Nu de discussie over Zwarte Piet weer oplaait doordat hoofdpiet Erik van Muiswinkel aangaf niet meer in het sinterklaasjournaal van de Nederlandse publieke omroep mee te doen, wil ik wat zaken aantippen waar men niet zo bij nadenkt bij een kinderfeest. In een vorig artikel schreef ik: ‘Vanuit emotionele overwegingen wordt kennis en cultuur afgeschaft zonder te beseffen wat de diepere waarde van deze gebruiken zijn.’
In mijn optiek komt de kritiek voort uit onmacht iets te kunnen veranderen aan het discriminatieprobleem. Maar zij die Zwarte Piet gebruiken om de slavernijgeschiedenis in beeld te brengen hebben niet zo’n goede stok om de hond te slaan. Het waren Arabische slavenhalers die hele Afrikaanse dorpen gevangen namen en aan Hollanders, Portugezen, Engelsen, Fransen, enzovoort verkochten. Op de Middellandse Zee voeren Barbarijse zeerovers afkomstig uit Marokko, Algerije, Tunesië, Libië en de Siwa van Egypte’ .die blank, bruin, zwart en geel gevangen namen, als slaven hielden en ook verkochten. Dat slaven altijd de gekleurde medemens was is een misverstand.
Page
We hebben het hier over een tijd die ver achter ons ligt, maar het sinterklaasfeest heeft nog een oudere historie dan de slavernijgeschiedenis. Sint Nicolaas is naar alle waarschijnlijkheid rond 280 na christus geboren. Zwarte Piet komt bij de goedheiligman pas in 1700 in beeld, maar dan wel gekleed als page. Een page is wel een knecht maar absoluut geen slaaf, een page is in opleiding bij zijn meester/leraar. Dit tot zover de christelijke versie van de bisschop van Mira want het is een veel ouder verhaal.
Om heidense gebruiken de kop in te drukken zijn veel van die gebruiken gekerstend, zo ook het Sint Nicolaas verhaal. Van origine is Sint Nicolaas Odin, die met zijn paard Sleipnir in gezelschap van zijn knecht Oel door de wolken rijdt. Zwarte Piet staat vanuit deze optiek symbool voor het donkere, negatieve, de nacht, de zwarte kant van het yin yang symbool. Zijn zwarte gezicht en roe zijn daar de herkenningstekens van. Sint Nicolaas staat symbool voor het licht, positieve, de dag, het witte gedeelte van het yin yang symbool, zijn staf die de levensboom verbeeld is zijn herkenningsteken.
Veel religieuze symbolen geven de dualiteit van het bestaan aan, de twee driehoeken van de davidsster, het kruis, een horizontale en verticale balk, het lemniscaat, wat een getordeerde cirkel of enso is, enz. Maar hoe komt Zwarte Piet aan zijn herkenningsteken? Dat is terug te voeren tot de Egyptische oudheid. De kromstaf en dorsvlegel- de waardigheidssymbolen van de farao’s zijn overgegaan in het christendom en gaan door het leven als de bisschopsstaf en wijwaterkwast. In veel religies komen deze symbolen voor. In het boeddhisme zijn het de Kotshu en Hossu. De vertaling van de Hossu is ‘wegbereider voor kinderen’ en in het licht van de roe van Zwarte Piet geeft dat te denken.
Veel gebruiken en symbolen zijn wegwijzers op het levenspad van de mens die ons terugvoeren naar dat wat elk mens wil. Zij die dit pad ons voor zijn gegaan hebben deze gebruiken en symbolen achter gelaten als wegwijzers. Het is daarom ook niet zo verwonderlijk dat je in verschillende (religieuze) culturen vergelijkbare symbolen tegenkomt. Die uit onze eigen cultuur zijn vaak aangetast, vervormd of met opzet vervalst. Je kunt ze in andere religies in vergelijkbare vorm terug vinden en zo tot de ontdekking komen dat alle religies niet meer dan leermethode zijn die tot de universele waarheid leiden. Een metafoor die ik vaak gebruik is dat religies verschillende ramen zijn, van vorm en kleur, waar een en het zelfde licht door naar binnen schijnt. De rakusu vertoont veel overeenkomsten met de Joodse ‘hosen’ , de borstplaat van de hogepriester.
Inzicht verdiepen
Al deze symboliek kun je zien als studiemateriaal om je inzicht te verdiepen, ik schreef al in een vorig artikel dat de haan voor ontwaken staat die terug te vinden is op de kerktoren en de palmpasenstok. Ik heb het niet gehad over dat de bisschopsstaf, de kromstaf, de Hermesstaf,’ de staf van Mozes, de meiboom, de Japanse ‘kotshu’ te herleiden zijn tot de levensboom. Maar als ik de waarde van onze symboliek in feesten, religies en gebruiken- die ik ken, want er is heel veel wat ik nog niet ken, moet gaan beschrijven, ben ik nog wel even bezig. Zij, die mijn argumenten nogal magertjes vinden hebben gelijk, maar dat neemt niet weg dat we zuinig moeten zijn op ons cultuurgoed.
Het lijkt mij niet verstandig uit emotionele overwegingen iets weg te doen wat de mens inzicht geeft in zijn bestaan, dat op termijn wel eens de oplossing voor het discriminatieprobleem zou kunnen zijn. Persoonlijk ben ik blij met ons multi-gekleurd Nederland, ik ben een kennis-junk. Ik ben de halve wereld over gereisd om met vreemde culturen en gebruiken in contact te komen, om zo mijn opvattingen te verbreden en inzicht op te doen. Ik ben dus heel blij met het Kwakoe festival, de Turkse bakker, de Marokkaanse slager het Griekse, Pizza, Tandori en het Thaise restaurant, het carnaval in Rotterdam, enz, enz. Het heeft de Nederlandse cultuur verrijkt. Van mij mag iedereen het Slachtfeest, Suikerfeest, of welk religieus ander feest dan ook vieren. Als je mij zou vragen om vanuit dit oogpunt een schaap te slachten, in het licht van: ‘leren, inzicht, begrip,’ zou ik het in overweging nemen.
Wie denkt de waarheid in pacht te hebben vindt de rest van de wereld tegenover zich. We zullen het samen moeten doen omdat we met z’n allen op deze postzegel wonen die iedereen met trots Nederland mag noemen. We zijn allemaal Nederlanders dus het is zaak voor iedereen als eerste stap te werken aan zijn of haar Nederlanderschap en van daaruit naar wereldburgerschap. Zo is het mogelijk om de eenheid van alles in het licht van karuna (mededogen) te zien, waarvoor cultuur, symbolen en gebruiken onmisbaar zijn.
Klaas zegt
Interessant, dat Sinterklaas en Zwarte Piet mogelijk teruggaan op Odin en Oel. Er zou dan ook niets op tegen zijn om Zwarte Piet te vervangen door een willekeurig gekleurde page. En voor het zwaar protestantse volksdeel is het kwetsend dat een bisschop de rol van kindervriend vervult. Laten we hem gewoon Klaas noemen.
Kay zegt
Mogelijk kennen alle culturen zo’n zwart wit tegenstelling. Oppervlakkigheid en vluchtigheid brengt deze tijd mee. Gewone media duiden vrijwel niet meer.
Siebe zegt
Zeshin zei: “Wie denkt de waarheid in pacht te hebben vindt de rest van de wereld tegenover zich”.
Dat is wel zo denk ik maar toch zie ik in de sutta’s de Boeddha ook wel stelling nemen tegen allerlei heersende geloofsovertuigingen en gebruiken.
Ik denk dat de Boeddha hierbij heel erg scherp bewust was van het heil/onheil wat kleeft aan bepaalde geloofsovertuigingen en gebruiken en altijd vanuit mededogen en wijsheid er kritisch over sprak.
Diep inzicht in hoe zaken werken bewoog hem. Dat geloof ik.
Zo heb ik begrepen dat hij mensenoffers en dierenoffers afkeurde. Ook sprak hij kritisch over hedonimse, ascetisme, materialisme, eternalisme, zeer veel visies die circuleren in geloofsovertuigingen.
Hij was het ook niet eens met een cultuur waarin iemand van geboorte Brahmaan of wijze of een religieus persoon is. Hij wees het nut van het religieuze gebruik van rituele wassing in rivieren om daarmee negatief karma te zuiveren, af.
Er waren in zijn tijd ook mensen die vereerden MahaBrahma een Opperwezen, als hun Vader en Schepper. Als je de teksten mag geloven dan noemde de Boeddha deze levenswijze iets laagstaands.
Er waren ook mensen die leefden als een dier, bijvoorbeeld os of hond, om zo verlossing te vinden maar de Boeddha sprak klare taal (toen daar om gevraagd werd) dat dit geen goede praktijken waren om verlossing te realiseren.
De leraar Makkhali die eigenlijk ontkende dat wezens zichzelf kunnen bezoedelingen met wandaden en ook zichzelf kunnen reinigen noemde hij een valstrik voor wezens, tot hun eigen nadeel.
Zo zijn er wel meer zaken waaruit je kunt opmaken dat de Boeddha kritisch was ten aanzien van toen heersende geloofsovertuigingen en gebruiken.
Ik denk niet dat de Boeddha kritisch was om anderen te kwetsen maar omdat hij werkelijk inzag dat niet elk Pad een juist Pad is, niet elk gebruik een juist gebruik, niet elke visie, een juiste visie.
De Boeddha vergeleek dit verschil in een sutta met het melken van een koe aan de hoorns. Of het maken van boter uit alleen water. Sommige zaken leiden nou eenmaal niet tot gewenst resultaat.
Verbroedering hoeft wat mij betreft niet zover te gaan dat je kritiekloos wordt, en aan alles maar meedoet, en/of alle geloofsovertuigingen en religieuze gebruiken maar goedkeurt.
zeshin zegt
En wat zeg jijzelf?
Siebe zegt
Het Slachtfeest vind ik walgelijk. Heb je wel eens beelden gezien van dit ‘feest’? Hoe dieren lijden? Het is te walgelijk voor woorden hoeveel dieren dan gedood worden. En voor wat nou eigenlijk?
Ja, levende wezens. Wezens die net als jou en ik ook graag een mooi leven willen hebben en willen leven. Massaal worden ze vermoord, geofferd. Nou geweldig, wat een feest…voor die dieren??? Het is weerzinwekkend ongevoeligheid dit een feest te noemen. Dat snap je niks van de eenheid van het leven.
Kijk hier eens naar deze posten:
http://www.boeddhaforum.nl/index.php/topic,2223.msg16743.html#msg16743
wat een feest he!
zeshin zegt
Wat is de eenheid van het leven?
Siebe zegt
Mijn eigen gevoel hierbij is dat je de vraag wat heilzaam is en voordelig is voor jezelf maar ook voor andere wezens, niet kunt loskoppelen van zelfkennis en/of een fundamenteel inzicht in hoe zaken gaan en bestaan in het leven.
Hoe kan een monteur een probleem verhelpen zonder inzicht in hoe een motor werkt? Hoe kan een arts een patient helpen zonder inzicht in hoe organen etc. werken? Hoe kun je je computerproblemen verhelpen zonder dat je een beetje weet hoe zo’n ding werkt?
Zo had de Boeddha volgens de teksten kennis van zijn vorige levens. Hij had kennis over het heengaan en weer verrijzen van wezens in bepaalde bestaanssferen, overeenkomstig de aard van hun daden (kamma). Hij had directe kennis van de vier edele waarheden. En kennis van de beëindiging van de asava’s. Zo zat het leven volgens de Boeddha in elkaar, als ik de geschriften mag geloven.
Al deze kennis vormt in boeddhisme wat mij betreft een eenheid. Het is de kennis van een ontwaakte, neig ik te denken.
Mijn gevoel hierbij is dat je deze kennisvormen niet uit elkaar moet willen trekken of bepaalde kennis die de Boeddha had zelfs negeren.
Het lijkt me dat dit in Boeddha’s Leer bedoeld is om als eenheid te functioneren.
Er is wedergeboorte volgens de inzichten van de Boeddha (en vele anderen) zolang als… Het lijkt me dat de Boeddha hierover sprak als een existentieel feit. Ik geloof niet dat de Boeddha dit alleen maar noemde omdat hij leefde in een cultuur waarin het geloof in wedergeboorte zo dominant was. Nee, de kennis van vorige levens en wedergeboorte wordt in de teksten duidelijk beschreven als onderdeel van zijn ontwaken en ook als iets wat zich kan onthullen vanuit de vierde jhana.
Zo geloof ik ook dat het voor de Boeddha een existentieel feit was dat wezens overeenkomstig hun daden ergens worden wedergeboren. Existentieel feit in die zin van: “zo zit het, zo werkt het, en niet anders”.
Ook hierbij geloof ik niet dat de Boeddha slechts aansluiting zocht bij bestaande ideeen. Nee de Boeddha zag, met het goddelijk oog, dat het zo werkte.
Dat de Boeddha het ook echt bedoeld heeft als existentiele feiten zou je ook terug kunnen lezen in zijn onderricht over verkeerde visies. Het niet geloven in wedergeboorte, een leven na de dood, en de werking van kamma worden onderwezen als verkeerde visies.
Ik oordeel ook hoekig in die zin dat ik geloof dat niet alles waar kan zijn.
Als Boeddha’s inzichten in hoe zaken in het leven gaan en bestaan kloppen, nou dan klopt dus niet de visie dat een God na de dood over de bestemming van wezens beschikt. Als Boeddha’s visie klopt, dan klopt de visie van Makkhali niet. Als Boeddha’s visie op het leven waarachtig is, dan is materialisme dat niet. Enzovoort.
Samengevat: niet alles kan waar zijn aan overtuigingen. En als je dat erkent dan zijn ook niet alle religieuze gebruiken waarachtig, heilzaam, voordelig. Diegenen gebaseerd op verkeerde visies zijn dat uiteindelijk niet.
De kwestie van juiste visie/begrip is dus denk ik essentieel en daarom staat deze factor denk ik niet voor niets als eerste genoemd in het edele achtvoudige pad. Zonder juiste visie geen juiste motivatie, geen juist spreken, juist handelen etc.
Ik ben zelf onderzoekende, lerende op dit vlak.
Ik zie wel dat de Boeddha met gezag over zaken sprak, ja toch wel degelijk alsof hij de waarheid in pacht had, maar dat mag ook, als je dat hebt, vind ik.
Maar ik kan zelf zo niet spreken. Ik miauw en dan nog schor. Maar ik geloof wel dat je om je eigen en andermans welzijn te dienen, je het beste diepgaand inzicht kan hebben in hoe zaken gaan en bestaan. Als dat ontbreekt zwem je maar wat, doe je eigenlijk maar wat. Natuurlijk kun je er wel altijd voor iemand zijn. Liefdevol, aandachtig, warm, betrokken. Dat wil echter niet zeggen dat je begrijpt wat er allemaal gebeurt en daarom ook vaak maar wat doet op je gevoel, het beste er van hopend.
Kay zegt
Toen Boeddha kwam was de vedische cultuur al in verval geraakt. Het kasten systeem is begonnen met Boeddha. Volgens Boeddha waren er twee klassen, monniken en boeren.Bestuurders en soldaten waren het daar niet mee eens en vormden hun eigen klasse. De priesters deden hetzelfde. Voordien waren geen gefixeerde kasten, iedereen kan naar eigen aanleg worden wie of wat hij of zij wilde worden. Het vedische tijdperk had iets zeer moderns.
Ujukarin zegt
Heb je daar ook maar iets van bronnen voor, Kay? De Pali Canon staat vrij vol van voorbeelden dat hij juist fel tegen kastensysteem was en tegen de hoon van de brahmanen en het brahmanisme volgende families in ‘lage kaste’ mensen toestond lekenboeddhist te worden of monnik/non. Dus lijkt onzin dat hij juist hielp het kastensysteem te versterken :-((
With folded palms,
kees moerbeek zegt
Inderdaad, Ujukarin, de Boeddha en zijn volgelingen waren fel tegen wat later het kastensysteem zou zijn. Met de pretenties van de brahmanen en het brahmanisme (latere ‘hindoeïsme’)had hij en zijn volgelingen niks op. De Boeddha wond er geen doekjes om en zijn volgelingen houden dit vol tot de dag van vandaag.
Hierbij moet aangetekend worden dat in de tijd en de landstreken waar de Boeddha leefde en de leer verbreidde, de invloed van het brahamisme (nog) niet groot was. Zijn ‘werkgebied’ bestond uit stadstaten en republieken (met gekozen stamhoofden) waar de (internationale) handel en nijverheid welig tierden. Het waren proeftuinen van vernieuwing op allerlei gebied en ze bevonden zich op het kruispunt van allerlei invloeden waaronder de Hellenistische.
In deze streken en tijd was er sprake van arbeidsverdeling tussen bepaalde maatschappelijke groepen. Nadat de invloed van het boeddhisme afnam (omdat het niet beschermd werd door machthebbers) zou het verstarren tot een (kun je wel zeggen) racistisch kastensysteem. En hoe hoger de kaste, hoe lichter de huidskleur. Hierbij wordt verwezen naar de ‘Arische invasie’, een 19de eeuws begrip. Dit zou een verklaring zijn voor het kastensysteem, maar ook een rechtvaardiging van de kolonisatie van India door Europeanen.
Hierbij een lang citaat en link. ‘Mangesh Dahiwale wijdt in Rethinking Karma, the Dharma of Social Justice een hoofdstuk aan het werk van Ambedkar en het Ambedkar boeddhisme. De geschiedenis van India en van ‘kaste’ is niet anders dan het conflict tussen de wereldbeelden van brahmanen en boeddhisten. De brahmaanse (=Arische) invasie van India omstreeks 1500 voor Christus was het begin van dit conflict. De Ariërs hebben een stelsel van varna’s (varna = kleur) ingevoerd; de viervoudige indeling van de samenleving waaruit het latere kastenstelsel zou zijn ontstaan.
De verdeling van het kastensysteem in brahmanen, krshatriya’s, vaisya’s en shudra’s gaat terug tot de Rig-Veda, die geschreven zou zijn tussen 1700 en 1100 voor Christus. Het is de oudste van de vier canonieke, heilige hindoeteksten, die bekend staan als de Veda’s. Ze bevatten de door God aan de mensheid geopenbaarde eeuwige en universele kennis.
De historische Boeddha leefde in de zesde eeuw voor Christus in de Spiltijd (800 tot 200 v. Chr.) In zijn tijd bestond weliswaar een systeem van verschillende sociale klassen, maar geen star kastensysteem.’
http://www.vriendenvanboeddhisme.nl/html/ontwaakt.html
Kay zegt
De Max Muller’s, de eerste Engelse antropologen, taalkundigen hebben in het Westen een vervormt beeld geschetst dat tot nu toe nog de Indologen beïnvloeden. Terwijl er via archeologie, literatuur, legenden en nieuwe technologische methoden de rasistische Engels-christelijke zienswijze over de grondslagen en cultuur van India ontkrachten als onzin. Het kasten systeem is ontstaan met Boeddha en mede door zijn positie na zijn leven ontstaan. Voor Boeddha waren er geen erflijke klassen/kasten. Als je de Indiase grondslagen en cultuur wilt blijven zien vanuit een 18e eeuws rasistisch Westers perspectief en haar geschiedenis van de laatste paar honderd jaar dan mis je veel. De geschiedenis van India begint niet met Boeddha of het uitschrijven van de rig-veda
Ujukarin zegt
@Kay, wat je uitkraamt wordt m.i. voldoende weerlegd door o.a. de citaten van Kees. ****** *** ** ***** ************* **** ******* ***** ** ******* ** ** ** **** :-(
With folded palms,
(language please, PvB)
kees moerbeek zegt
Inderdaad Ujukarin, de Boeddha en zijn volgelingen hebben part noch deel aan het ontstaan van het kastensysteem, integendeel zelfs. Dit is zeer ruim gedocumenteerd en staat niet ter discussie, behalve bij Kay.
Of er een Arische (wat is dat Arisch?) invasie plaats gevonden heeft, waarbij gedacht wordt aan een Blitzkrieg of als de invasie van Europeanen van India is allang geen vraag meer. Bekend is wel dat groepen mensen vanuit het noorden India in de loop van de eeuwen binnengedrongen zijn en dat heeft invloed op de samenleving gehad. Welke is niet altijd meetbaar. Vergeet daarbij niet dat India in die tijd en ook de streek waar de Boeddha leefde dunbevolkt was en voor een deel ontoegankelijk en gevaarlijk.
