In een dorp op het eiland Helgö in het Märalmeer bij Stockholm (Zweden) is bij opgravingen op een plek waar grote boerderijen hebben gestaan, een boeddhabeeld gevonden. Het gaat om een zesde-eeuwse bronzen boeddha, gezeten op een ingewikkelde lotustroon en waarschijnlijk gemaakt in het Pakistaans/Indiase grensgebied van Kasjmir.
Hoe komt zo’n boeddhabeeld bij een Zweedse boer terecht? De historicus Michael Pye, schrijver van het boek Aan de rand van de wereld. Hoe de Noordzee ons vormde, oppert dat mogelijk kooplui uit het Midden-Oosten het als curiositeit meegenomen hebben en verkocht aan Scandinavische handelaren. Ook is er een andere mogelijkheid.
Scandinaviërs, de Vikingen, gingen halverwege de 8e eeuw vanuit de Oostzee de Russische rivieren verkennen. Ze stichtten er handelsposten en het vroeg-middeleeuwse Kievse Rijk (850-1110). Dit was de voorloper van de huidige staten Oekraïne, Rusland en Wit-Rusland. ‘Rus’ met de betekenis ‘roodharige’ of ‘roeier’ is oorspronkelijk de naam voor de Vikingen die Rusland bereikten.
In de eerste decennia van de 9e eeuw kwamen Vikingen al tot in Constantinopel. Ze waren op zoek naar zilver als betaalmiddel. Zilveren munten waren te vinden in de Arabische kalifaten. Als het ze niet lukte om deze via handel of rooftochten te verkrijgen, lieten de Vikingen zich betalen als huurling in onder andere de elite-eenheid van de Varjagen, die de Byzantijnse keizer beschermde.
‘The Helgo Treasure. A Viking Age Buddha. Irish Archaeologie, December 28, 2013.
