Wanneer je als leraar (of je nu pianoleraar of zen-leraar bent) een relatie aangaat met een leerling bega je een domme fout. Wanneer je drie jaar lang een buitenechtelijke relatie hebt bega je een domme fout. Een menselijk fout, gemaakt op grond van verwarringen die te maken hebben met behoeftes en lusten en wat wel en wat niet bijdraagt aan duurzaam geluk.
Mensen mogen fouten maken. Je kunt regels opstellen over wat mag en wat niet mag om ze te waarschuwen, maar ze maken ze toch en vinden dan altijd wel een excuus waarom ze het gedaan hebben. Fouten hebben echter consequenties en daar kun je niet om heen. Het is verstandig om die consequenties te overdenken en daar naar te handelen.
Het lijden dat deze, kennelijk drie jaar durende geheime relatie, veroorzaakt heeft bij de leerling die de relatie aangegaan is, bij de vrouw van de leraar en dat van de leraar zelf, is op zijn zachts gezegd vervelend. En dat omdat twee mensen in de menselijke waan geleefd hebben dat het tijdelijk genot van de relatie hun gelukkig zou maken.
Dit is met name de leraar aan te rekenen. Als boeddhistisch leraar wekt hij op zijn minst de schijn dat hij beter zou moeten weten. In sommige reacties wordt zijn wijsheid, compassie en geduld geprezen, terwijl hij zich in deze vooral toont als dom en egoïstisch. Uiteraard mag hij als mens, net zoals wij allemaal, dom en egoïstisch zijn. Dat is wat die eerste waarheid waar Boeddha het over had impliceert: het gebeurt nu eenmaal. Wat ik zelf echter van een leraar zou verwachten is dat hij dit doorziet, dat hij een onderscheid weet te maken tussen wijsheid en compassie enerzijds en domheid en egoïsme aan de ander kant, en dat als hij bij zichzelf het tweede constateert, hij zich herneemt en het niet laat leiden tot handelen. En ook dat hij een verliefde leerling er op wijst dat haar beeld van hem wellicht vervormd is door zijn positie als leraar.
Hij mag dan wel zeggen : “Ik sta ook voor mijn onderricht en onderzoek inzake de waarde van de mystieke tradities, niet alleen voor mijzelf en mijn leerlingen, maar ook voor het welzijn van de wereld” maar dat blijkt dus niet uit zijn handelen.
Daarmee wil ik helemaal niet beweren dat een leraar niet een keer een fout mag maken. Het kan je gebeuren dat je je aangetrokken voelt tot een leerling die jou (mede omdat je zo’n bijzondere leraar bent) adoreert. En het kan dat dit aan het einde van een lange dag, wanneer je geest niet meer helemaal helder is, met je op de loop gaat. Wij houden nu eenmaal van mensen die van ons houden (en noemen dat liefde). In een vlaag van onoplettendheid of verstandsverbijstering kan dat zelfs tot een one-night-stand leiden. Maar drie jaar een buitenechtelijke relatie met een leerling? Drie jaar is wel erg lang om door te gaan met iets waarvan je kennelijk wel door hebt dat het niet helemaal in de haak is. Hoeveel tijd heb je nodig om door te krijgen dat je handelen niet overeenkomt met wat je vertegenwoordigt?
Mindere positie
Ik snap best dat Nico Tydeman zijn sangha niet in de steek wil laten. Dat zou m.i. ook niet kies zijn: dat is weglopen voor je verantwoordelijkheid. Je kunt je echter wel beraden op je positie binnen de sangha. Moet je je daar nog als leraar opstellen, of misschien een wat mindere positie innemen.
Opbiechten wat je fout was en openlijk ontleden wat hier mis gegaan is, is een mooi begin. Niet in algemene termen dat het niet netjes is om een relatie aan te gaan met een leerling, maar meer specifiek hoe je liefde en gehechtheid kennelijk met elkaar verwart hebt, hoe je je door je eigen hedonistische verlangen en gehechtheid hebt laten misleiden.
Je bent het uiteindelijk ook niet zelf die je tot leraar maakt. Ook je eigen leraar maakt je niet tot leraar, hij kan je hooguit toestemming geven. Het zijn je leerlingen die je tot leraar maken en het is dan ook aan hen om uiteindelijk te bepalen hoe ze je beschouwen. Je kunt ze altijd van dienst zijn om dit op de juiste gronden te doen.
Helaas is de bewondering vaak zo groot dat een daadwerkelijke heroverweging niet aan de orde is. Een oprechte heroverweging is dan ook bedreigend, de kans dat je tot een negatieve conclusie komt bestaat immers en dan zul je je daarmee uiteen moeten zetten. Het kan echter ook dat je weloverwogen tot de conclusie komt dat hij je leraar blijft. Wanneer je je door gehechtheid laat weerhouden om de tijd te nemen voor een grondige heroverweging dan heb je in ieder geval niks geleerd van de fout die hij gemaakt heeft en doe je jezelf tekort.
Ik hoop dat de leerlinge in kwestie, Tydemans vrouw en hijzelf een goede manier vinden om er mee om te gaan. Ik hoop dat de leerlingen van Nico Tydeman zichzelf de tijd gunnen om hier over na te denken en niet te snel een oordeel te vormen over wat er gebeurd is, over Tydeman en wat dat betekent voor hun eigen leraar-leerling relatie.
G.J. Smeets zegt
Beste Robert Keurntjes,
“Je bent het uiteindelijk ook niet zelf die je tot leraar maakt. Ook je eigen leraar maakt je niet tot leraar, hij kan je hooguit toestemming geven. Het zijn je leerlingen die je tot leraar maken.”
Dat is onjuist en een mystificatie. De relatie is namelijk *niet* symmetrisch. Elke relatie tussen leraar en leerling berust fundamenteel op iemand die de rol van leraar (gevraagd of zelfbenoemd ) op zich neemt.
Overigens m.i. een goede analyse.
Jan Musho zegt
Niets moeilijker te definiëren dan interactie tussen twee of meer mensen. Wanneer ontaardt leraarschap in méér dan alleen kennisoverdracht? In elk geval: daar zijn twéé voor nodig. Overschreed Nico Tydeman de flinterdunne lijn tussen educatie en affectie, de ander moet daar wél mee ingestemd hebben. De fout van Nico is, dat HIJ niet meteen de grenzen van zijn leraarschap heeft bepaald. Maar niets (inter)menselijks is ons allen vreemd en groeiende affectie leek Utopia tot werkelijkheid te maken, een harde landing tot gevolg hebbend. Juist Boeddha beschreef op ongekende wijze dat juist spreken automatisch tot juist handelen zou moeten leiden. In dit geval was het vlees zwak, bij twéé personen. Hoe klein (het handelen en nalaten van) Nico ook was, door te erkennen én te openbaren dat hij ‘fout’ was blijkt eens te meer dat hij een groot leraar is. Op dit gebied nu een ervaringsdeskundige, helaas. Dat wij daar allemaal van mogen leren. _()_, Jan Musho
sjoerd zegt
Volgens jouw redenering zijn er dan talloze daders c.q. veroordeelden van vergelijkbaar, of een ander vergelijkbaar ernstig gedrag/delict, die zichzelf op grond van hun ‘spontane’ bekentenis, als een groot boeddhistisch leraar mogen beschouwen?! :-(
Wat een drogredenering!
Jan Musho zegt
Een drogreden is een redenering die niet klopt. In de redenering van Sjoerd maakt één fout iemand voor altijd ‘schuldig’ en -als leraar- met directe ingang ongeloofwaardig . Ik nuanceer liever. Helemaal nu ‘de dader’ zijn mea culpa wereldkundig maakte. In de visie van Sjoerd krijgt elke dader namelijk levenslang.
G.J. Smeets zegt
Beste Jan Musho,
ook jij maakt de kapitale fout om ‘relatie’ en ‘interactie tussen de relata’ door elkaar te halen. Een leraar en uitsluitend de leraar cum suis (’t bestuur bijvoorbeeld) is verantwoordelijk voor de relatie. Dat is de eerste mystificatie in je tekst. De tweede is dat de lijn in de rolverdeling tussen leraar en leerling allesbehalve “flinterdun” is (jouw term). Die twee mystificaties leiden tot drogredeneringen zoals die ene waar Sjoerd je hier op wijst, er zijn er meer maar dat ga ik niet verder uitspellen.
Het is in deze context een plattitude om te stellen dat er twee nodig zijn om te tangoën, met elkaar te interacteren.
Jan Musho zegt
Een leraar is de eerste die ‘paal en perk’ stelt, ofwel aard, inhoud en betekenis van zijn lessen bepaalt, zéker. Het bijzondere van ‘verklaren’ of les geven is evenwel dat -helemaal voor de ontvanger- dat zich ongedachte werelden openen. Inderdaad, de leraar moet vervolgens bedacht zijn op het ‘ongedacht’ effect dat interactie zó maar grensoverschrijdend is. Dat dit Nico Tydeman is overkomen pleit hem niet vrij, integendeel. Het feit dat hij erkende ‘fout’ geweest te zijn, siert hem. Het maakt hem in elk geval niet leraar áf, want daar is een besluit van de sangha / het bestuur voor nodig. Nico maakte duidelijk dat ‘dit’ ons allemaal kán overkomen. Wat hem verwijtbaar is, is dat hij niet DIRECT ‘actie’ ondernam. Voor het overige is en blijft Nico een groot mens én leraar, JUIST omdat hij zijn fout erkende. Wie zonder zonden is, werpe de eerste steen. Op mij, graag. _()_, Jan Musho
G.J. Smeets zegt
Beste Jan Musho,
het verschil dat ik je voorlegde tussen de relatie leraar / leerling als sociaal instrument en rolverdeling, enerzijds en anderzijds het concrete contact tussen twee concrete rolspelers gaat er bij jou kennelijk niet in. Evenmin als de tip die ik je gaf om eens de genoemde mystificaties onder ogen te zien. Geen enkele reactie daarop, dat schiet dus niet op in een gedachtenwisseling. Ik heb dan ook niet de indruk dat een gedachtenwisseling je oogmerk is waardoor ik het verder niet interessant vind.
Jan Musho zegt
Beste G.J., “sociaal instrument”? Met deze inhoudsloze kreet argumenteer je niet. Dat twee mensen ‘de fout ingaan’ gebeurde kennelijk wetens en lange tijd willens. Dat e.e.a. afkeurenswaardig is, staat vast, niet alleen wegens Nico’s huwelijkse staat maar omdat juist een leraar beter moet weten en dat gedurende meerdere jaren kennelijk niet wist of… wilde weten. Betreur ik dat? Natuurlijk. Helemaal voor de echtgenote van Nico. Maakt dat Nico tot een onwaarachtig leraar? Geenszins, gelet op zijn mea culpa. Door geen argumenten aan te dragen leiden je schrijfsel tot verharding, G.J., in plaats van tot verzoening met de feiten en met de persoon van Nico. Nadere gedachtenwisseling tussen ons is dan ook zonder waarde. Ik gooi loopgraven liever dicht.
Jan Musho zegt
Beste Sjoerd, geen leerling zijnde van Nico maar hem wél goed kennende, wat blijft er over van het Boeddhisme wanneer er te vuur en te zwaard vanuit loopgraven wordt gestreden? Vervang “strijden” door “argumenteren”, smeed je zwaarden om tot ploegscharen en trek je verharde gedachten open. Slechts in de dialoog komen gedachten tot bloei.
sjoerd zegt
Dat van die verharde gedachten laat ik maar voor jouw rekening. Dit valt m.i. onder de noemer afweermechanismen, waarvan projectie in jouw reacties wel zeer opvallend de boventoon voert.
Neem eens de tijd om de Diamantsutra tot je te nemen, dan zul je lezen wat Gotama reeds zei volgens de mythen uit de Palicanon.
“Alles gaat voorbij, zo ook het boeddhisme”.
Dit wordt bespoedigd door zich aan seksueel wangedrag schuldig makende leraren.
Volgens de gedragsregels, die aan de boeddha zelf worden toegeschreven, zou zulk gedrag moeten leiden tot uitsluiting uit de sangha.
Dus niet: eenmaal gezondigd, altijd een zondaar, maar wel, eenmaal gezondigd, ook de gevolgen van een uitsluiting aanvaarden. Of dat tijdelijk, of voorgoed moet zijn, hangt van de feiten en de situatie af, lijkt mij.
Ik ga daar niet over, ik bepleit slechts het (tijdelijke?) terugtreden van Nico Tydeman als zenleraar, tot de hele kwestie door een onafhankelijke (rechts)persoon is uitgezocht en tot deze sangha met behulp van deskundige begeleiding sociaalpsychologisch weer op een gezonde wijze kan functioneren.
Hoe het daarna met Nico Tydeman verder moet, laat ik graag aan anderen over.
Wellicht is het een idee dat hij eens een tijdje wat minder opvallend werk gaat doen, b.v. als vrijwilliger bij de daklozenopvang of de voedselbank.
Dit is mijn laatste reactie op jou, want het leidt niet tot een vruchtbare gedachtewisseling.
Helaas heb je jezelf te diep in de loopgraven van jouw standpunten ingegraven om over de rand te kunnen kijken en te zien dat er ook andere werkelijkheden dan de jouwe bestaan. Jammer vind ik dat.
Maar het is voor mij niet zinvol met jou in gesprek te blijven.
Ik sluit mij daarin aan bij G.J. Smeets.
Het ga je goed.
Annemiek Deerenberg zegt
Dank je wel. Het is lastig jezelf en anderen die tijd te gunnen en omgekeerd ook. We kunnen alleen maar ons best doen.
sjoerd zegt
Beste Robert,
Op zich vind ik het een heldere benadering en een genuanceerd stuk.
Alleen ligt m.i. het tot stand komen van het leraarschap relationeel wat complexer dan jij beschrijft.
Persoonlijkheidskenmerken en dominantie- versus afhankelijkheidsbehoeften spelen een belangrijke sociaalpsychologische rol in de dynamiek.
Op het moment dat een leraar a.h.w. de conclusie trekt dat hij ‘onmisbaar’ is geworden voor de sangha, lijkt mij het moment gekomen om hem/haar te verzoeken om een jaartje of wat iets anders te gaan doen.
Deze gedachte lijkt mij n.l. in zijn grondstructuur van dezelfde kwaliteit als de verwarring die gepaard gaat met het aangaan van seksuele relaties met volgelingen.
Connie Franssen zegt
Dank je wel, Rob.
