• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Twaalfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Boeddhisme » Japans boeddhisme » Hojoki – aantekeningen uit mijn kluizenaarshut (II)

Hojoki – aantekeningen uit mijn kluizenaarshut (II)

22 november 2015 door Ronald Hermsen

De Hojoki is geen historisch werk, hoewel het een ooggetuigenverslag lijkt. Het is een literair geschrift met een boeddhistische inslag. Kamo no Chomei schrijft over de vergankelijkheid der dingen, het lijden dat hiermee gepaard en hoe je je mogelijk kunt bevrijden van dit lijden. Dit is de rode draad, die zich uitdrukt in de metafoor van de stad, haar woningen en bewoners.

Hojoki aantekeningen uit mijn kluizenaarshut deel 1Hij baseert zich hierbij losjes op de vier waarheden 1 van het boeddhisme:

  1. het bestaan is lijden;
  2. de oorzaak van het lijden is begeerte;
  3. aan het lijden komt een eind door een eind te maken aan begeerte;
  4. het lijden kan worden opgeheven door het volgen van het achtvoudig pad.

Dit is een pad van zuiver en vastberaden handelen en kent de volgende acht onderdelen:

  1. volmaakt inzicht, gebaseerd op het begrijpen van de vier edele waarheden en de egoloosheid van het bestaan;
  2. volmaakte intentie, d.w.z. afstand doen of loslaten, goede wil en niet-schaden van levende wezens;
  3. volmaakt spreken, d.w.z. vermijden van liegen, kwaadspreken en roddelen;
  4. volmaakt handelen, d.w.z vermijden van gedrag en handelen dat indruist tegen de goede zeden;
  5. volmaakt levensonderhoud, d.w.z. vermijden van beroepen die andere wezens schaden, zoals slager, jager, wapenhandelaar, verkoper van verslavende genotsmiddelen, enz.;
  6. volmaakte inspanning, d.w.z. bevorderen wat karmisch heilzaam is en vermijden wat karmisch onheilzaam is (karma in het kort: alle handelingen hebben een gevolg en bepalen hierdoor je toekomstige situatie en zijnstoestand);
  7. volmaakte wakkerheid, d.w.z. voortdurend alert blijven op lichaam, spraak en geest, gevoelens, denken en objecten van gedachten;
  8. volmaakte concentratie, d.w.z. de aandachtsconcentratie die zijn hoogtepunt vindt in meditatieve absorptie d.m.v. eenpuntige concentratie, met volkomen gelijkmoedigheid en waakzaamheid als uiteindelijke vrucht.
Kamo no Chomei, door Kikuchi Yosai (1781-1878)

Maar Kamo no Chomei is geen leraar. Hij is vooral kluizenaar en schrijver, die zijn lezers er fijntjes op wijst dat het weinig nut heeft om je bezig te houden met uiterlijke opsmuk. Hoewel hij de boeddhistische leer aanhangt, geeft hij geen algemene richtlijnen waaraan je je maar beter kunt houden. Hij stelt in eerste instantie vragen, tijdloze vragen:

Zij die de macht hebben, zijn door en door hebzuchtig en zij die alleen staan in de wereld tellen niet mee. Bezittingen brengen veel zorgen met zich mee, armoede veel bitterheid. Als men zich op iemand verlaat wordt men tot zijn bezit. Wanneer men iemand onder de hoede neemt, wordt men meegesleept door affectie. Wie toegeeft aan de wereld doet zichzelf geweld aan. Wie niet toegeeft lijkt wel gek. Waar moet men wonen, wat moet men doen om voor heel kort het lichaam onder te brengen, voor even maar de geest rust te gunnen?

Na deze vragen – na alle ellende – vervolgt het geschrift met de beschrijvingen van de hutjes en plekken waar Kamo no Chomei heeft gewoond, zijn leefwijze en innerlijke overwegingen – in dezelfde beschrijvende, onthechte toon overigens – en worden de beelden heel anders. De huizen waarin hij heeft gewoond, worden naarmate hij ouder wordt steeds kleiner. Zijn laatste hutje meet slechts 3 x 3 meter en is 2 meter hoog.

Hoewel deze beschrijvingen van zijn hutjes, leefomgeving en manier van leven geen algemene leefregels bevatten, kun je wel een rode draad ontdekken: eenvoud. Kamo no Chomei volgt zijn neus. Is het weer goed en heeft hij zin, dan maakt hij lange wandelingen. Is het helder, dan klimt hij naar de bergtop – het mooie uitzicht kost niets. Hij plukt vruchten en bloemen, bezoekt tempels, steekt de rivier over, bezoekt het graf van een dichter en afhankelijk van het seizoen kijkt hij op de terugweg uit naar kersenbloesems of herfstkleuren. In zijn tijdelijk hutje is hij rustig en voelt hij geen angst: ‘Ik verlang slechts rust en vrede en verheug mij in het ontbreken van verdriet.’

