• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Twaalfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Achtergronden » Het Boeddhistisch Dagblad en dana

Het Boeddhistisch Dagblad en dana

19 juni 2020 door de redactie

De redactievoering en uitgave van het Boeddhistisch Dagblad vindt plaats op basis van dana, belangeloze goedgeefsheid. Als de getalenteerde medewerkers betaald zouden worden voor hun inzet en werk zou daar jaarlijks een bedrag van enkele honderdduizenden euro’s in omgaan. Nu schenken zij hun talenten en werk belangeloos aan de lezers en de boeddhistische wereld. Maar wat is dat nou eigenlijk: dana? Wie heeft dat bedacht? Past dat wel in een kapitalistisch systeem?

Dana is de eerste van de tien perfecties van een arhant op het pad naar nibbana, ontwaken of verlichting. Wanneer de Boeddha lesgeeft, begint hij zijn preek met de deugden van het geven (danakatha). Van de drie gezonde bases voor het verrichten van verdienstelijke daden (punnakiriyavatthu) is geven de eerste, de andere twee zijn deugd en mentale cultivatie.

Het geven is van het grootste belang in het schema van de boeddhistische scholing voor geestelijke zuivering omdat het het tegengif is voor hebzucht (lobha), wat de eerste van de drie ongezonde motiverende wortels is (akusalamula). Hebzucht is verpakt in egoïsme omdat we onze persoonlijkheden en onze bezittingen koesteren en niet willen loslaten, om een ik te willen zijn. Geven helpt om een gevoel van eigenwaarde uit te roeien en is het middel om egocentrisme en hebzucht te elimineren.

“Overwin het vlekje hebzucht en oefen het geven,” moedigt de devata-samyutta aan.

Het is moeilijk om deze deugd van het geven in verhouding tot de kracht van iemands egoïstische hebzucht uit te oefenen. De devata-samyutta, het eerste onderdeel van de samyutta nikaya, stelt het geven gelijk aan een gevecht (danan ca yuddhan ca samanam ahu). Men moet de kwade krachten van de hebzucht bestrijden voordat men kan beslissen om iets begeerd en nuttigs voor zichzelf weg te geven.

Iemand die geen geestelijke kracht heeft, vindt het moeilijk om iets op te geven waar hij of zij aan gewend is. Een kleine kwartel kan doodgaan als hij verstrikt raakt in een zwakke klimplant, die nog te sterk is voor een klein vogeltje, terwijl voor een olifant zelfs een zware ijzeren ketting geen sterke band zou zijn. Op dezelfde manier zou een persoon met een zwak karakter het moeilijk vinden om afscheid te nemen van karige bezittingen, terwijl een monarch met een sterk karakter zelfs een heel koninkrijk zou kunnen opgeven als hij eenmaal de giftige aard van de hebzucht begrijpt.

Het is niet alleen gierigheid die het geven verhindert. Liefde en onwetendheid over de oorzaken van kamma en overleving na de dood kunnen eveneens bepalende factoren zijn. Iemand die de morele voordelen van het geven begrijpt zal waakzaam zijn bij het aangrijpen van kansen om deugdzame handelingen te beoefenen.

De Boeddha zei ooit dat als mensen de waarde van het geven van de manier waarop hij dat deed begrepen, ze geen enkele maaltijd zouden eten zonder deze met anderen te delen.

De sutta’s gebruiken verschillende woorden om de kwaliteiten van de gevers te beschrijven: Het zijn mensen met overtuiging (saddha). Ze geloven in de morele en spirituele perfectie van de mens. Ze geloven in de adel van een moreel leven, in de leer van de kamma en in het overleven na de dood. Het zijn geen materialisten. Ze hebben geloof in de Boeddha, de dhamma en de sangha. Ze zijn niet alleen maar schenkers (dayako), maar ook schenkers van een eerste categorie (danapati).

