• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Twaalfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Achtergronden » Ik mag mezelf geen kwaad doen…

Ik mag mezelf geen kwaad doen…

9 december 2022 door André Baets

Evam me sutam; aldus heb ik gehoord…

In de Kandaraka-Sutta geeft de Boeddha een uitvoerige uiteenzetting over de vier typen van personen in de wereld: “Degene die zichzelf kwelt, schade berokkent; degene die anderen kwelt, schade berokkent; degene die zowel zichzelf als anderen kwelt, schade berokkent en als vierde degene die noch zichzelf, noch anderen kwelt, schade berokkent. Alleen het laatste type [zo zegt de Boeddha] leidt een waarlijk heilig leven” [d.i. een leven dat tot ontwaken kan leiden].

“Er worden vier typen van personen aangetroffen in de wereld.
Welke vier?
In de eerste plaats is er de zelfkweller, die zich overgeeft aan de praktijk van zelfkwelling.
Dan is er de kweller van anderen, die zich overgeeft aan de praktijk van het kwellen van anderen.
Dan is er degene die zowel zichzelf kwelt, overgegeven is aan de praktijk van het kwellen van zichzelf, als anderen kwelt, overgegeven is aan de praktijk van het kwellen van anderen.
Dan is er degene die noch zichzelf kwelt, niet overgegeven is aan de praktijk van zelfkwelling, noch anderen kwelt, niet overgegeven is aan de praktijk van het kwellen van anderen.
Deze laatste is, omdat hij noch zichzelf noch anderen kwelt, al in dit leven verzadigd, uitgedoofd, tot rust gekomen.”
(1)

Als we deze raadgeving – ik speel nu even de advocaat van de duivel – volgens de letter interpreteren is het mogelijk dat een individu tot de volgende gedachtegang komt: “Ik mag mezelf geen kwaad doen [zoals er staat bij het vierde type]. Dus alles waar ik tegenop zie en waarvan ik weet of denk dat dit mij ongemak en dus lijden kan bezorgen, doe ik niet.” Oké, dit werkt misschien als je alleen op de wereld bent, of in je eigen wereld leeft.

Zijn er anderen bij dezelfde dingen betrokken, – we leven tenslotte in een ‘samen’leving- ; dan geldt, nog steeds volgens de persoon in ons voorbeeld, voor al de anderen de tweede Edele Waarheid. Hierin zegt de Boeddha dat lijden ontstaat door verlangens, door iets te willen. Lijden is dan, in dat geval, hebben wat we niet willen en willen wat we niet hebben.
Dus als anderen iets verwachten (van mij) en dit gebeurt niet dan zullen ze, doordat hun verwachting niet wordt ingelost, lijden. De oplossing voor de anderen is dus geen verwachtingen te hebben ( wat mij betreft) en dus ook geen lijden.”

Van iemand die zo redeneert en de woorden van de Boeddha op die manier interpreteert zou je kunnen zeggen dat hij egoïstisch is en enkel aan zichzelf denkt: “Ik kijk naar mezelf en wat anderen willen heeft geen belang; zolang ik mezelf maar niet schaad.”

Maar de Boeddha heeft een veiligheidsclausule ingebouwd. Als hij over de vier typen mensen spreekt eindigt hij met te zeggen: “Alleen zij die noch zichzelf noch anderen kwetsen of kwaad doen kunnen een heilig leven leiden.” De Boeddha koppelt het individu dus steeds aan de anderen.

Als individu ben je nooit alleen; er moet altijd op de één of andere manier rekening gehouden worden met anderen. Doe je dit niet, hou je geen rekening met anderen, dan plaatst de Boeddha die persoon onder type twee: “zij die anderen kwetsen, kwaad doen”.

Je kan het vergelijken met een bokswedstrijd. Als je in de ring stapt kan het zijn dat je de ander rake meppen geeft; maar het is evengoed mogelijk – en ook meer dan waarschijnlijk – dat ook jij klappen zult krijgen; want dat is nu eenmaal de natuur van een bokskamp. Wil je dit ten allen tijde vermijden, dan is er maar één oplossing: de kamp niet aangaan en niet in de ring stappen. Maar als je dit als boksliefhebber doet, als je nooit in de ring stapt en alleen maar in je eentje, voor de spiegel schaduwgevechten houd, zal je nooit weten waar je in je training staat, zal je nooit van de ander leren, zal je nooit ervaring opdoen, zal je, je sport nooit echt, in al zijn facetten, beleven.

En dit is in het leven ook zo; als je alles waarvan je nog maar denkt dat het voor lijden zou kunnen zorgen, uit de weg gaat; zal je inderdaad niet lijden. Maar dan is er ook geen contact met de anderen; dan is er ook geen interactie en geen samenwerking, dan is er geen ‘vereniging’. De natuur van samsara, van het leven hier op aarde is juist dat we niet zonder de anderen kunnen. Het is de paradox waar Stephen Batchelor over spreekt in zijn boek “Met anderen alleen”.
Alhoewel het ervaren van het leven volledig individueel verloopt – niemand ervaart de zintuiglijke wereld op exact dezelfde wijze als ik – is er steeds het contact met de anderen. En dit contact kan inderdaad soms leiden naar wat de Boeddha in zijn eerste Edele waarheid zegt: “het leven is onlosmakelijk verbonden met lijden.” Zelfs je hoofd in het zand steken is geen oplossing en zorgt voor ongemak; voor zandkorrels in je mond, neus, ogen en oren.