Op de televisie zien we beelden van honderden, alles bij elkaar duizenden ongewapende vluchtelingen en daarbij krijgen we spookbeelden. Over de volksverhuizingen die al sinds het bestaan van de mensheid voorkomen bestaan ook spookbeelden. Er waren geen grenzen, er waren geen staten, maar strooptochten en oorlogen kwamen wel degelijk voor. Meestal ging het om centraal Aziatische groepen mensen die om allerlei redenen duizenden jaren lang lege en dunbevolkte streken binnenkwamen, golf na golf. Op zoek naar weidegronden, vanwege de honger of weggejaagd. Ver terug in de tijd kwam de bevolking van heel Europa via golven uit wat nu Centraal-Rusland is. Kay ook.
Taal, literatuur, legendes, potten, pannen, sieraden.. en technologische ontdekkingen zijn cultuurgoederen. Etnische Chinezen, Tibetanen of Inuit kunnen perfect Engels spreken en een gsm hebben, terwijl ze toch niet in het Verenigd Koninkrijk geboren zijn of er familie hebben. Dus waar heeft Kay het over? Karmisch in ieder geval niet al te best :-( Een simpel voorbeeld: http://www.vriendenvanboeddhisme.nl/2015/viking.html
Kay zegt
B.V. het verhaal van de invasies van de Ariers is een door Max Muller uit de duim gezogen interpretatie en heeft nooit plaats gevonden. Max Muller was een taalkundige en geen archeoloog of b.v. was ook geen dna onderzoeker. Misschien is de op het ascetische Pali gebaseerde Boeddhisme en het op het sanskriek gebaseerde liberalere Boeddhisme wel mede veroorzaker van deze verdeeldheid in India? In elke samenleving zijn er klassen, altijd geweest. Maar het vedische Chatur Varna was geen rigide klasse syteem. Boeddha kwam uit datzelfde systeem, wat aan het desintergreren was, en in zijn tijd steeds verder verstarde tot wat het nu lijkt te zijn. Boeddha stelde dat er maar twee klassen waren monnikken en boeren. Er waren ook bestuurders, soldaten en priesters.
kees moerbeek zegt
De Boeddha had niets op met het brahmanisme, waar het voor stond en al helemaal niet met het kastensysteem. Hij en zijn volgelingen hebben zich ertegen verzet tot op de dag van vandaag. Dat is ruim gedocumenteerd en staat niet ter discussie, behalve bij jou.
De Boeddha had het niet over kasten, maar over maatschappelijke groepen en beroepsgroepen, die niet door de natuur of een opperwezen gegeven zijn. Het begrip sociaal-economische klasse bestond in zijn tijd helemaal niet. Geen van al deze groepen achtte hij superieur of inferieur. In het boeddhisme bestaan geen superieure of inferieure mensen!!
In de streken waar hij leefde en werkte was het brahmanisme niet dominant. De Boeddha had weinig positiefs te melden over de brahmanen, die zich opwierpen als adviseurs/priesters/raadgevers en zichzelf zeer hoog achten.
Kay zegt
Het brahmanisme bestond nog niet, dat is in de latere eeuwen, na boeddha, verder ontstaan. Het chaturvarna wordt misgeinterpreteerd als was het een kasten/klasse systeem. Chaturvarna wordt in de purushasukte van de rigveda genoemd als een symbool figuur, een archetypisch figuur. Het sociale kastensysteem van nu wordt terug geinterpreteerd naar dat symbool in de rigveda.
Ujukarin zegt
Nogmaals Kay, je geeft GEEN enkele bron. En ook geen enkele reden waarom alle verhalen uit de Pali canon die verlaten van het kastensysteem, Boeddha’s afkeer van brahmanen etc. weergeven niet zouden kloppen. Daarmee is het jouw woord tegen tientallen redelijk wetenschappelijk met elkaar overeenstemmende bronnen, en geloofwaardigheid dicht bij nul. Sorry…
With folded palms,
Kay zegt
Morgenochtend geef ik een indruk van de purushasukta uit de rig-veda van het chaturvarna. Maar geef mij dan ook eens bronnen waar Boeddha gezegd heeft dat Boeddha tegen brahanen was. Brahmanen bestonden als zodanig niet in zijn tijd. Klassen bestonden wel,zoals in iedere samenleving. De verstarring van de klassen is in Boeddha’s begonnen.
Kay zegt
Nog wat vergeten. De discussie is begonnen met oppervlakkigheid waardoor de diepere achtergronden niet meer gekend worden in deze tijd. Een andere kant is dat we altijd in de geschiedenis lezen wie we zelf zijn. Onze kennis over de grondslagen en cultuur van India komt vooral door onze Westerse bril uit de 18e eeuw die meende dat het christendom superieur was en daarom moest de India onderworpen worden.
kees moerbeek zegt
Wonderlijk Kay, jij kent blijkbaar de diepere achtergronden wel in tegenstelling tot wij, gewone stervelingen. Blijkbaar heb jij wel de juiste blik op de geschiedenis.
Kay zegt
juist of niet juist is hier niet de vraag. Wat weten van de geschiedenis en hoe volwassen en compleet is die visie.
Ujukarin zegt
Okay eerst Brahmaan:
Wat Brahmaan wél is (en daarmee indirect allerlei expliciet benoemde praktijken van Brahmanen/priesters in die tijd als zinloos benoemend)
http://www.theosofie.net/onlineliteratuur/dhammapada/26-brahmaan.html
Deze quote heeft geen direkte soetra-referentie maar hij komt er wel uit:
“Als de Boeddha aan het eind van de middag een dorpje binnenwandelt wordt hij hartelijk begroet door een courtisane (een prostituée) die hem uitnodigt de volgende morgen bij haar een maaltijd te komen gebruiken. De Boeddha neemt de uitnodiging van harte aan. Wat later stuit de Boeddha op een goede vriend, een Brahmaan, een Hindoe-priester, die hem vraagt de volgend ochtend langs te komen. De Boeddha verontschuldigt zich , hij heeft al een afspraak.
Als de Boeddha de volgende morgen het huis van de courtisane verlaat staat een zeer boze Brahmaan hem op te wachten. De Brahmaan verwijt hem dat hij blijkbaar het gezelschap van een hoer verkiest boven dat van een geboren Brahmaan. De Boeddha antwoordt dat hij alleen een persoon, die verdraagzaam, vreedzaam, nederig en kalm is een Brahmaan noemt.”
Dan kaste, min of meer een andere kant van dezelfde munt
Indirekte samenvatting
http://www.buddhanet.net/e-learning/buddhism/lifebuddha/2_24lbud.htm
Samenvatting met heel wat soetra-referenties
http://www.buddhanet.net/bud_lt21.htm
Nu jij!
Wit folded palmz,
Kay zegt
Het vedisch instituut van de viervoudige orde, chaturvarna, misgeinterpreteerd als systeem van de vier kasten, is een conventioneel/conservatief instituut, varna is een symbolisch archetypies instituut. Er wordt verteld dat het kastensysteem het resultaat is van economische evolutie die extra gecompliceerd werd door de opkomst van boeddhisme en een bepaalde politiek. Mensen van die tijd zagen het chaturvarna beslist niet zoals we dat nu zien. De brahmanen hebben aanvankelijk allerlei economische functies uitgeoefend en hebben zich niet ingelaten een priesterdom. Dat is veranderd in de tijden van Boeddha en is na Boeddha verder toegenomen. Ik denk niet dat Boeddha een puberale rebel was tegen het varna of kastenstelsel, net zo min als Jezus een revolutionair bevrijder was. Meestal stellen we ons tevreden als de praktische en materiele oorzaken gevonden voor een sociaal fenomeen. Er wordt dan niet meer gekeken, of alleen maar zijdelinks, naar de symbolische, religieuze of psycholgische betekenis. Zo is dat ook met de betekenis van het chaturvarna. Ook hier blijkt dat Kees en Ujukarin zich tevreden stellen met een gangbare bril. Dat valt me weer een beetje tegen. We lezen altijd onze eigen mentaliteit in de geschiedenis en het heden. Veel mensen kunnen daarom in de oudheid niets anders zien als waren het een stelletje barbaren. Dat er parabels zijn zoals die je naar voren brengt is mij bekend. Maar uit welke tijd stammen die verhalen? Waar zijn ze ontstaan(tijd en ruimte dus)? Een vergelijkbare parabel kun je vinden in de bijbel die Jezus verteld aan zijn volgelingen. Zo’n parabel is meestal geen leterlijke gebeurtenis in het leven van Boeddha Jezus geweest maar er later aan toegevoegd.
Daisy zegt
Allemaal schriftgeleerden die elkaar met woorden proberen overtroeven. Alsof ze er zelf bij zijn geweest.
Blijkbaar hebben bovenstaande heren weinig eigen inzicht en hebben geschriften nodig om elkaar voor de oren te slaan.
Allemaal in de zak naar Spanje!
Groeten,
Zwarte Piet
Kay zegt
Daisy, Het gaat hier om vooringenomenheid, discriminatie en racisme die ook aanwezig is in de manier waarop we naar de geschiedenis van een land kijken.
kees moerbeek zegt
Bescheidenheid en zelfinzicht zijn prijzenswaardige zaken. De Ontwaakte vond zichzelf niet beter, omdat iedereen kan Ontwaken. Doe je voordeel ermee, Kay :-(
Sterkte!
https://www.youtube.com/watch?v=Gh7X0g5Rrwg
kees moerbeek zegt
De Ontwaakte vulde het begrip brahmaan op zijn manier in en dat mag, lijkt me. Hij geeft hiermee onverholen kritiek op het brahmanisme en het kastenstelsel.
Ik spreek voor mezelf. Het Pali Canon is niet zomaar een geschrift en niet iedereen kan alles weten. Neen, ik ben er niet bij geweest, jij en Kay ook niet. Vaak hebben we niet meer dan de schriftelijke overlevering. Ook hebben we verantwoordelijke mensen die taalkundig en archeologisch onderzoek doen. Dat is aan kritiek onderhevig en gelukkig maar. Iets anders is alle onderzoek terzijde te schuiven, omdat de onderzoekers er niets van begrijpen. Niet nader onderbouwde bijzondere inzichten claimen en de ander daarvoor terecht wijzen of erger, daarvoor waarschuwde de Boeddha (en velen voor en na hem) al.
393
Niet door samegenklit haar,familie
Of afkomst is hij een Brahmaan,
In wie waarheid en Dhamma is:
Hij is puur, hij is een Brahmaan.
394
Waarom heb je samengeklit haar, jij stommeling?
Waarom dat gewaad van je, van antelopenhuid?
Je innerlijk is als een jungle;
Je raakt slechts de buitenkant.
395
Ik noem niet iemand een Brahmaan
Door geboorte of afkomst uit een moeder.
Hij wordt een hooghartig man genoemd,
Indien hij nog iets in bezit heeft.
Maar wie niets heeft, en nergens aan hecht:
Hem verklaar ik een Brahmaan.
417
Wie de menselijke en goddelijke juk
Van zich afgeworpen heeft,
En van alle boeien bevrijd is:
Hem verklaar ik een Brahmaan.
http://www.suttas.net/suttas/khuddaka-nikaya/dhammapada/26-brahmanavagga.php
Aan Kay: ‘Ik denk niet dat Boeddha een puberale rebel was tegen het varna of kastenstelsel, net zo min als Jezus een revolutionair bevrijder was. Meestal stellen we ons tevreden als de praktische en materiele oorzaken gevonden voor een sociaal fenomeen. Er wordt dan niet meer gekeken, of alleen maar zijdelinks, naar de symbolische, religieuze of psycholgische betekenis. Zo is dat ook met de betekenis van het chaturvarna. Ook hier blijkt dat Kees en Ujukarin zich tevreden stellen met een gangbare bril.’
Kay, maar over wie heb je het en waarover gaat het? Niet over mij en Ujukarin kan prima voor zichzelf opkomen.
https://www.youtube.com/watch?v=QUzzivYjvRA
Kay zegt
De dhammapada ken ik anders, zal nog eens naar kijken naar de texten die ik heb, en speciaal naar deze soetra.
Kay zegt
Als ik jouw vertaling leg naast die ik heb, dan kan het het verschil bijna niet groter zijn.
Kay zegt
Kees, zoals gezegd heb ik het laatste hoofdstuk van de dhammapada over de bramaan nog eens nagelezen. Mijn vertaalde versies verschillen duidelijk van datgene wat jij mij voorgelegd heb. Ik kan niets hebben tegen dichterlijke vrijheden, versimpelingen en het geven van een essentie. Maar ik er niet uit opmaken dat het een kritiek is op het kastenstelsel en brahmanen. Het is een pleidooi voor en beschouwing over ascetisme, en een terug trekken uit de wereld. Als je wilt kun je het een ascetisch brahmanisme noemen. Nogmaals brahmanen waren voor en tijdens het leven van Boeddha mensen die met beide poten in de klei van het leven stonden. Het was geen priesterdom of monnikkendom, en beoefenden allerlei maatschappelijke functies uit, boeren, bestuurders, vissers etc. Deze brahmanen hadden vertrouwen in mensen, leven en wereld. Het brahmanisme zoals je dat noemt was een reactionaire reactie op het opkomende boeddhisme, ascetisme en verdere aftakeling van het vedisch tijdperk. Het ascetisch idee is zeer dominant in India geworden, al is misschien aan het veranderen. Dat heeft in de laatste eeuwen, naast de gigantische uitbuiting van Engeland, voor veel armoede gezorgd in India en elders. Wanneer is de dhammapada geschreven?
Siebe zegt
Hallo Kay,
Ik baseer me enkel op de sutta’s en misschien geven die geen goed beeld van wat Brahmanen en Brahmanisme precies was.
Uit de sutta’s komt echter wel een beeld naar voren dat ze zichzelf hoogst inschatten en anderen laag. Hieronder een fragment uit DN27:
“The brahmins, lord, say thus: Only a brahmin is of the best social grade; other grades are low. Only a brahmin is of a clear complexion; other complexions are swarthy. Only brahmins are of pure breed; not they that are not of the brahmins. Only brahmins are genuine children of Brahmā, born of his mouth, offspring of Brahmā, created by Brahmā, heirs of Brahmā. As for you, you have renounced the best rank, and have gone over to that low class—to shaven recluses, to the vulgar rich, to them of swarthy skins, to the footborn descendants. Such a course is not good, such a course is not proper, even this, that you, having forsaken that upper class, should associate with an inferior class, to wit, with shaveling friar-folk, menials, swarthy of skin, the offscouring of Our kinsman’s heels. In these terms, lord, do the brahmins blame and revile us with characteristic abuse, copious, not at all stinted”.
bron: https://suttacentral.net/en/dn27
Dus Brahmanen verspreiden de visie dat zij niet uit de voeten werden geboren van Brahma maar uit de mond. Zij waren kennelijk duidelijk beter dan anderen.
Dit idee van superioriteit heb ik de Boeddha in deze sutta en anderen zien weerleggen.
In DN4 komt ter sprake wat volgens een Brahmaan iemand een Brahmaan maakt en niet. Dat heeft te maken met deze afstamming, kennis van de drie Veda’s, kennis van rituelen, grammatica, enzovoort. Je kunt het nalezen hier:
https://suttacentral.net/en/dn4
Het beeld wat ik krijg uit de sutta’s is dat de brahmanen vooral de nadruk legden op kennis van de drie Veda’s en op rituelen maar dat de Boeddha aangaf dat dit niet de kern is van het religieuze of heilige leven.
Het lijkt te verwijzen naar het onderscheid tussen geleerdheid en wijsheid, uiterlijke vorm/ritueel of doorleefde spiritualiteit, levende spiritualiteit of dode.
De Boeddha maakte kennelijk veel gebruik van het woord ‘Brahmaan’ en dat verwees voor hem duidelijk naar een erezaak. Maar hij herdefinieerde het eigenlijk compleet. Brahmaan zijn had voor de Boeddha niks meer te maken met afstamming, kennis van de drie Veda’s, kennis van rituelen etc. zoals dat kennelijk wel gangbaar was onder (een deel van) de Brahmanen.
Brahmaan ben je vooral als je wijs bent, afstand gedaan hebt van de bezoedelingen, geen wangedrag meer vertoont, onthecht, dat soort zaken. Zie ook de vorige post van Kees Moerbeek met dhammapada teksten.
Kay zegt
Siebe, Wanneer is de dhammapada geschreven en wanneer de texten over het brahmandom?
bart zegt
Denk je nog steeds aan jezelf
Wil je nog steeds gelijk hebben
Zien die anderen het verkeert
Heb je het gelijk via google naar je toe getrokken
Heb je het helemaal dicht getimmerd
Een dooie Boeddha aan je zijde
Die jou gelijk bevestigd
Ach ja je wilt bewondert worden
Geliefd zijn
Maar als je niemand toe laat
Wie is er dan om geliefd te zijn?
Kay zegt
Mag ik geen eigen visie hebben?
bart zegt
Jou visie tegenover die van een ander, en die ander en die ander en die ander. Vermoeiend zo’n eigen visie
kees moerbeek zegt
Ik zou het ‘eigen mening’ willen noemen, Kay.’Visie’ vind ik nogal pretentieus. Het begrip ‘visie’ is behoorlijk vervlakt.
Belangrijker is dat anderen ook een eigen mening hebben en niet jouw of mijn toestemming daarvoor nodig hebben. Die anderen hoeven het niet met jou, maar ook niet met mij eens te zijn.
Voor het BD en communicatie in het algemeen is het wel zo leuk uit te gaan van de bereidheid tot het je verplaatsen in (de leefwereld van) de ander. Anders wordt het een monoloog, maar dat mag natuurlijk ook. Communiceren betekent elkaar als mens accepteren, dezelfde taal (letterlijk) gebruiken en bereid zijn antwoorden te geven op vragen (= feedback).
Wat niet helpt is te zeggen dat de anderen onwetend zijn en niet de juiste inzichten hebben. Het claimen van bijzondere (boven wereldlijke) inzichten slaat iedere communicatie dood. Het neerzetten van anderen (wetenschappers) als racisten en bedriegers helpt ook niet.
Ik had ook andere vertakkingen kunnen vinden, maar deze is gemakkelijk beschikbaar. Het spijt me oprecht dat ik een inferieure vertaling gevonden. Dichters, ach ja :-)
Doe ermee wat je wilt.
kees moerbeek zegt
‘Andere vertalingen’, natuurlijk. ‘Andere vertakkingen’ is wel een duidelijk voorbeeld van hoe het mogelijk is de lezer te verliezen.
Joop Ha Hoek zegt
Sinterklaas bestaat niet, Zwarte Piet ook niet.
G.J. Smeets zegt
Virtueel wel, net als het BD :)
Siebe zegt
Hallo Kay, dat weet ik niet.
Kay zegt
Dat is wel belangrijk Een tijdlijn is wel belangrijk omdat wat nu is vertroebelt wordt met wat toen was. Zo kun je de indruk krijgen dat mensen uit die tijd racistische primitievelingen waren en dat is beslist niet zo. Misschien is een tijdlijn voor boeddhisten maar niets, of niet is bestaand. Alles op een hoop gooien, nu en verleden, helpt niet vooringenomenheid en racisme de wereld uit helpen. Je kunt wel blijven vasthouden aan dat tijd en ruimte een illusie is en niet bestaat dat is niet de realiteit.
Siebe zegt
Hallo Kay,
Voor mij was de aanleiding voor het starten van de eerste reactie dat ik een duidelijk verschil meen te bespeuren tussen de Boeddha’s optreden in de wereld, die ik kritisch vindt naar in zijn tijd heersende geloofsovertuigingen (visies) en religieuze gebruiken, en Zeshins houding die ik nogal kritiekloos vond overkomen in het artikel.
Dat laatste kan natuurlijk heel wijs en tolerant lijken, -leven en laten leven-, maar ik zie zoiets niet bij de Boeddha. De Boeddha was niet tolerant ten aanzien van wat niet heilzaam is, wat moreel verwerpelijk is en als visie verkeerd is.
Uit de sutta’s en zijn instructies blijkt ook dat hij zelf zo getraind heeft om elke onheilzame staat niet te tolereren, en te leren verdrijven. Dit is onderdeel van de juiste inspanning.
Hij trad juist in de wereld ook op met het zwaard van onderscheidende wijsheid. Hij zette zo recht wat scheef stond. Overeind wat gevallen was. Hij wees duidelijk en scherp afgebakend aan wat is heilzaam en niet heilzaam, moreel en immoreel, onberispelijk en bezoedelt, verkeerde visie en juiste visie.
Ik ben er van overtuigd dat hij dit eigenlijk net zo deed als een ouder dat doet met diens kind. Geen ouder leeft met de mentaliteit ‘leven en laten leven’ naar diens kind. Een ouder is juist actief betrokken bij het welzijn en weet hoe broos dat welzijn is. Dus een ouder wil een kind goed instrueren over moraliteit, over wat gezond is, wat heilzaam is, wat een goede vriend is etc. en hoopt echt door te dringen in dat kind.
Wat mij betreft trad de Boeddha ook duidelijk op iemand die de waarheid wel in pacht had. De Boeddha treedt op als een gezaghebbend iemand in de wereld. Een autoriteit op het vlak van de geest en welzijn. Anders dan anderen is hij ontwaakt en bezit vormen van kennis die anderen vaak nog niet ontsloten hebben. Ook daar kun je van alles van denken maar volgens mij niet ontkennen dat de Boeddha zo wordt gepresenteerd in de sutta’s.
Zo was de Boeddha kennelijk ook kritisch naar het optreden van Brahmanen en hun geloof en gebruiken. Ik geloof dus vanuit betrokkenheid bij het welzijn, wat ik niet los zie van liefde voor waarheid.
Daisy zegt
Ik besta ook niet, want als er niets bestaat wie ben ik dan?
Kay zegt
Een goede vraag. Verwarring.
kees moerbeek zegt
Onzin, Kay.
De soort mensen bestaat al ongeveer een miljoen jaar en we zijn als soort zeer succesvol. De mens Boeddha is zelfs verlicht geraakt. Met die verwarring valt het reuze mee.
Kay zegt
Wat is verlichting, kunnen wij die niet verlicht zijn een verlichte herkennen? Zouden we Boeddha, Jezus en anderen hier en nu op aarde kunnen herkennen?
kees moerbeek zegt
Ja en ja. Als we openstaan voor de wereld met al zijn verschijnselen, als we openstaan voor de anderen en niet alleen maar bezig zijn met ons ‘ik’, ‘eigen’ en ‘mijn’.
Waarom meteen Boeddha of Jezus? Zouden wij, zou jij je buurman, buurvrouw of enig ander mens hier en nu op aarde kunnen herkennen als mens? En nog dichter bij huis: zou je jezelf hier en nu op aarde kunnen herkennen en mens?
Overigens zou ik het niet weten hoe het zou zijn de Boeddha of wie dan ook te herkennen op Mercurius (dat wel bestaat) of in de hemel (dat niet bestaat)?
Naar mijn mening is een verlicht iemand, iemand die in harmonie met zichzelf en de wereld leeft, ongeacht vreugde, verdriet, tegenslag en wat al niet meer e.d. Er is niks zweverigs aan. Misschien is de buurman twee straten verderop wel zo iemand.
kees moerbeek zegt
Onzin, Daisy, je bestaat wel. Ga maar eens kijken wat er gebeurt als je stopt met eten en drinken, kijk maar eens wat er gebeurt als je te voet een snelweg oversteekt.
Het geval wil, dat het zelfbeeld dat je hebt en het beeld dat anderen van je hebben vertekend is door meningen en opvattingen.
Het geval wil ook dat je niet meer dezelfde bent, als toen je kleuter was, maar gelukkig hebben we een geheugen dat al die (zelf)beelden tot een samenhangend beeld maakt. Ook dat geheugen is aan constante verandering aanwezig, net als onze hersenen die zich steeds vernieuwen.
Siebe zegt
Een fragment uit MN140 (vertaling Bodhi en Nanamoli)
30. “The tides of conceiving do not sweep over one who stands upon these [foundations], and when the tides of conceiving no longer sweep over him he is called a sage at peace. So it was said. And with reference to what was this said?
31. “Bhikkhu, ‘I am’ is a conceiving; ‘I am this’ is a conceiving; ‘I shall be’ is a conceiving; ‘I shall not be’ is a conceiving; ‘I shall
be possessed of form’ is a conceiving; ‘I shall be formless’ is a conceiving; ‘I shall be percipient’ is a conceiving; ‘I shall be nonpercipient’
is a conceiving; ‘I shall be neither-percipient-nor-nonpercipient’ is a conceiving.
Conceiving is a disease, conceiving is a tumour, conceiving is a dart. By overcoming all conceivings, bhikkhu, one is called a sage at peace. And the sage at peace is not born, does not age, does not die; he is not shaken and is not agitated. For there is nothing present in him by which he might be born. Not being born, how could he age? Not ageing, how could he die? Not dying, how could he be shaken? Not being shaken, why should he be agitated?”
`Ik besta niet´ wordt hier niet genoemd maar is ook ‘a conceiving’.
De getijden van verbeelden/voorstellen rollen steeds over ons heen en beheersen geest en gedrag.
Het is me wat. Ik lees het en weet ‘zo is het’ maar ondertussen beheersen de getijden wel mooi mijn leven.
Het lukt me ook niet om alles bij elkaar te brengen. Ik kan gewoon niet goed zien en waarmaken hoe je een verantwoordelijk leven kunt leiden, met bijvoorbeeld zorg voor zieke naasten, en toch vrij zou kunnen worden van deze getijdestroom van verbeelding. Het leven onder de Boeddha kan eigenlijk niet waargemaakt worden vind ik, ja, tenzij je werkelijk van alle verantwoordelijken afstand doet, alles loslaat, de thuisloosheid intrekt. Ik zie op dit moment niet in hoe je anders het perfecte zuivere leven zou kunnen leiden en ooit zou kunnen waarmaken wat hier onderwezen wordt.
bart zegt
Tijdens een film verzand ons brein ook in een realiteitsmode, we menen filmsterren te herkennen die allang overleden zijn. Maar het zijn niet meer dan flakkeringen van licht op een scherm. De mens belazerd zichzelf door een realiteitsmode op de continuïteit van het bestaan te projecteren maar uiteindelijk blijken die vormen leeg te zijn. Een brein daar heb je uiteindelijk niet zo veel aan het staat een ontmoeting met realiteit in de weg.
kees moerbeek zegt
‘Een brein daar heb je uiteindelijk niet zo veel aan het staat een ontmoeting met realiteit in de weg.’Dit is zeer ernstig Bart en excuses, maar je bestaat gewoonweg. Je hart pompt, je ademt, je gaat naar het toilet enzovoorts. Er zijn mensen die om je geven en zielsveel van je houden: JE BESTAAT.
Ik maak me zorgen over je, Bart! http://www.zelfmoord.nl
bart zegt
Dat komt omdat je je brein gebruikt waar zou je je zorgen over moeten maken? Je maakt je alleen maar zorgen als je in deze film gelooft Je hebt er niks aan, je maakt je zorgen, je bent altijd te laat als je over iets nadenkt. Gewoon doen zonder na te denken is het beste. Je weet van te voren nooit of iets goed of slecht uitpakt. Soms DENK je lieve help dit gaat niet goed en dat blijk op lange termijn het beste wat je ooit gedaan hebt, en visa versa Niet denken,…. doen
kees moerbeek zegt
Uit je reactie maak ik op dat je erg bezig bent na te denken over dat je niet moet nadenken, maar moet doen. Dat is nogal paradoxaal, maar je moet het helemaal zelf weten.
Sterkte, Bart, die geen brein wil hebben :-(
https://www.youtube.com/watch?v=UEyvzyqfJ4o
Siebe zegt
Omdat niet denken maar doen heel goed een meedogenloos ongevoelig optreden kan zijn, is het niet nastrevenswaardig als norm.
Kay zegt
Alle functies zijn belangrijk, denken ook. Controle van denken, adem, emoties, gedrag, verlangen is een vorm van amputatie in plaats van spontane evolutie.
Controle of beheersing is oorzaak-gevolg omkering. Als je maar controle uitoefend over levensfunkties dan word je wel verlicht. Volgens mijn visie brengt verlichting juist gedrag, denken e.d. met zich mee.
kees moerbeek zegt
‘Volgens mijn visie brengt verlichting juist gedrag, denken e.d. met zich mee.’
Naar mijn mening leidt juist handelen e.d. tot verlichting. Oefening baart kunst. Ga niet wachten tot je verlicht bent, Kay, om te beginnen met het Achtvoudige Pad.
‘Controle of beheersing is oorzaak-gevolg omkering. Als je maar controle uitoefend over levensfunkties dan word je wel verlicht.’ Kun je uitleggen wat je hiermee bedoelt, Kay? Als je wilt communiceren met iemand is het handig om begrijpelijk te schrijven en je te verplaatsen in de leefwereld van hem of haar.
‘Controle van denken, adem, emoties, gedrag, verlangen is een vorm van amputatie in plaats van spontane evolutie.’ Zou je dit a.u.b. willen uitleggen, Kay? Ik vraag me af of je beseft wat je schrijft. Op welke neuropsychologische bronnen baseer je je, bijvoorbeeld?
zeshin zegt
Hallo Kay, Zwartepiet heeft nog als wat teweeg gebracht. Jij hebt het over controle terwijl het het bij boeddhisme over loslaten en overgave gaat gaat. Mijn moeder is in het laatste stadium van haar leven dement geworden. Daar is ze heel dapper mee om gegaan, ze was het lievelingetje van de afdeling. Maar soms had ze het wel even te kwaad. Dan was ze heel verdrietig dat ze niet meer op woorden kon komen en dingen niet meer wist. Ik vertelde haar dan dat elk mens bij zijn geboorte een opschrijfboekje kreeg om dingen weer op te zoeken uit het verleden. Maar dat haar boekje bij tachtig jaar al vol was. en dat ze nu op de kaft in de kantlijn en op alle lege plekjes aan het schrijven was. En dat na 96 jaar haar boekje vol was. Dat begreep ze, je kunt wel controle willen hebben, maar de realiteit is dat, dat een idee fixe is. Een invalide heeft geen controle over zijn benen meer hoe graag hij ook wil. Of je krijgt een overheidsapparaat over je heen die je uit je huis zet en hoe hard je ook terug vecht win je het niet. Mijn moeder was het lievelingetje van de afdeling iedereen knuffelde haar plat, volgens mij zat ze tegen verlichting aan in elk geval straalde haar hele omgeving. Ik hoop dat je in je leven nooit een ontmoeting met invaliditeit, dementie of de overheid krijgt. Maar uiteindelijk moet je los laten daar ontkomt niemand aan.
Carla zegt
Dank je wel zeshin, voor je mooie verhaal over je lieve moeder.
Carla
Kay zegt
Dank je zeshin. Als het alleen maar loslaten is, en geen groei, ontwikkeling, evolutie dan is het overleven, aftakeling, achteruitgang. Het kan fysiek zijn, het kan geestelijk zijn, wat weer een effect op het lichaam kan hebben , en andersom. Wanneer loslaten iets werktuigelijks is, kan het leiden tot rigiditeit, verstarring, controle en conditioneren. Ik vind dat boeddhistische methoden vooral leiden tot conditioneren en psychologiseren, troost gevend kunnen zijn en beheersen.
In alles wat je doet, controleren, beheersen en concentreren kan een conditionerend effect hebben op de hersenen. Dat kan een gevoel geven van flow en natuurlijkheid nadat het eerst conditioneerd is geraakt door oefeningen en oefenen. Conditionering is in mijn ogen gestolde controle en concentratie.
Nu de zwarte piet, waarmee het allemaal mee begon. Je kunt de piet een andere kleur geven, daarmee hef je het racisme niet op. Je kunt juist spreken, proberen te stoppen met denken, een bepaalde methode, ritueel volgen e.d. daarmee raak je niet verlicht, het net zoiets als de piet die van kleur verschiet.
Siebe zegt
Zeshin zei: “Hallo Kay, Zwartepiet heeft nog als wat teweeg gebracht. Jij hebt het over controle terwijl het bij boeddhisme over loslaten en overgave gaat”.
Soms sprak de Boeddha ook over de waarde van zelfbeheersing en beteugeling. Bijvoorbeeld in relatie tot wat je zintuiglijk waarneemt. Niet opgaan in de hoofdkenmerken noch in details om het opkomen van verlangen of afkeer te beteugelen. Soms gaf hij instructies over hoe je vijandigheid, kwade wil, in jezelf kan beteugelen door liefdevolle vriendelijkheid te ontwikkelen. Hoe je door meer mededogen wrede neigingen kunt afzwakken. etc.
MN2 biedt een overzicht wat de Boeddha eigenlijk allemaal adviseert:
http://www.sleuteltotinzicht.nl/m002.htm.
Ik vind dat een hele mooie sutta.
Daarin komt ook aan bod wat Kay zegt over ontwikkeling van kwaliteiten wat ook duidelijk een aspect is van boeddhisme.
kees moerbeek zegt
Kay, 4 juni 2016 om 13:21 uur
‘Je kunt juist spreken, proberen te stoppen met denken, een bepaalde methode, ritueel volgen e.d. daarmee raak je niet verlicht, het net zoiets als de piet die van kleur verschiet.’
Dat is weer eens bijzonder stellig, Kay. Waar baseer je je mening over verlichting op? En als je toch uitlegt wat heeft het in vredesnaam te maken met het verkleuren van zwarte piet? Je schrijft in raadsels. Overigens is zp een mythisch figuur.
Naar mijn mening leidt juist handelen e.d. tot verlichting. Verlichting is echter niet iets metafysisch. Oefening baart kunst. Ga niet wachten tot je verlicht bent, Kay, om te beginnen met het Achtvoudige Pad. Het volgen van het Achtvoudige Pad en verlichting zijn de twee kanten van eenzelfde medaille.
Rituelen, het volgen van een beproefde methode als shikantaza e.d. hebben een functie op het Pad. Denken heeft een zeer belangrijke functie bij het overleven op deze planeet. Stoppen met denken is levensgevaarlijk. Gelukkig hoeven we voor onze belangrijkste levensfuncties niet na te denken, anders zouden we niet kunnen leven. Sommige mensen zijn zeer cerebraal bezig, hechten zeer veel aan hun hersenspinsels en kunnen deze niet relativeren en in perspectief zien. Dat maakt hun en degenen in hun directe omgeving ongelukkig. Waar het omgaat is de Middenweg.
Nogmaals veel succes gewenst op dit ondermaanse. Koester dit bestaan als mens en beoefen mededogen.