Katinka Hesselink zegt
In een leraar-leerling relatie, zeker binnen een sangha waar ook allerlei persoonlijke dingen kunnen gaan spelen, kunnen allerlei kwetsbaarheden uit de jeugd weer boven komen.
Nico Tydeman is daarin mee gegaan, in plaats van een gezonde volwassen relatie aan te gaan. Daarmee heeft hij de vrouw met wie hij die relatie aanging onrecht gedaan. Hij heeft zijn positie als leraar – waar allerlei projecties op gaan zitten – misbruikt voor zijn eigen behoeftes (aan sex, contact, liefde, steun). Het is misbruik omdat het contact niet gelijkwaardig kan zijn geweest. En ja, die vrouw is daarin mee gegaan, maar de leraar – als degeen die de macht had – had zichzelf in de hand moeten houden.
En de sangha zal nu het moeilijke proces in moeten van confronteren wat er gebeurt is, onder ogen zien dat de emotionele veiligheid van deelnemers blijkbaar niet hoog genoeg op de agenda van deze leraar stond en daar conclusies uit trekken.
En ja – het is een probleem dat Nico Tydeman als onmisbaar wordt ervaren. Ik ben ervan overtuigd dat dit niet alleen bij hem zit.
Het zou een goed idee zijn om zoveel mogelijk taken bij hem weg te halen. Hij zou (bijv) in een adviserende rol terecht kunnen komen, maar zich als leraar terug trekken.
Tom zegt
Een leerling blijft volgens mij altijd verantwoordelijk voor zijn of haar eigen daden. Daar veranderd geen machtspositie van welke leraar dan ook wat aan. Wat kun je meer leren van een leraar dan autonomie? Dat moet je zelf leren en daarvoor kun je als leerling op eigen verantwoordelijkheid een leraar gebruiken. Een goede leraar stimuleert deze verhouding, draagt daarvoor verantwoordelijkheid. Maar doet hij dat niet dan blijft de verantwoordelijkheid van de leerling overeind.
Inmiddels heb ik een aantal reacties gelezen op deze nieuwe roddel met Nico Tydemans en deze bovenstaande van Henk Molenaar lijkt me de meest objectieve, beheerste en misschien wel wijste tot nu toe. Complimenten!Gisteren vertelde ik dit nieuwtje over Nico Tydemans relatie aan een groep Boeddhistische vrienden, gezien de heftige Fb berichten had ik geschokte reacties verwacht, maar ik werd blij verrast, ze zeiden: wat fijn voor hem! Misschien ook wat te rooskleurig, maar dit aspect mag toch zeker benoemd worden. Hartelijks!
Willemien de Leeuw zegt
Voor mij (als leerling van Nico) was wat hij vorige week vertelde een schok. Het leek (en lijkt) net een boze droom. Het viel me op dat de aanwezigen over het algemeen mild reageerden. Een paar mensen lieten ook een kritischer geluid horen. En ik voelde me volledig overrompeld en beduusd. Op weg naar huis in de metro voelde ik me trillerig en heel verdrietig.
Ik ben er elke dag mee bezig, voel me er zowel geestelijk als lichamelijk naar van. Wat bij mij het meest blijft haken zijn twee dingen: 1: Dat is overwogen dit voorval NIET naar buiten te brengen. Ik vroeg me af of er soms nog meer niet naar buiten wordt gebracht. Dat doet iets met mijn vertrouwen. En 2: Dat we als sangha voor een fait accompli werden gesteld: Zo is het gebeurd, Nico heeft besloten aan te blijven, mede-leraren en bestuur vinden ook dat Nico moet blijven. Op de een of andere manier voelt dat heel scheef. Ja, als we het er niet mee eens zijn mogen we opstappen. Maar dat klopt voor mijn gevoel niet. WIJ hoeven toch niet op te stappen?
Ik heb het er heel moeilijk mee. Ik heb altijd heel veel respect gehad voor Nico. Ik had ook het volste vertrouwen in hem. In nu ligt dat aan gruzelementen. Ik weet het even niet meer.
Sarah zegt
Dag Willemien,
Ik kan dat goed begrijpen…
Verder nog: als er a. behoefte is te blijven b.de keuze willen op dit moment al dan niet met Nico als leraar.
Als dat is wat je gevoel zegt is dat misschien wat je kunt creeën?
Misschien met zijn allen aangeven meer voor plan b te voelen, waarbij Nico zich tijdelijk terugtrekt en de nadruk eerst ligt op herstellen van vertrouwen in de sangha…
Blijven voelen wat het met je doet…
Hartelijke groet.
Barbara Steadfast Dharma zegt
Lieve Willemien,
Ik herken dit zo. Ik was leerling van Ritskes tot de affaire Ritskes. Ik ben toen een compleet rouwproces doorgegaan in alle stadia.
Uiteindelijk heb ik een andere leraar gekozen, omdat ik het boeddhisme als zodanig als een zeer zinvolle richtlijn en houvast in mijn leven ervaar en het prettig vind om ‘de kunst af te kijken’ bij wie er meer van weet dan ik. Wel merk ik dat mijn houding tegenover de leraar verregaand is veranderd. Zag ik eerder een guru, nu is het een gewoon mens van vlees en bloed. Een wijze vriend. C’est tout.
Dat ontspant de relatie behoorlijk. Ik zet niet steeds een voetstuk neer met dwingende aanbeveling voor de leraar om daar op te stappen. Zij hoeft zich daartegen niet te wapenen.
En mijn gedachten over Rients zijn mild geworden inmiddels. Ik besef dat ik veel heb geleerd in mijn tijd als leerling bij hem. Dat hij overwegend de juiste intenties heeft. Dat hij een charismatisch en invoelend levenscoach is. Maar dat hij zich heeft laten verleiden om op dat almaar gepresenteerde voetstuk te stappen. Helaas.
Neem je rust, neem je tijd en vloek en huil waar nodig :) Ga na wat voor jou echt belangrijk is en doe wat voor jou goed is. Niet voor de sangha. Niet voor Nico. Alleen voor Willemien. Wat heb jij nodig?
Sterkte er mee.
Sjoerd zegt
Wat een mooie reactie, is in de strekking mij uit het hart gegrepen.
Ellen de Jong zegt
Lieve Willemien de Leeuw
Jouw schrijven raakte mij het diepst. Mijn compassie gaat naar jou uit. Misschien zou het je kunnen helpen om met Irene Bakker contact op te nemen. Zij is ook een zenleraar en is ook een contact persoon voor mensen van de Inzicht Meditatie, die met dergelijke zaken te maken hebben gehad. metta en compassie Ellen.
Borisboyo zegt
Ik ben jaren geleden in contact gekomen met het boeddhisme, wat ik toentertijd een verademing vond. Ik heb een hoop geleerd uit het boeddhisme, dus ik wil het kind met het badwater zeker niet weggooien….Maar ik adoreerde het ook, als een verliefdheid, ik zag alleen maar de mooie en goeie kanten, niet van het boeddhisme op zich, maar de leraren, daar keek ik tegen op…want die hadden de wijsheid, die hadden het bereikt, wat het dan ook mag betekenen. Vele documentaires gezien op de BOS, vele radioprogramma’s gehoord. Dalai Lama, mijn grote voorbeeld, Sogyal Rinpoche, fantastisch wat een wijs man, Nico Tydeman, in mijn ogen zo integer en wijs, de ‘goedlachse Mettavehari” , die heeft zo gemediteerd die moet het allemaal wel weten… boeken van Chögyam, wat een wijsheid, daar leer ik wat van….Ik sprak en dacht niet uit mezelf, ik bazelde alleen maar de “grote” na.
Totdat ik bij een therapeute terechtkwam en vroeg, wat vind, voel en ervaar jij??? Euuhhhhh, tja, dat is een goeie….Of na zoveel therapeuten, ellendig thuis te zitten, en een vriendin tegen me zegt: Ik hoor je alleen maar zeggen die zegt dit, en die therapeut zegt dat over mij, en die denkt dit en die denkt dat… wat vind, voel en ervaar jij?? Eeeuuhhhh…geen idee.
Of totdat ik een tekst van Ton Lathouwers lees en waarin staat, wat is jouw uitdrukking van het leven, jouw antwoord….euhhhhhhh….tja… weet ik niet…
Nu er is niets mis mee om je te laten inspireren door mensen om je heen. Dat kan zelfs iemand zijn die je op straat tegenkomt…..Maar na alle verhalen over bovenstaande leraren ( de Dalai Lama is niet over de schreef gegaan, maar heeft toch in mijn ogen zaken nagelaten…) en nog anderen die wel over de schreef zijn gegaan, zijn de schellen voor mijn ogen gevallen, ik haal ze meteen van hun voetstuk af waar ik ze op heb gezet. Het is me vies tegengevallen…..
En Willemien, ik wens je heel veel sterkte, en ga bij jezelf naar binnen, wat voel, vind en ervaar jij…
Willemien de Leeuw zegt
Dank voor jullie reacties en suggestie!
Kaarin zegt
Een narcist houdt alleen van zichzelf. De rest is schijn.
kees moerbeek zegt
Een nogal plompverloren opmerking, Kaarin. Ik verzet me tegen de suggesties die je opmerking wekt.
Voor het geval je psychiater bent en een diagnose gesteld hebt, weet je natuurlijk ook dat er zoiets als medisch geheim bestaat.
Kaarin zegt
Dat wat Henk hierboven zegt over Ware Liefde en de blijkbare veroordeling daarvan door Nederlandse boeddhisten komt op mij nogal als mening ipv feit over. En inderdaad, mooi woord, als plompverloren oordeel. Narcisme is een groot en sluipend gevaar. Wie weet speelt het ook hier een rol. Maar mijn opmerking was meer algemeen bedoeld. Als andere kant van Vermeende Ware Liefde.
kees moerbeek zegt
Tja, het ligt aan Henk. Ik begrijp het :-(
Tom J. zegt
Ik kan het mis hebben, maar het bestaansrecht van een leraar zijn naar mijn bescheiden mening alleen zijn/haar leerlingen. Als ik dan in het stuk van Willemien lees: “Ja, als we het er niet mee eens zijn mogen we opstappen.”
Het lijkt er zo toch wel erg op dat het in stand houden van het instituut belangrijker wordt gevonden dan de belangen van de leerlingen. Dat is zo nodig nog kwetsender dan de uitglijer van Nico!
Daarnaast heb ik tot nu toe alleen kunnen lezen dat Nico niet zozeer spijt heeft van zijn handelen, alleen van het feit dat dat handelen zoveel leed heeft veroorzaakt. Wat dacht hij dan dat het zou doen? Een jubel- en hallelujahstemming in de Sangha veroorzaken? Iedereen verdient een tweede kans in mijn ogen, dus ook Nico. Maar die kans moet hem gegeven worden. Die mag hij niet nemen….
Anne zegt
Boeddhistisch nederland op haar sterkts. Twee volwassen mensen die zo nodig met elkaar het bed in moeten duiken en waarbij geen sprake is van echte machtsverhouding of signalen van misbruik van informele macht maakt men gelijk aan daadwerkelijk misbruik.
Daar kunnen slachtoffers van echt misbruik het weer mee doen. Echt heel ernstig kan het namelijk niet zijn als het gelijk moet staan aan domme volwassenen die hun lusten achterna lopen in plaats van hun verstand gebruiken.
kees moerbeek zegt
Ik begrijp uit eerdere bijdragen van je, Anne, dat je toch al geen fan van boeddhisten bent. Dat even terzijde.
Als de leerlinge aangeeft dat er iets mis is, dan moet dat serieus genomen worden. Om zomaar te stellen dat het aanstellerij is, lijkt mij niet erg getuigen van mededogen.
Je kent opmerkingen wel als: ze droeg een kort rokje, ze was uitdagend gekleed, ze heeft hem verleid, ze had in het donker daar niet moeten lopen enz. Ongetwijfeld zijn er nog enkele botterikken in dit goede land die zo spreken over meisjes en vrouwen die verkracht zijn. Getuigen van innerlijke beschaving doet het niet.
Anne zegt
Je haalt mensen door elkaar. Ik ben boeddhist.
Dit gaat niet over misbruik en dus ook niet over misplaatste slachtoffer beschuldigen. Dit gaat over twee mensen die hun lusten volgen, meer niet. Ik kan je als misbruik slachtoffer vertellen dat misbruik echt iets anders is als twee volwassenen die menen verliefd of gewoon opgewonden te zijn.
kees moerbeek zegt
Er zijn vele Anne’s, excuses.
Blijkbaar moet ik als niet-ervaringsdeskundige zwijgen. Zou het toch niet anders kunnen zijn dan je denkt, omdat geen mens hetzelfde is?
G.J. Smeets zegt
Beste Robert Keurntjes,
zet je schrap, dit wordt tegen mijn gewoonte in een lange lap tekst.
Ik heb je in mijn eerste reactie, tevens de eerste in dit draadje, geattendeerd op een mystificatie in je blogstuk. Die mystificatie wordt ook in paralelle blogstukken (incl. discussie-draadjes) gebezigd. Het is mijn dienstbaar werk om mystificaties te identificeren en benoemen. Daartoe ben ik opgeleid (godstdienstfilosofie in NL, vipassana-instructie in Sri Lanka, psycho-therapie in NL) en ik heb er 40 jaar werkervaring met interviserende collega’s mee achter de rug. De ‘body of knowledge’ van het boeddhisme gaat me net iets te veel aan het hart om genoemde mystificatie onopgemerkt c.q. onbesproken te laten passeren. Dat wat betreft mijn personalia en mijn belang. De onderhavige ZCA-casus is wat mij betreft de aanleiding, niet het onderwerp van mijn interventie. Ik stelde in mijn eerste reactie dat je ‘relatie’ en ‘contact tussen de relata’ door elkaar haalt. Je hebt er niet op gereageerd, wellicht doordat je vindt dat ik kort door de bocht ging. Derhalve de volgende lange bocht in twee manoeuvres:
1) De relatie leraar / leerling overal ter wereld is een (sub)culturele voorziening, een sociale institutie. Die relatie is een zogeheten antropologische constante – tekstboek kennis Culturele Antropologie, 3e jaar universiteit. We weten dus dat de relatie Lr / Lg een universele rolbepaling is, gemotiveerd door eigenbelang van de betreffende groep c.q. leefgemeenschap. Het eigenbelang bestaat uit behoud en verdieping van kennis & vaardigheid via transmissie. Kortom: de relatie Lr / Lg is een sociale (i.h.b. intergenerationele) voorziening. Welnu, in die voorziening heeft Lr prioriteit en zwaarder soortelijk gewicht dan Lg en dat is volstrekt logisch. Immers, voor de rol van Lr moet je worden opgeleid terwijl voor de rol van leerling geen opleiding nodig is. Bovendien: een Lg vraagt aan een Lr (of wordt gedwongen via leerplicht) om les te krijgen terwijl een Lr zijn Lg niet vraagt om te onderwijzen. Dat is de a-symmetrie van de relatie. En die a-symmetrie is ingebakken in de sociale voorziening die de relatie Lr / lg is.
2) Vervolgens leidt die a-symmetrische relatie tot contact, tot interactie tussen een concrete Lr. en een concrete Lg. Daarin zijn elk van beiden voor hun resp. aandeel in de interactie uiteraard verantwoordelijk want beiden kennen hun rechten en plichten. Relationeel gezien staat het elke leerling vrij om de leraar te verleiden om af te wijken van de contactuele code. De leraar op zijn beurt heeft daarin geen enkele speelruimte: het is om allerlei en uitputtend gedocumenteerde redenen taboe dat een leraar in de rol van leraar verliefdheid exploreerd. Anders gezegd: voor de *relatie* heeft Lg. geen enkele verplichting. Geen enkele. Die specifieke verantwoordelijkheid ligt uitsluitend bij de Lr.
Tot zover de twee manoeuvres. De makke van casussen als de onderhavige is dat meditatieleraren geen leeropdracht hebben. Een leeropdracht waaraan ze te houden zijn nadat ze die opdracht hebben geaccepteerd met een handtekening onder een contract. De site van Zen Centrum Amsterdam zwijgt – ZOALS ALLE BOEDDHISTISCHE CLUBS – in alle talen over leeropdracht. Ooit een club gezien die een advertentie plaatste voor een vacant leraarschap ‘boeddhistische meditatie’?
Ik stel me zo voor dat dit de issue is waar Nico Tydeman en alle andere sangha-voorgangers mee worstelen: ze hebben geen opdrachtgever die hen op een wederzijds ondertekend contractueel matje kan roepen. Generaliserend: alle besturen van NL boeddhistische clubs zijn een functie van een begeesterde voorman / voorvrouw, en niet omgekeerd. Er is niks mis met de begeestering – in tegendeel. Het is de kanalisatie van de begeestering die ondeugdelijk is. Nogmaals en met nadruk: zolang een mediatieleraar anno 2015 geen contractuele opdrachtgever heeft is hij ‘untouchable’. En daar kan geen enkele vertrouwenspersoon of landelijke code-commissie tegen op. Lets face it: de keus voor een meditatieleraar is als (al dan niet bezoldigd) werknemer voor een groep mensen te werken die de regels bepaalt. Of te werken als ZZP’er die aan gedocumenteerde regels lak heeft. Daarover op de ZCA site of enige andere boeddistische site geen enkel duidelijk woord.
Robert, kom niet aan met het argument dat meditatieleraar geen ‘werk’ is. Zoals Tydeman het deed en kennelijk nog doet is het full time werk dat hij zonder enige contractuele bescherming of verplichting uitvoert. Zo zijn er velen werkzaam. Anno 2015 klopt dat m.i. niet.
Robert Keurntjes zegt
Ik had geen reden om tegen jouw nuancering in te gaan. Ik had hooguit kunnen schrijven dat ik wellicht iets te kort door de bocht geformuleerd heb en dat de werkelijk iets complexer is.
Mijn stelling is gedaan in het licht van het eind van mijn betoog. Je zou kunnen zeggen de oproep aan leerlingen om goed na te denken of ze na een fout van een leraar deze nog wel of juist niet als leraar willen blijven beschouwen. Los van deze specifieke casus zie ik te vaak dat leraren door leerlingen de hand boven het hoofd gehouden wordt.
Ik schrok er enigzins van toen Willemien het beeld schetste dat zij als ‘leerling’ de keuze had of je gaat mee met de beslissing die genomen is of je gaat weg. Wat op een andere manier liet zien dat het niet zo simpel ligt als ik het in die ene zin geformuleerd heb.
Toch blijft voor mij overeind staan dat het uiteindelijk aan de leerling is wie je als leraar beschouwt, en dat je dat weloverwogen moet doen.
G.J. Smeets zegt
Beste Robert,
je blogstuk gaat over Lr die de fout in gaat en waarvan ik stel Lr onbeschermd en untouchable is. En nu kom je aan met de opmerking
“…dat het uiteindelijk aan de leerling is wie je als leraar beschouwt, en dat je dat weloverwogen moet doen.”
Tja. Op dit soort psychologie van de koude grond wast kruid weelderig. Het simpele feit is dat leerlingen geen flauw idee hebben van de relatie waarin ze zich begeven. Wordt wakker man, het is 2015. Dat laatste moest er even bij om kracht bij het argument te zetten, is niet persoonlijk bedoeld. Ik hou er verder over op.
Robert Keurntjes zegt
Ik wil het “Wordt wakker man, het is 2015” ook wel persoonlijk opvatten hoor.
Je snijdt ook een interessant punt aan, waar ik om heen draai door alleen mijn eigen punt te belichten, terwijl de aard van de overeenkomst tussen leraar, leerling en organisatie wel uitmaakt voor de consequenties van mijn stelling.
We doen alsof het (min of meer) helder is wat de relatie tussen leraar, leerling en organisatie is, maar doordat er geen leeropdracht of contract is, blijft het op zijn minst in de lucht hangen. Of met jouw woorden “dat leerlingen geen flauw idee hebben van de relatie waarin ze zich begeven”.
Als je dat gebrek aan zou willen pakken, is één van de eerste vragen die voor ligt, tussen wie dat contract gesloten zou moeten worden? Zou de leraar dan in dienst moeten zijn van de organisatie of van de leerlingen die zich daartoe verenigen?
De praktijk lijkt mij vooralsnog te functioneren alsof de leraar in dienst is van (of ingehuurd door) de organisatie en dat de leerling diensten afneemt. De overeenkomst tussen de organisatie is dan van een andere aard dan die tussen leerling en leraar.
Zo zijn er nog heel wat meer vragen die hier mee samen hangen.
Zolang als die nog niet gesteld en beantwoord zijn is de consequentie van onafhankelijke commissies of verengingen van leraren ook niet goed te overzien.
Ik hoop dat ik zo jouw punt enigszins goed samenvat.
Sjoerd zegt
Er lopen naar mijn idee verschillende zaken door elkaar.
1 . De juridische werkelijkheid van dit moment in Nederland, die zich enerzijds condenseert in het contract tussen concrete personen, en anderzijds in de juresprudentie als condensaat van de regelgeving en de rechtstoepassing daarvan mbt de ruimte en grenzen van relatievoering tussen volwassen leraren en volwassen studenten.
Een mondelinge afspraak is ook een contract.
2. Het doel van boeddhistisch onderricht. Daar ligt een directe link met wat volgens de boeddhistische mythologie de leeropdracht van de boeddha is. Hier mag m. i. als inhoudelijk fundament op terug gegrepen worden in het geval de leraar zichzelf als boeddhistisch afficheert en zich plaatst in de lineage die terug verwijst naar de oorspronkelijke boeddha.
3. De leeropdracht van de boeddha gaat vlgns de boeddhistische canon gepaard met strakke regelgeving mbt de omgang tussen leraar en leerling. De sancties, zoals toegeschreven aan de boeddha, op overtreding van deze regels, zijn eveneens strak.
4. Het bovenstaande is niet in strijd met compassie en liefdevolle vriendelijkheid, maar vraagt om een bejegening die daardoor gekenmerkt wordt bij de toepassing van de regels.
Op de achtergrond speelt de vraag naar de bedoeling van boeddha’s onderwijs.
M. i. is dat vervat in de 4 waarheden en het 8 – voudig pad. Verder is het in 2500 jaar historische mythologie uitgesponnen en toegelicht in vele teksten.
Het doel is m. i. het beoefenen van het pad en het liefdevol onthechten, ook aan het boeddhisme.
Voor hen die bekend zijn met de diamantsutra geen onbekend gegeven.
Ik voel mij zeer verwant met boeddha’s zienswijze, maar beschouw mijzelf al een tijd niet langer als boeddhist.
Wel vind ik het belangrijk dat integer en oprecht boeddhistisch onderwijs kan plaatsvinden in een betrouwbare veilige omgeving.
De boeddha paste zich in zijn presentatie en tekst altijd aan, zodat de omgeving hem kon verstaan en begrijpen, en zodat hij niet in conflict kwam met de heersende wet- en regelgeving.
Ik hoop op een ontwikkeling naar een boeddhistisch onderwijs, waar het bovenstaande in herkend wordt.
teus zegt
Als mens krijg je in je leven te maken met de drie vergiften: begeerte, boosheid en onwetendheid. Deze zorgen voor het lijden. Dit is 1 van de vier nobele waarheden van de Boeddha. Nico is naast spiritueel leider ook een mens en onderhevig aan deze vergiften. Nu wordt hij geconfronteerd met dit lijden en het lijden wat bij anderen wordt veroorzaakt. NU start de beoefening. Hoe ga jij om met dit nieuws? Houd je dit lijden in stand door meer onwetendheid, boosheid te genereren? Waar raakt het jou nu daadwerkelijk? Ik ga straks mediteren, de praktijk van Boeddhisme. Shikantaza.
Paul van Buuren zegt
Dezelfde reactie onder meerdere artikelen. Heb alleen deze laten staan.
willemien zegt
Ja, goed gezegd teus! De spijker op z’n kop. Dankjewel!