In het commentaar wordt het concept van deze categorie schenkers als volgt uitgelegd: “Hij die zelf geniet van heerlijke dingen, maar aan anderen geeft wat niet lekker is, is een schenker die een slaaf is van de geschenken die hij geeft. Hij die dingen geeft van dezelfde kwaliteit als hij zelf geniet is iemand die als een vriend van het geschenk is. Hij die zichzelf tevreden stelt met wat hij kan krijgen, maar delicatessen aan anderen geeft, is een heer-leverancier, een senior en een meester van de gegeven gaven”.

Wie een open huis voor de behoeftigen onderhoudt, is een waardige schenker (anavatadvaro)- een verfrissende bron (opanabhuto) voor reclusies, brahmanen, berooiden, zwervers en bedelaars, en voert zo verdienstelijke handelingen uit. Zulke mensen zijn geweldig (muttacago) en geïnteresseerd in het delen van hun zegeningen met anderen (danasamvibhagarato).

Zo iemand is een filantroop, die medelijden heeft met het lot van de armen (vadannu).
Zo iemand is openhartig en bereid om te voldoen aan het verzoek van een ander (payatapani).
Zo iemand is het waard om te vragen (yacayogo).

Edele gevers zijn blij “voor, tijdens en na het geven”. Voor het geven zijn ze gelukkig, anticiperend op de mogelijkheid om vrijgevigheid uit te oefenen. Tijdens het geven zijn ze blij om een ander gelukkig te maken. Na het geven zijn ze tevreden dat ze een goede daad hebben verricht.

De Boeddha vergelijkt een persoon die rijkdom verdient en deze met de behoeftigen deelt met iemand die twee ogen heeft, terwijl een persoon die rijkdom verdient maar deze niet deelt vergelijkbaar is met iemand die slechts één oog heeft. Rijke mensen die alleen van hun rijkdom genieten zonder deze te delen, graven hun eigen graf.

Praktisch elk nuttig ding kan als een geschenk worden gegeven. De Pali Canon vermeldt 14 items die geschikt zijn om als dana te worden gegeven. Het zijn: gewaden, aalmoezen, onderdak, medicijnen plus voedsel, drank, stof, voertuigen, slingers, parfum, zalf, bedden, huizen en lampen als benodigdheden voor de zieken.

Het is niet nodig om veel te hebben om vrijgevig te zijn; men geeft wat men kan, afhankelijk van de middelen. Geschenken uit schamele middelen worden als waardevol beschouwd.

Als een persoon een rechtvaardig leven leidt, alleen maar leeft van de verzamelde middelen, geeft van beperkte middelen, maar het beste wat hij kan geven voor zijn familie, afhankelijk van schaarse middelen, is een dergelijke vrijgevigheid meer waard dan duizend opofferingen.

De Boeddha prijst het geven van rijkdom die op rechtvaardige wijze is verdiend. Een huishouder die aalmoezen geeft zal in het hiernamaals geluk hebben. Zelfs als men slechts een klein bedrag geeft met een hart vol geloof, zal men in het hiernamaals geluk hebben.

De vimanavattha van de khuddaka nikaya levert meer voorbeelden. Volgens de Acamadayikavimanavatthu bestonden de aalmoezen uit een kleine rijstkorst, maar omdat deze met toewijding werd gegeven aan een eminente arhant, was de beloning de wedergeboorte in een prachtig hemelse herenhuis.

Tot slot is er dhammadana, die alle andere vormen van geven overstijgt. Door de leer van de dhamma te delen en te verspreiden, helpt men anderen om het pad naar de nibbana te begrijpen en rechtvaardig te volgen. Er is geen enkele vorm van geven (dana) die hoger is.

Categorie: Achtergronden, Boeddhisme, Geluk, Pali-Canon Tags: dana, goedgeefsheid

Lees ook:

  1. Ujukarin – De lotusbloem en haar wortels: economie en maatschappelijke zorg
  2. Dhamma. Overdenkingen bij een ultieme werkelijkheid – inzicht en zelfrealisatie
  3. Dhamma. Overdenkingen bij een ultieme werkelijkheid – inzicht en zelfrealisatie
  4. De grote schoonmaak van Buddhagosha

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

de redactie

 
Alle artikelen »

Agenda

  • Agenda
  • Geef je activiteit door
  • Locaties
  • Overzicht op kaart

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

14 sep
Tao en geluk; vijf bijeenkomsten
14 sep 23
22 sep
Retraite: natuur en meditatie
22 sep 23
23 sep
Teaching over Bodhicitta, het actieve mededogen
23 sep 23
23 sep
De Vijf krachten en de Dood
23 sep 23
24 sep
Meditatiedag: handleiding voor creatieve meditatie
24 sep 23
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    De taal van het lijden  (deel 1 van 3)

    gastauteur - 20 september 2023

    De taal welke zich op verschillende momenten in ons leven aan ons openbaart, meestal in de vorm van verlies, pijn en verdriet, het diep begrijpen ervan, te leren het lijden te omarmen, er ruimte voor te creëren, zodat het uiteindelijk los kan komen.  Leren één te worden met de ontvouwing van het leven en het ontdekken, blootleggen en hervinden van deze nobele waarheid. Hoewel dit vaak een erg zware taak lijkt, en voor velen van ons te moeilijk om zelfs maar over na te denken, ligt er binnen dit proces van herkennen en het omarmen van lijden, een ontvouwen van kalmte, vreugde, vrede en harmonie met onszelf en de wereld om ons heen. Elke keer dat we dichter bij deze ontvouwing komen, tillen we een klein stukje van de sluier op die ons ware wezen omhult.

    Taigu – Tibetaans bijgeloof op gespannen voet met anatman

    Taigu - 19 september 2023

    Het geloof dat Tibetaanse boeddhisten vertegenwoordigen in de zielsverhuizing van de dertiende naar de veertiende Dalai Lama, en bij diens overlijden naar de vijftiende, onderstreept nog eens de ondoorzichtige magie waarvan het Tibetaanse boeddhisme is doortrokken. Je zou het een scepticus niet kwalijk kunnen nemen, wanneer deze de conclusie trekt dat bij de overgang van de ene op de andere Dalai Lama een loopje wordt genomen met het leerstuk van anatman, een van de klassieke hoekstenen van het boeddhisme.

    Ardan, van zenleraar tot brugwachter – ‘Je opent de brug en je sluit ‘m weer. Bijna zen.’

    Ardan - 11 september 2023

    'Ik wil mezelf niet opzadelen met titels. En bovendien zei me de titel 'zenleraar' niet zoveel. Was ik nu anders geworden? Kon ik nu beter mensen begeleiden dan daarvoor? Het klopte voor mij niet. Datgene wat mij het meest gebracht had, namelijk die vrije vrouw/man zonder titel liep nu met een titel rond. En dat beviel me niks.'

    Pseudo-Cicero, pseudo-troost?

    Erik Hoogcarspel - 11 september 2023

    Cicero voert in zijn epistel aan dat we niet overmatig moeten rouwen om de dood van een geliefde, omdat er bij de dood voor de geliefde zelf weinig verloren gaat. Het leven is nu eenmaal niets dan ellende. Als je de pech hebt geboren te zijn geworden, kun je maar beter gauw dood zijn. Je hoeft ook niet oud te worden om te slagen in het leven.

    Wat loert daar in de duisternis?

    Kees Moerbeek - 10 september 2023

    Eeuwenlang zwierven ze in de bergen, de bossen, de velden, in de rivieren en langs de kust en joegen de Japanners de stuipen op het lijf of belaagden ze. Ze zijn ook nu niet weg te denken, de yokai.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Kleefkracht
    • Het ene bewustzijn is het andere (niet)
    • Het jaar 2023 – dag 245 – benenwagen
    • Het BD en het grote driedaagse onderhoud
    • Ik keur alles af…

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.