Neem nu eens afstand van alles wat je hebt geleerd en intuïtief weet of denkt te weten, al is het maar voor even. Alleen op die manier kun je namelijk de werkelijkheid waarnemen zoals deze is om haar onbevooroordeeld tegemoet te kunnen treden. Afstand nemen betekent niet: vergeet alles maar (lees ook de volgende alinea’s!). Je hoeft of moet niets vergeten. Je haalt alleen alle deklagen weg die over de werkelijkheid heen liggen. Die deklagen zijn daar overigens door jezelf overheen gelegd, door van alles en nog wat voor ‘waar’ aan te nemen, zonder het hoogstpersoonlijk zelf te toetsen. Wacht even… dat kan natuurlijk niet eens, alles zelf toetsen. Een mensenleven is gewoon te kort om dat te doen. Laat ik het daarom anders formuleren: schep bewust ruimte door twijfel toe te laten. Van (mogelijke) vooroordelen of zelfs eindoordelen (zeker weten!) stap je over op voorlopige oordelen (misschien …). Voortaan is iets zoals je hebt geleerd en dagelijks nog bijleert zoals het is… tot er nieuwe informatie beschikbaar komt waaruit blijkt dat het misschien toch net even wat anders is. Alles is daardoor altijd voorlopig, om keer op keer weer op een nieuwe manier voorlopig te worden. Ontdekken is immers laag voor laag wegnemen van alles dat de naakte werkelijkheid voor je verborgen houdt. Als je dat doet, zal jouw actueel ervaren jou steeds duidelijker de samenhang tonen van alles dat ‘is’, tot de kunstmatig door jou zelf én anderen gedefinieerde grenzen van jouw ‘ikje’ wegvallen. In theorie kan dit in een fractie van een seconde gebeuren. Ogenblikkelijk! In de praktijk kan het evenwel heel lang duren, doordat het vaak moeilijk is afstand te nemen van vermeende zekerheden.
Begin met het aanpassen van jezelf aan de omstandigheden. Dat houdt in dat je alles dat je weet als te betwijfelen uitgangspunt neemt. Met alles dat je weet bedoel ik alle ‘weetjes’ en alle daarbij horende meningen en wat al niet meer. Vanaf zo’n voorlopig ware (doch te betwijfelen) uitgangspunt ga je stap voor stap verder met jouw persoonlijke ontdekkingsreis. Van uitgangspunt naar uitgangspunt. Iedere dag opnieuw, omdat ieder dag ‘the first day of the rest of your life’ is. Wat andere zeggen en aanreiken, is wat anderen zeggen en aanreiken. Niet meer, niet minder. Dat geldt ook voor deze tekst. Best kans dat anderen gelijk hebben, maar zeker is het nooit. Best kans dat ze ongelijk hebben, maar dat is ook nooit zeker. Aarzel niet om te twijfelen. Ontdek het zelf.
Kortom: wil jij de werkelijkheid in en om jezelf leren kennen? Wil jij ontdekken wat ‘werkelijkheid’ werkelijk is? Schuif dan alles wat je ooit hebt geleerd terzijde. In ieder geval tijdelijk. Doe dat voor alle zekerheid ook maar met jouw persoonlijke eerstehands ervaringen en ontdekkingen. Alles wat je ooit hebt geleerd belemmert jou namelijk de werkelijkheid ‘open minded’ te ontdekken. Verwijder alle sluiers en deklagen die zich tussen jou en de werkelijkheid in bevinden. Daar hoef je eigenlijk niks voor te doen. Laat de mist van ‘weetjes’ maar gewoon optrekken door alle tweede-, derde-, vierde- en zoveelste hands ervaringen en ontdekkingen als irrelevant te beschouwen. Je zult ervaren dat jij één bent met de werkelijkheid. Er is immers geen werkelijkheid zonder jou.