Na een periode van intensieve training in een Japanse zen tempel schrijft de Ierse ‘Soshin’, Maura O’ Halloran, hierover in haar dagboek: “Ik voel subtiele veranderingen. Ik ben rustiger, meer evenwichtig. Ik ben niet meer dwangmatig in mijn handelen. Als ik iets doe, doe ik het graag goed. En ik heb meer discipline. Maar ik weet niet hoe blijvend deze veranderingen zijn. Dus ben ik een beetje bang om terug te gaan naar de echte wereld”.

De ‘echte wereld’ is de wereld van samsara, de wereld waarin we niet alleen zijn maar rekening moeten houden met anderen. Waar hetgeen ervaren wordt in de training/meditatie aan de praktijk moet getoetst worden. Een wereld die nood heeft aan mensen die zich ten volle wijden aan het spiritueel pad, rekening houden met de anderen en ja, tussendoor, als de omstandigheden erom vragen, zichzelf een beetje opofferen en daardoor soms ervaren dat het leven in samsara onlosmakelijk verbonden is met lijden.

  1. De Breet & Janssen Verzameling van middellange leerredes MN 51

 

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Achtergronden, Andre Baets, Boeddhisme, Columns, Geluk

Lees ook:

  1. ‘Evam me sutam’, aldus heb ik gehoord
  2. De Boeddha, psychologische aspecten
  3. Uposatha
  4. Omgaan met de (eigen) dood

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

André Baets

Boeddhist en auteur (Kagyu, Zen en Theravada). André publiceert op zijn site Buddhavacana (woorden van de Ontwaakte) en het Boeddhistisch Dagblad sutta’s uit de Pali-Canon. 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

05 jan
Cursus Leven met Sterven
5 jan 23
30 jan
Wekelijkse Zen in Twente meditatie avond op maandag
30 jan 23
30 jan
Ecodhamma-reeks Onverschrokken
30 jan 23
31 jan
Boeddhisme en meditatie
31 jan 23
31 jan
Vipassana meditatie Rotterdam
31 jan 23
Rotterdam
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Erik Hoogcarspel – Een beter boeddhisme met fenomenologie

    gastauteur - 16 januari 2023

    De Boeddha heeft zich ook nooit 100.000 geboortes herinnerd. Als je een goede meditatie hebt dan kan het voorkomen dat er heel veel situaties van vroeger door je hoofd spelen. En dat zijn allemaal geboortes van een ik en de dood van een ik. Je ik is niks anders dan het volledig verwikkeld zijn in jouw situatie. En dat gebeurt ook in je meditatie.

    Periyar E.V. Ramasamy de hemelbestormer

    Kees Moerbeek - 15 januari 2023

    De maatschappelijke initiatieven van de zakenman Periyar maakten hem populair en zijn populariteit nam toe door zijn activiteiten in de lokale politiek. In 1919 sloot hij zich aan bij het Indian National Congress, maar verliet deze partij teleurgesteld in 1925, omdat volgens hem de partij alleen de belangen van de brahmanen diende. In 1925 richtte hij de Self-Respect Movement op en daarna de Vaikom Satyagraha. In datzelfde jaar ging hij zijn eigen politieke weg.

    De twee hersenhelften ondergaan een hiërarchie verwisseling

    Rob van Boven en Luuk Mur - 11 januari 2023

    Een vriendin brak haar voet op vier plaatsen en kwam thuis te zitten. Ze woont alleen en toen ze de thuiszorgmedewerkster vroeg een boterham te smeren voor haar, was het antwoord dat ze dit niet mocht doen volgens haar protocol.

    Paul Boersma – Meditatie en pijn

    Paul Boersma - 10 januari 2023

    We vermijden in het dagelijks leven het lijden door er instinctief omheen te gaan, of anders door het te negeren, er geen aandacht aan te schenken, het te onderdrukken. In het eerste geval gaat het om mogelijke toekomstige pijn, in het tweede om aanwezige pijn, waarbij het makkelijker is psychische dan lichamelijke pijn te negeren, en makkelijker om de pijn van anderen dan de eigen pijn te negeren. Vermijden en negeren: dit is de dierlijke kant van ons mens-zijn.

    Kan je jezelf dom leren?

    Rob van Boven en Luuk Mur - 5 januari 2023

    We hebben twee hersenhelften en deze hebben ieder een eigen manier om de wereld te begrijpen. De rechterhersenhelft (R.H.) beleeft de werkelijkheid rechtstreeks en de linkerhersenhelft (L.H.) maakt zich een voorstelling van de wereld en probeert vanuit die voorstelling de wereld te begrijpen. De wereldbekende psychiater en filosoof Iain McGilchrist* heeft er zijn levenswerk van gemaakt om de (samen)werking van deze twee asymmetrische hersenhemisferen te onderzoeken.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Zeshin – Dukkha
    • Guy – De spirituele vriend (P. kalyanamitta)
    • Ludo – Onthouding
    • Ardan
    • De ingang van het non-dualisme is de uitgang van het non-dualisme

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

     

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

     

    Privacy en cookies

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

    Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

    Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

    Noodzakelijke cookies

    Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

    If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

    Privacy

    Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens