Gisteravond zag ik fotograaf Eddy Postuma de Boer (1931) op tv. Er werd werk van hem getoond. Eddy werkt het liefst op straat en heeft altijd zijn camera bij zich. Vroeger had je nog geen stoplichten maar regelde een politieagent met een bord het verkeer. Op een van die prachtige foto’s is een groepje fietsers te zien, ze staan klaar om weg te rijden als de agent dat toestaat. Het is een zwart-wit foto die de gezichten van de fietsers een krachtige uitstraling geeft.
In de tijd dat ik een eigen persbureau had, fotografeerde ik ook zwart-wit. In de donkere kamer -doka- ontwikkelde ik de volgeschoten films en drukte er foto’s van voor kranten en andere media. Op straat of bij rampen had je geen tijd om bewust mooie composities te maken, ik fotografeerde de werkelijkheid zoals die zich op dat moment voordeed en een seconde later weer anders kon zijn.
Mijn ene oog keek als ik fotografeerde door de zoeker van de camera, met het andere keek ik de omgeving af. Pas in de doka zag ik wat ik gefotografeerd had als het beeld op het fotopapier in een bad chemicaliën werd geboren. Ik fotografeerde altijd het nu wat voor alle mensen verschillend is ook al ben je samen bijeen op een en dezelfde plek.
Was de doka ook het nu van wat de camera registreerde en daar als beeld tot ontwikkeling kwam? Een twee in één nu. Een intrigerende vraag lijkt me.
Moedig voorwaarts!
BIJSLUITER: het lezen van deze columns kan leiden tot groot geestelijk ongemak, woedeaanvallen, depressies, onbeheerst gedrag, angstaanvallen, maagzuur, zweten, ongeloof, twijfel aan eenieder, straatvrees, lange tenen en het geloof in het eigen gelijk. Bij de lezers. Scheldpartijen en een onbedwingbare drang om te reageren zijn waargenomen. Sommigen willen mij corrigeren. Of bedanken. Of prijzen. De drang om in verzet te komen, het abonnement op te zeggen- wat niet kan. Sommigen besluiten de krant niet meer te lezen, of te boycotten. Er kwaad over te spreken. Te janken of te vloeken. De straat op te gaan om te demonstreren. De politiek de rug toe te keren. Of aan de drugs te gaan. Kwaad spreken over Feyenoord. Breken met de familie. Het haten van planten en groenten. Aantijgen of beschuldigen. Het stopzetten van gedachten. Sprookjes verwerpen. Houden van Donald Trump. Sommigen voederen geen vogels meer. Of gaan de redactie stalken en bedreigen. Of geloven niet meer in Sinterklaas. Of wantrouwen de banken. Of te twijfelen aan het nu.
Michel Ball zegt
Mijn vader had een doka op de zolder van Heemraadssingel 188, Rotterdam. Ik herinner mij als kind het magische moment wanneer op het fotopapier in het chemisch bad uit het niets het beeld verscheen. Het fotopapier moest dan razendsnel in het stopbad om het ontwikkelproces te stoppen.
G.J. Smeets zegt
Joop
Tja, de Bijsluiter onder het stukje waarschuwt er al voor: twijfelen aan het nu ?
In de doka tastte ook ik in vervlogen tijden naar het nu. Ik vind het wel zo prettig dat de digitale camera van nu tevens doka is: je kunt na een paar seconden terugzien wat je de camera hebt laten vastleggen. Sterker nog: als je het schermpje / monitor achter op de camera uitklapt is het zoeker en doka tegelijk. Maar ja, fotograferen is 2D plaatjes maken van wat er zich 3D afspeelt. 3D is nu, 2D is toen.