Weten heeft geen centrum. Ook niet in het hoofd! Het is juist de bedoeling om ieder denkbeeldig centrum daar weg te halen! Als je toch een kenniscentrum wilt, projecteer het dan maar ergens in je darmen. Jouw darmen zijn minstens zo belangrijk als je hersenen. Verstandige mensen hebben soms veel aan hun hoofd, maar dat maakt ze ook ‘topzwaar’ waardoor ze gemakkelijk uit balans zijn te brengen. Ik bagatelliseer het enorme nut van de hersenen voor het ‘mens zijn’ zeer zeker niet. Ik waardeer ook de ongeëvenaarde capaciteit van de hersenen om ‘weetjes’ op te slaan en te verwerken. Maar jouw hersenen zijn NIET het centrum van de werkelijkheid, ook niet van kennis over of weten van de werkelijkheid. Dat heeft geen centrum. Althans, geen duidelijk aanwijsbaar centrum, want niemand weet waar het centrum van universum precies ligt. Het centrum is overal. De werkelijkheid zoals die is, dát is het centrum! Daar heb je weinig houvast aan, denk ik. Om je tegemoet te komen helpt het volgende: overal waar jij jouw aandacht op vestigt… dáár ligt het! In de praktijk betekent het dat jij bepaalt waar het centrum van de realiteit ligt door jouw aandacht ergens op te vestigen. Wanneer jouw aandacht van hot naar haar zwabbert, zwabbert het centrum mee. Is jouw aandacht verslapt? Dan is ook het centrum slap. Maar wat voor jou geldt, geldt ook voor anderen.
Als je bij jezelf wijsheid wilt ontwikkelen, accepteer dan dat veel zaken overal ter wereld eigen benamingen en omschrijvingen hebben. Dat komt mede doordat er net zoveel standpunten zijn om naar de werkelijkheid te kijken als er mensen zijn. Geen mens staat immers op exact dezelfde plaats. Om diepte te kunnen zien heeft ieder mens zijn beide ogen nodig. Met slechts één oog is het onmogelijk. Om ‘diepte’ in de werkelijkheid te kunnen waarnemen moet je de werkelijkheid ook minstens vanuit twee standpunten benaderen. Het is soms zelfs verhelderend om de werkelijkheid vanuit meer dan twee uiteenlopende standpunten te kijken, zeg drie, vijf of tien. Aan standpunten die dichtbij die van jezelf liggen, heb je minder dan aan standpunten die verder van de jouwe afliggen. Hoe verder standpunten uit elkaar liggen, hoe beter. Het zal je snel duidelijk zijn dat ‘de waarheid’ inderdaad hoogstwaarschijnlijk ergens in het midden ligt.
Iedereen weet wel eens iets intuïtief of voelt intuïtief iets aan, zelfs mensen die zeggen dat intuïtie klinkklare nonsens is. Wat is dat dan, intuïtie? Het is ‘iets’ weten, kennen, aanvoelen zonder dat jij je ervan bewust bent waar dat weten, kennen of aanvoelen vandaan komt. Het is er ineens en lijkt nergens op gebaseerd. Dat lijkt inderdaad alleen maar zo. Jouw zintuigen nemen veel meer waar dan wat jij bewust ziet, hoort, ruikt, proeft of voelt (zie: vorige bijdrage). En jouw brein neemt ook meer waar dan alleen jouw eigen gedachten! Het voert te ver om dat nu te behandelen, maar het is minder vreemd dan je misschien denkt: jouw hele lijf is een levende antenne. Jouw lijf, inclusief jouw brein, neemt van alles waar en reageert daar zo nodig direct op. Je kunt intuïtie daarom wat mij betreft omschrijven als: een directe uiting van weten, kennen en aanvoelen van de werkelijkheid buiten jou ‘denken’ om! Jouw intuïtie bestaat uit impressies die gebeurtenissen in en om jou heen in jouw lijf (inclusief dus jouw brein) achterlaten. En omdat jouw lijf snel reageert op prikkels die nooit tot jouw bewustzijn doordringen, lijkt het alsof intuïtie nergens op gebaseerd is. Zodra je meer op jouw intuïtie gaat vertrouwen, ontdek je dat je veel meer weet dan je onder woorden kunt brengen, doordat er voor allerlei impressies (nog) geen woorden bestaan. Daardoor is het vrij lastig om dat ‘weten’ door te geven aan anderen. Wat wél kan, en waar bijzondere leraren al eeuwenlang instructies voor geven, is leren hoe je met jouw intuïtie om kunt gaan. Een probleem daarbij is wel dat het lastig is de goede, betrouwbare leraren te onderscheiden van de charlatans en non-valeurs. Voorzichtigheid is op zijn plaats, want lang niet alles wat je intuïtief weet of aanvoelt is nuttig, positief, waardevol en wijs. Je kunt je door jouw eigen intuïtie net zo goed laten misleiden en laten belasten als door kennis die je langs traditionele weg (school!) opdoet. Blijf twijfelen. Heel gezond. Gebruik wel je verstand. Daar heb je het voor.
