Wat zijn dat voor mensen die zich boeddhist noemen?
In 1967 ging Wouter ter Braake in wat hij noemt zijn 10 rebelse jaren alleen de wereld in. Met lege handen. ‘Mijn eerste baantje was op de fotoredactie van Het Vrije Volk in Amsterdam. Het bracht mij de ‘vlucht weg van huis’ en als achttienjarige een kamer in Amsterdam. Door foto’s op de redactie raakte ik overtuigd dat de VS geen rechtvaardige oorlog voerde in Vietnam. In een demonstratie werd ik door de politie tot ‘revolutionair’ geslagen. Via een socialistisch anarchistische jongerenvereniging kwam ik in 1969 terecht in de marxistische hoek. Dat culmineerde in een rol als stakingsleider van de havenstaking van 1970 in Rotterdam (zie het programma Andere Tijden van 23 november 2011). Het belangrijkste wapenfeit in deze periode was het in 1977 bewust, doordacht en weloverwogen breken met mijn linkse, radicale jeugd. En de ontdekking dat ik als ‘ziel zonder ankers’ zingeving zocht in een links radicaal maatschappelijk droombeeld, een utopie die achteraf gezien een nachtmerrie verborg (vrij naar Hans Achterhuis).’
Wouter ter Braake is vanaf 2013 coach van ZinenZen, een praktijk voor mens – en organisatieontwikkeling en zingevingsbegeleiding. Het doorgeven van levenswijsheid in de rol van mentor, trainer en coach. Bij vragen van betekenisgeving en bij het aanboren en versterken van veerkracht en persoonlijk leiderschap.
Ter Braake: ‘Veel oude kaders zijn verdwenen. We staan voor onbegrensde mogelijkheden en een grote vrijheid. Maar vrijheid is niet enkel ‘vrij zijn van iets’, het is ‘vrij zijn tot iets’. Maar tot wat? We zijn vrij te kiezen uit een kakofonie van mogelijkheden die via internet, TV en anderszins tot ons komen. Veel van die mogelijkheden verkondigen het heil van bezit, genot en plezier. Maar als het genot en de roes naar de achtergrond verdwijnen, zijn daar vaak vragen. Lastige vragen. Vragen naar betekenis. Vragen naar de zin. Zij komen op in stilte, als het ritselen van bladeren beroerd door een zachte bries. Levensvragen zijn inherent aan mens. Zij zijn de metgezellen van de wil tot betekenis. De mens wil in zijn leven betekenis vinden en deze vervullen. Wanneer hij de wil tot betekenis ontwijkt, voedt hij een gevoel van leegte. Veel problemen van de hedendaagse mens zijn het gevolg van een grondeloos gevoel van zinloosheid. Hoe ingewikkelder ons leven is, hoe belangrijker het is om aandacht te schenken aan wat het allemaal te betekenen heeft. Zin – en betekenisgeving is een persoonlijke taak. In individuele coaching helpt Zin en Zen om opnieuw zin te vinden, er weer zin in te hebben.’
Van Mao tot tao noemt hij zijn leven tot nu toe. Hieronder het verhaal bij TV Rijnmond over zijn rol als stakingsleider.
‘De havenstaking van 1970 in Rotterdam is de boeken ingegaan als een van de grootste van na de oorlog. Het was een wilde staking, buiten de vakbonden om. Maar net zo bijzonder: hij werd geleid door een 21-jarige ‘snotneus’, Wouter ter Braake. Vijftig jaar later kijken we door zijn ogen naar de acties in de haven, naar het Rotterdam van 1970, een ‘rebelse stad’.
Op 30 augustus 1970 beklom Wouter ter Braake op zijn sokken het spreekgestoelte op het plein bij de Doelen, om duizenden stakende havenarbeiders toe te spreken. Dat was ongepland. “De man die het zou doen, durfde niet. Ik ben altijd spontaan, impulsief geweest, dus toen dacht ik: dan doe ik het maar. Op een briefje had ik de eisen gezet. Maar ik wist amper waar het over ging. Ik was een jongen uit de provincie. Ik had nog nooit een havenbedrijf van binnen gezien.”
Kommunistiese Eenheidsbeweging
Ter Braake had op dat moment al enige naam gemaakt tijdens roemruchte bewonersavonden in het Oude Westen (van Rotterdam red.) , waar hij brutaal de interruptiemicrofoon had gegrepen. Als lid van de Kommunistiese Eenheidsbeweging Nederland (KEN) had hij er geen moeite mee het gevestigde gezag aan te vallen. Het kwam hem op een reprimande van burgemeester Thomassen van Rotterdam te staan, die smalend sprak over ‘Mao-communisten’. Met als voorman Ter Braake. ‘Ik ken zijn manier van doen. Het is het ringeloren en bespelen van mensen op een verschrikkelijke manier.’
Anno 2020 kan hij er hartelijk om lachen. “Joh, we werden helemaal niet geïnstrueerd vanuit Peking en Albanië. Ik was gewoon een jong broekie, dat zomaar die zee is in gerend. Heel naïef.”
10.000 man door de Maastunnel
De havenarbeiders accepteerden hem en Ter Braake dirigeerde de mannen naar de Maastunnel, voor een spectaculaire mars. Het verkeer werd stilgelegd. “We gingen met een mannetje of tienduizend door de tunnel. Het gevoel was er: wij hebben het nu even voor het zeggen in Rotterdam. De kreet ’25 nee, 75 ja!’ weerkaatste mooi in de tunnel.”
Het was een gevleugelde leuze. De havenwerkers eisten meer geld, omdat zij zagen dat nieuw personeel, dat werd geronseld door koppelbazen, veel meer verdiende. ‘Ze kommen allemaal uit de bajes en hebben twee verkeerde klauwen’, zoals een van de boze stakers het destijds verwoordde. De bonden schoten in hun ogen tekort met hun looneis van 25 gulden, de 75 gulden van het stakingscomité Arbeidersmacht van Ter Braake was realistischer.
De mars door de Maastunnel eindigde bij het kantoor van de werkgeversorganisatie SVZ (Scheepvaartvereniging Zuid) aan de Pieter de Hoochweg in Rotterdam. “Ik mocht naar binnen en werd ontvangen door zes, zeven ondernemers in hun mooie pakken. Dat was best imponerend. Maar wij hadden de arbeidersmacht buiten op straat staan.”
Lege handen
Ter Braake werd juichend ontvangen bij zijn terugkeer, maar hij stond met lege handen. “We hadden in ons comité ook helemaal geen ervaring en niet nagedacht dat we de brug moesten slaan.” Uiteindelijk hebben de vakbonden alsnog voor een akkoord gezorgd, dat redelijk dichtbij de eisen van het stakingscomité kwam.
“De havenstaking heeft gezorgd voor een loongolf door Nederland. Ik ben er later nog wel eens op aangesproken door een ondernemer: ‘weet jij dat jij de Nederlandse economie tweehonderd miljoen gulden hebt gekost!”
Wouter ter Braake, de jongste stakingsleider ooit, denkt met plezier en enige trots terug aan 1970. Een jaar waarin veel gebeurde in de stad: Feyenoord kampioen, de manifestatie C70, het popfestival in Kralingen en dan de havenstaking in de nazomer. “Het was een smeltkroes van gevoelens en ideeën. Vergeet ook de Vietnam-demonstraties niet. Een rebelse tijd.”
Schijthuis
Hij haalt een anekdote aan uit zijn periode bij de actiegroep het Oude Westen. “Tijdens een bewonersavond kreeg een klagende vrouw van de aanwezige wethouder het verwijt dat zij kennelijk een woning wilde met een Amerikaanse keuken. Waarop zij zei: ’Zorg eerst nou maar eens dat ik een fatsoenlijk schijthuis krijg!’”
“Dat is voor mij 1970 in Rotterdam. Na de wederopbouw draaide het niet meer alleen om economische groei. De bevolking stond op en eiste een fatsoenlijk schijthuis en een behoorlijk loon.”
Tekst over de havenstaking Paul Verspeek. Bron TV Rijnmond https://www.rijnmond.nl/nieuws/198538/Wouter-ter-Braake-leidde-als-21-jarige-de-Rotterdamse-havenstaking-van-1970
