Het jaar 2019 – dag 92 – hosjoop

Ik moet er niet aan denken om in een instelling dood te gaan. Niet in een ziekenhuis, verpleeginrichting of hospice. Met mensen om mij heen die al of niet op vrijwillige basis met je willen praten en verzorgen. Ik ben tot de dood schuw en autonoom. Geloof ik.

Als ik zelf in een aula van een crematorium zit als belangstellende denk ik, ondanks de emoties en het welgemeende verdriet: Na afloop snel naar huis, effe een bakkie doen. Zie de andere belangstellenden in een uitvaartruimte maar eens opgewekt met mekaar praten als een broodje met koffie wordt gepresenteerd door de uitvaartverzorging.

Ik ben nog steeds blij dat ik het niet ben die de oven inschuift of dood in de grond ligt. Ik vermoed dat dat met die vrijwilligers ook zo is. Klaar naar huis, zeggen ze in de haven als ze vervroegd een schip gelost hebben.

Zijn die sterfplekken, de hospices, een teken van maatschappelijke en sociale armoe? Om behalve de dood ook het sterven buiten de deur te houden? Wie sterven daar op kosten van het Zilveren Kruis? Zijn het de eenzamen, mensen zonder naasten of veel verzorging nodig hebben die daar terecht komen? En wat zeg je als verzorger tegen zo’n stervende? Worden ze daar in opgeleid? Hoe vindt de selectie plaats? Ik geloof dat je in een hospice binnen drie maanden dood moet zijn. Ik kende iemand die langer leefde en het hospice weer moest verlaten omdat zij de termijn overschreed. Wordt die termijn verlengd als er robotten worden ingezet?

Waarover praten die vrijwilligers? Ik vind het zelf zo verrekte moeilijk om mijn medeleven te uiten met nabestaanden van overledenen. Eerst schrijf ik een lange tekst en denk dan: allemaal clichés. Schrappen die boel. Dan ga ik inkorten terwijl ik denk: is de dood niet zo groots dat alleen zwijgen past. Ik vind troost bij de tekst van Augustinus: ik ben niet dood, praat met mij.

Binnen het boeddhisme zijn stellingen dat je het leven moet leven ook als er sprake van ernstig lijden is. Dat heeft met karma te maken, de wet van oorzaak en gevolg. Als je zelf een eind aan je leven maakt, ook al is het lichamelijk en geestelijk lijden onverdraagzaam, dat dat slecht karma oplevert. Ik ben donateur van twee organisaties die consulenten in dienst hebben om je wegwijs te maken in de orde van de zelfgekozen dood na een voltooid leven. En ik heb een boek waarin middelen staan beschreven om deze aarde met gezwinde spoed te verlaten. Ik speel op safe. Ik wil niet uitzichtloos lijden, is dat vreemd?

Maar ik hoop ook nog decennia lang te leven. Buiten het hospice te blijven.

Moedig voorwaarts!

BIJSLUITER: het lezen van deze columns kan leiden tot groot geestelijk ongemak, heimwee naar Chef, de Kloosterbunker, Bunkerstad, woedeaanvallen, depressies, onbeheerst gedrag, angstaanvallen, maagzuur, zweten, ongeloof, twijfel aan eenieder, straatvrees, lange tenen en het geloof in het eigen gelijk. Bij de lezers. Scheldpartijen en een onbedwingbare drang om te reageren zijn waargenomen. Sommigen willen mij corrigeren. Of bedanken. Of prijzen. De drang om in verzet te komen, het abonnement op te zeggen- wat niet kan. Sommigen besluiten de krant niet meer te lezen, of te boycotten. Er kwaad over te spreken. Te janken of te vloeken. De straat op te gaan om te demonstreren. De politiek de rug toe te keren. Of aan de drugs te gaan. Kwaad spreken over Feyenoord. Breken met de familie. Het haten van planten en groenten. Aantijgen of beschuldigen. Het stopzetten van gedachten. Sprookjes verwerpen. Houden van Donald Trump. Sommigen voederen geen vogels meer. Of gaan de redactie stalken en bedreigen. Of geloven niet meer in Sinterklaas. Of wantrouwen de banken. Of er kruipt een poes op je hoofd.