Retraites Vught – ‘wij huren Nico in en betalen hem een salaris’

Drie keer per jaar organiseert Zen Centrum Amsterdam (ZCA) onder leiding van Nico Tydeman een vierdaagse sesshin in het Kloosterhotel Zin in Vught. De organisatie en inschrijving zijn in handen van het hotel zelf. Zin hanteert een inkomensafhankelijke programmaprijs naar netto inkomen van de deelnemers.

Voor alleenstaanden met een netto inkomen tot duizend euro of een gezamenlijk inkomen tot vijftienhonderd euro per maand is het algemene tarief € 385 (alle prijzen 2016). Alleenstaanden met een netto inkomen tussen duizend en veertienhonderd euro of een gezamenlijk inkomen tussen vijftienhonderd en tweeduizend euro betalen € 470,-  Voor alleenstaanden met een netto inkomen boven veertienhonderd euro of een gezamenlijk inkomen boven tweeduizend euro of deelnemers die de kosten kunnen declareren, bedragen de kosten  € 526.- De prijzen zijn inclusief de accommodatie en consumpties, begeleiding, toeristenbelasting.

Geen dana

Pieternel Verschuren van Zin zegt dat leraar Tydeman geen dana ontvangt. ‘Wij organiseren de sesshin, huren Nico in en betalen hem een salaris.’ Mevrouw Verschuren wil niet zeggen hoe hoog dat salaris is. Tydeman zelf doet daar niet moeilijk over. Hij ontvangt van Zin aan honorarium € 12,50 per dag per leerling. Het centrum kan veertig deelnemers huisvesten. Als dat aantal wordt geboekt ontvangt Tydeman over die vier dagen zo’n tweeduizend euro, maar daar moeten de kosten van zijn assistent en de verblijfskosten van zijn echtgenote nog af. Er zijn drie sesshins per jaar. Het BD vroeg de leraar per mail om een specificatie van inkomsten en uitgaven van de retraites in Vught, maar daar kwam geen reactie op.

ZCA heeft geen fonds waaruit (een deel van) de kosten van mindervermogenden kunnen worden betaald. Nico Tydeman zegt nog nooit te hebben gehoord van deelnemers die in termijnen wensen te betalen. Tydeman: ‘Onze eigen stichting werkt met dana. Voor de donaties wordt een richtprijs genoemd. Ieder is vrij naar vermogen meer of minder te betalen. Voordat wij met een donatiesysteem begonnen, kwam het hoogstens een keer per jaar voor dat iemand meldde het deelnemersgeld niet te kunnen betalen. Dan werd een regeling getroffen. Bij ons geldt de regel: gebrek aan financiën mag geen beletsel zijn om  aan de programma’s in de zendo deel te nemen. Daar moet dus altijd een mouw aan te passen zijn.’

Vast honorarium

De korte retraites in de zendo van het centrum maken deel uit van de exploitatie van het geheel. Tydeman: ‘Ik heb als leraar een vast honorarium. De inkomsten zijn voor de stichting. We hopen elk jaar op een kleine winst, die ten gunste kan komen aan het onderhoud, de programmering en het ontwikkelen van nieuwe ideeën voor de sangha.’ De leraar zegt niets te merken van een teruglopende belangstelling voor deelname aan retraites. Het programma is al ongeveer twintig jaar hetzelfde.

Waarom worden deze retraites gehouden?
Omdat het goed is enkele dagen per jaar alle beslommeringen even achter te laten en zich geheel en al te wijden aan de praktijk.

Heeft u een eigen gebouw/onderkomen/camping waarin deze retraites plaatsvinden?
Nee. De retraites worden georganiseerd door KloosterZin in Vught. Daarnaast organiseren we zelf maandelijks een weekendretraite en twee keer per jaar city retraites in de zendo in Amsterdam. Het programma vindt overdag plaats. Er zijn geen overnachtingen.

Wat is de frequentie van uw retraites in Vught? Bijvoorbeeld elk jaar.
Drie keer per jaar voor telkens vier dagen (woensdagavond t/m zondagmiddag) De prijs voor de retraite wordt bepaald door Klooster Zin. Zij gebruiken een driedeling in hun tarief, naar inkomsten van de deelnemers.

De kosten voor de deelnemers zijn relatief hoog, soms wel honderden euro’s per periode/week/paar dagen. Waardoor potentiele mindervermogende deelnemers worden buitengesloten. Heeft uw sangha/organisatie een fonds waaruit de deelname of tegemoetkoming in de kosten van deze mensen wordt betaald?
Wij hebben geen fonds.

Of worden ze op een andere wijze vrijgesteld van betaling, zeg maar als een vorm van dana.
Onze eigen stichting werkt met dana. Voor de donaties wordt een richtprijs genoemd. Ieder is vrij naar vermogen meer of minder te betalen.

Of kan er in termijnen betaald worden? Wordt om die vrijstelling, het betalen in termijnen door aspirant deelnemers gevraagd?
Ik heb nooit gehoord van iemand die in termijnen wenst te betalen.

Hoe vaak per retraite wordt er door een deelnemer om een financiële ondersteuning gevraagd?
Voordat wij, de stichting Zencentrum Amsterdam, met een donatiesysteem begonnen, kwam het zelden, een keer per jaar hoogstens, voor dat iemand meldde het deelnemersgeld niet te kunnen bepalen. Dan werd een regeling getroffen. Bij ons  geldt de regel: gebrek aan financiën mag geen beletsel zijn om  aan de programma’s in de zendo deel te nemen. Daar moet dus altijd een mouw aan te passen zijn.

Maakt uw sangha/organisatie winst bij het organiseren van retraites? En zo ja, wat gebeurt er met dat geld?
De kosten van de retraites in Vught worden door Klooster Zin berekend.  Ik heb geen idee wat hun winstmarge is. Wel weet ik dat de zenprogramma’s veertig procent goedkoper zijn dan hun andere programma’s. En zij gebruiken een driedeling naar inkomensklasse.

De retraites in de zendo in Amsterdam maken deel uit van de exploitatie van het geheel. Ik heb als leraar een vast honorarium. De inkomsten zijn voor de stichting. We hopen elk jaar op een kleine winst, die ten gunste kan komen aan het onderhoud, de programmering en het ontwikkelen van nieuwe ideeën voor de sangha.

Is u bekend dat andere, meer vermogende deelnemers, de kosten van deelname voor een andere, minder vermogende deelnemer betalen.
Niet dat ik weet.

Merkt u dat uw sangha/organisatie meer moeite heeft om deelnemers te werven in verband met de slechtere economische situatie, hogere werkloosheid en armoede? Zo ja, hoe gaat u daar mee om. Organiseert u minder retraites of zoekt u goedkopere locaties?
Nee, dat is tot nu toe niet het geval geweest. Het programma is ongeveer twintig jaar hetzelfde.

Soms wordt, bij de publiciteit rond zo’n retraite, een vrijwillige gift als dana gevraagd voor de leraar. Schenkt de leraar dat geld weer weg?
Nee. Wij vragen behalve voor de programmering geen dana. Voor de retraites in Vught krijg ik  € 12,50  per dag. Er is plaats voor maximaal veertig deelnemers. Van mijn honorarium betaal ik mijn vaste assistent plus de logieskosten van mijn vrouw, die altijd meekomt. Wat ik overhoud beschouw ik als honorarium.