Morgen, maandag 23 november, deel III met het diepste antwoord dat Kamo no Chomei weet te geven op de vragen die hij zich stelt.
  1.  Voor de verklaringen van de vier edele waarheden en het achtvoudig pad heb ik gebruikgemaakt van de Encyclopedie van Boeddhisme en zen, samengesteld door H.M.J. Sanders, Stichting Boeddhadharma, 2007, en Lexicon Boeddhisme, Ingrid Fischer-Schreiber, Franz-Karl Ehrhard, Michael S. Diener, uitgeverij Asoka, 2008. ↩

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Achtergronden, Japans boeddhisme, Ronald Hermsen Tags: concentratie, Hojoki, inspanning, Kamo no Chomei, leraar, Ronald Hermsen, wakkerheid

Lees ook:

  1. Hojoki – aantekeningen uit mijn kluizenaarshut (I)
  2. Paul Van hooydonck – boeddhistische geestestraining
  3. Woordkunst
  4. Hojoki – aantekeningen uit mijn kluizenaarshut (III en slot)

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

Ronald Hermsen

Beoefenaar en publicist/journalist op het gebied van boeddhisme, taoïsme, bewustwording en vertaler van boeken over het boeddhisme. Houdt erg van (o.a.) Ryokan, Zhuang Zi en leven in eenvoud en verbondenheid. website 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

23 mrt
Zen Meditatie Introductie
23 mrt 23
29 mrt
Online Lezingenserie 'Universele Broederschap: de fundamentele gelijkheid van al het leven (1)
29 mrt 23
29 mrt
Ontspanningsmeditatie Rotterdam (vipassana)
29 mrt 23
30 mrt
ONLINE - Meditatiecursus in de Dhammakaya traditie
30 mrt 23
30 mrt
Rotterdam - geleide meditatie (vipassana meditatie)
30 mrt 23
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Wanneer iedereen liegt, weet niemand nog wie er liegt

    Kees Moerbeek - 19 maart 2023

    Een staatsgreep, of het manipuleren van het politieke systeem zijn voorbeelden van andere manieren om aan de macht te grijpen dan verkiezingen. Onverbloemde macht is echter beperkt houdbaar en macht verkregen met geweld vraagt meer geweld om het in stand te houden.

    Geschiedkundige Romila Thapar – de stem van afwijkende meningen

    Kees Moerbeek - 12 maart 2023

    Romila Thapar is een van India’s meest vooraanstaande geschiedkundigen. In haar boek Voices of Dissent (2020) beschrijft ze de rol van het ‘meningsverschil’ in de verschillende periodes van de Indiase geschiedenis. De Boeddha was een van degenen die vraagtekens zette en met een alternatief kwam. Dit artikel gaat met grote stappen door haar boek.

    Het jaar 2023 – dag 66 – vlokjesneeuw

    Joop Ha Hoek - 7 maart 2023

    KNMI regen en natte sneeuw. Somewhere over the rainbow, skies are blue. Take care out-there.

    Spelen met oneindigheid, verrassende figuren en patronen

    Erik Hoogcarspel - 6 maart 2023

    Hoe zit het nu met het oneindige? Om te beginnen merkt Zantema op dat er verschillende soorten oneindigheid bestaan. Als voorbeeld noemt hij het zogenaamde Hilbert-hotel, vernoemd naar de wiskundige David Hilbert. Dit is een denkbeeldig hotel met oneindig veel kamers. Als deze allemaal bezet zijn en er meldt zich een nieuwe gast, dan zou hij of zij op het eerste gezicht geen kamer kunnen krijgen. Dit lukt echter wel met een bepaald trucje: laat iedere gast verhuizen naar de kamer ernaast. Deze is er altijd, anders zouden er niet oneindig veel kamers zijn. De eerste kamer komt dan vrij.

    Hoe zen is Zuid? De weg van de vier geloften met een bus vol ikken.

    Erik Hoogcarspel - 2 maart 2023

    De schrijfster, Hanneke Dijkman, is lerares zenmeditatie en woont in Rotterdam Zuid, in de wijk Vreewijk. Als Rotterdammer vraag je je dan af zen in Zuid ‘ken dit wel?’ Zuid is namelijk het jongste en armste deel van de stad, de plaats waar in het begin van de vorige eeuw arme landarbeiders uit Zeeland en Friesland kwamen wonen om in de haven te werken. De Rotterdammers aan de linker Maasoever hadden het toen over de ‘boeren’, die een geit op zolder hadden en in klederdracht liepen. Dit is natuurlijk nogal overdreven, maar Zuid heeft de reputatie van een verzameling probleemwijken nooit helemaal van zich af kunnen schudden.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Het jaar 2023 – dag 87 – knipoogvliegen
    • Statiegeld op blik en de strijd achter de schermen
    • Dalai Lama benoemt Mongoolse jongen tot derde hoogste boeddhistische spirituele leider
    • Wakker Dier stapt naar de rechter om onverdoofde vissenslacht
    • Voetbal en sport – de begeerte van mensen naar glorie

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

     

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

     

    Privacy en cookies

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

    Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

    Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

    Noodzakelijke cookies

    Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

    If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

    Privacy

    Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens