonmaak, die gehechtheid wordt. Wat ik echter in mijn meditatie en beoefening op mijn kerkhof heb gedaan is zaadjes van metta planten. Meer niet. De tijd zal leren waar en wanneer ze opkomen. Ik voel me een stuk lichter.

Boeddha Dagobert Duck commercie in het boeddhisme Dit is aflevering 29 in een serie columns van Joop Hoek.

Moge iedereen gelukkig zijn, ook zonder schoonmaak.

 

citaten uit
Sharon Salzberg: “Liefdevolle vriendelijkheid – Een ander perspectief op geluk”
isbn: 9789056700096

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Columns, Joop Hoek Tags: berouw, schuldgevoel, Sharon Salzberg, shit, spijt, U Pandita, vergeving

Lees ook:

  1. Kijken in de ziel – Nico Tydeman en Jotika Hermsen (6) en slot – zonde en berouw
  2. Vergeef me dat ik je pijn heb gedaan
  3. Het jaar 2019 – dag 42 – spoken
  4. Het jaar 2019 – dag 107 – vergeving-

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Lees Interacties

Reacties

  1. Nic zegt

    31 juli 2014 om 15:38

    Mooi.
    Ik hoop een dat het een verlichtende aanwijzing is voor veel lezers.

    Met vriendelijke groet,
    Nic

  2. Barbara Steadfast Dharma de Zoete zegt

    31 juli 2014 om 16:43

    Ik herken wel het enorme gevoel van spijt over vorige levens geleefd ten koste van god-weet-wat allemaal en de vrees dat ik het in nieuwe levens niet veel beter zal doen, tenzij ik alles uit de weg weet te ruimen. Door spijtbetuigingen, door verwerken, door … I don’t know.

    Ergens in dat proces kwam het gedicht van Housman boven dobberen, zoals ik dat had leren kennen na de ontroerende slotepisode van Morse, The Remorseful Day:

    How clear, how lovely bright,
    How beautiful to sight
    Those beams of morning play;
    How heaven laughs out with glee
    Where, like a bird set free,
    Up from the eastern sea
    Soars the delightful day.

    Today I shall be strong,
    No more shall yield to wrong,
    Shall squander life no more;
    Days lost, I know not how,
    I shall retrieve them now;
    Now I shall keep the vow
    I never kept before.

    Ensanguining the skies
    How heavily it dies
    Into the west away;
    Past touch and sight and sound
    Not further to be found,
    How hopeless under ground
    Falls the remorseful day.

    ’s Avonds berouwvol omkijkend en toch goed slapen. En de andere ochtend komt de zon op voor een nieuwe dag. Een dag om alles wat je gisteren naar beste kunnen deed, vandaag nog beter te doen :)

Primaire Sidebar

Door:

Joop Ha Hoek

Joop Ha Hoek, volger van de dhamma en redacteur. 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

22 mrt
Online Lezingenserie 'Universele symbolen: de taal van de ziel' (4)
22 mrt 23
22 mrt
Ontspanningsmeditatie Rotterdam (vipassana)
22 mrt 23
23 mrt
ONLINE - Meditatiecursus in de Dhammakaya traditie
23 mrt 23
23 mrt
Stiltemeditatie Stichting Bodhisattva
23 mrt 23
23 mrt
Rotterdam - geleide meditatie (vipassana meditatie)
23 mrt 23
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Wanneer iedereen liegt, weet niemand nog wie er liegt

    Kees Moerbeek - 19 maart 2023

    Een staatsgreep, of het manipuleren van het politieke systeem zijn voorbeelden van andere manieren om aan de macht te grijpen dan verkiezingen. Onverbloemde macht is echter beperkt houdbaar en macht verkregen met geweld vraagt meer geweld om het in stand te houden.

    Geschiedkundige Romila Thapar – de stem van afwijkende meningen

    Kees Moerbeek - 12 maart 2023

    Romila Thapar is een van India’s meest vooraanstaande geschiedkundigen. In haar boek Voices of Dissent (2020) beschrijft ze de rol van het ‘meningsverschil’ in de verschillende periodes van de Indiase geschiedenis. De Boeddha was een van degenen die vraagtekens zette en met een alternatief kwam. Dit artikel gaat met grote stappen door haar boek.

    Het jaar 2023 – dag 66 – vlokjesneeuw

    Joop Ha Hoek - 7 maart 2023

    KNMI regen en natte sneeuw. Somewhere over the rainbow, skies are blue. Take care out-there.

    Spelen met oneindigheid, verrassende figuren en patronen

    Erik Hoogcarspel - 6 maart 2023

    Hoe zit het nu met het oneindige? Om te beginnen merkt Zantema op dat er verschillende soorten oneindigheid bestaan. Als voorbeeld noemt hij het zogenaamde Hilbert-hotel, vernoemd naar de wiskundige David Hilbert. Dit is een denkbeeldig hotel met oneindig veel kamers. Als deze allemaal bezet zijn en er meldt zich een nieuwe gast, dan zou hij of zij op het eerste gezicht geen kamer kunnen krijgen. Dit lukt echter wel met een bepaald trucje: laat iedere gast verhuizen naar de kamer ernaast. Deze is er altijd, anders zouden er niet oneindig veel kamers zijn. De eerste kamer komt dan vrij.

    Hoe zen is Zuid? De weg van de vier geloften met een bus vol ikken.

    Erik Hoogcarspel - 2 maart 2023

    De schrijfster, Hanneke Dijkman, is lerares zenmeditatie en woont in Rotterdam Zuid, in de wijk Vreewijk. Als Rotterdammer vraag je je dan af zen in Zuid ‘ken dit wel?’ Zuid is namelijk het jongste en armste deel van de stad, de plaats waar in het begin van de vorige eeuw arme landarbeiders uit Zeeland en Friesland kwamen wonen om in de haven te werken. De Rotterdammers aan de linker Maasoever hadden het toen over de ‘boeren’, die een geit op zolder hadden en in klederdracht liepen. Dit is natuurlijk nogal overdreven, maar Zuid heeft de reputatie van een verzameling probleemwijken nooit helemaal van zich af kunnen schudden.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Tussen tellen en noemen vind je de deur naar non-dualiteit
    • Het jaar 2023 – dag 80 – deboodschap
    • Hartlicht
    • Boeddhistisch vormingsonderwijs bestaat vijf jaar
    • Leven in Thailand – stroomrantsoen

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

     

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

     

    Privacy en cookies

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

    Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

    Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

    Noodzakelijke cookies

    Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

    If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

    Privacy

    Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens