• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Elfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Eelco van der Meulen
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
  • Privacy

Home » Achtergronden » Hoe knip ik de verlichting aan? (3) – ‘De moderne wereld hunkert naar wonderen’

Hoe knip ik de verlichting aan? (3) – ‘De moderne wereld hunkert naar wonderen’

26 december 2019 door Ksaf Vandeputte

In zijn roman ‘Het bal in het Kremlin’ van Curzio Malaparte staan prachtige passages over over onze nood aan religie. In zijn tijd werd religie nog onvermijdelijk vernauwd tot godsdienst vanwege de almacht van de kerk. De roman speelt zich af in de jaren dertig van de Sovjet-Unie, waar je als communist uiteraard ook atheïst hoorde te zijn. Malaparte laat in het midden of hij gelovig is maar voert in heel de roman opvallend veel ironiserende gesprekken over geloof, over het overal aanwezige lijden, en vooral over Christus als rolmodel voor de vele mensen die zich opofferen om het lijden van anderen te dragen en zelfs over te nemen. Hij merkt op hoe ook in het goddeloze Rusland veel mensen het lijden van anderen oprecht dragen en overnemen, terwijl anderen uit angst doen alsof en in feite enkel hun eigen hachje proberen te redden onder het terreurbewind.

Zo voert Malaparte een gesprek met mevrouw Kamenev, de zus van de toen verbannen, later vermoorde Trotski. Mevrouw Kamenev is bang voor het lot van haar broer en, door de zuiveringen die Stalin voortdurend en schijnbaar willekeurig laat uitvoeren onder de communistische elite, is zij uiteraard ook bang voor haar eigen status. Op dat moment is ze zelf nog altijd een hoge functionaris en doet zich dus atheïstisch voor. Malaparte is een Italiaanse journalist en schrijver en kan het zich als gast van het regime veroorloven om af en toe provocerend christelijke waarden te verdedigen.

Mevrouw Kamenev roept op een bepaald moment uit dat Christus blind is. Malaparte voert hartstochtelijk aan dat Christus geen ogen heeft maar niet blind is. Dat hij onze ogen nodig heeft om naar de wereld te kijken. Dat hij zich diep in ons verschuilt.

En dan volgt deze passage waarin Malaparte al even hartstochtelijk een op het eerste gezicht omgekeerd standpunt inneemt:

‘De mensen kunnen niet alleen zijn. Ze kunnen geen mensen zijn. Ze kunnen niet gelukkig zijn zonder God. Ze hebben voortdurend nieuwe bewijzen, nieuwe tekens, nieuwe wonderen nodig. Ze willen dat God zich daarin verraadt, dat hij in die wonderen zijn gezicht toont. De moderne wereld hunkert naar wonderen. Ze weten niet dat de mensen gelukkig kunnen zijn zonder bewijzen, gelukkig zonder zich te verlaten op God, gelukkig op zichzelf.’

Bij het afscheid van mevrouw Kamenev zegt Malaparte zachtjes tegen haar:

‘U gelooft in God.’

‘Madame Kamenev draaide zich om, keek me langdurig zwijgend aan, en in haar kille, grijze ogen stierf iets in alle tederheid. “Ne soyez pas ridicule,” zei ze.’

Malaparte was eerst fascist, werd later communist en belandde tenslotte onder het regime van Mussolini in de gevangenis. Later zag hij scherp hoe ook het communisme onder Lenin en Stalin een dictatuur werd en hoe de partijkaders zelfs alle tekenen van een aristocratie vertoonden. Met deze roman toonde hij aan dat een revolutie die enkel materialistische waarden heeft en de mensen enkel op zogenaamd wetenschappelijke wijze benadert, ten onder gaat aan dezelfde innerlijke leegte en willekeur, aan hetzelfde machtsmisbruik als dat van haar vijand, het kapitalisme.

De standpunten die Malaparte in zijn roman inneemt tegenover geloof konden dan weer boeddhistisch zijn. Boeddha liet ook wijselijk in het midden of er al dan niet een God bestaat. In veel soetra’s verhaalt hij met evenveel gemak over goden, demonen, engelen en vorige levens als wanneer hij systematisch uiteenzet hoe je de fenomenen van de meer ‘gewone’ aspecten van onze psyche en maatschappij kan analyseren. Wat is ‘gewoon’ anders dan de beperking van de realiteit tot dat wat we menen te kennen?

Boeddha noemde zichzelf verlicht maar mat zich nooit een verheven, laat staan een goddelijke status aan. Hij trapte nooit in de val van deelname aan wereldse, noch van streven naar religieuze macht. En nu hij dood is, heeft hij onze ogen nodig om naar de wereld te kijken.

Dit was aflevering 3 in een serie van 3.

 

 

 

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Achtergronden, Boeddhisme Tags: Boeddha, communist, Curzio Malaparte, dictatuur, fascist, God, Het bal in het Kremlin, Ksaf Vandeputte, Mussolini, Staling

Lees ook:

  1. ‘Het feit dat de mens zich bewust kan zijn van zijn nietigheid in het universum (minder dan een stofje) is een wonder’
  2. Pascal Versavel – een natuurwandeling van Oost naar West
  3. Was Boeddha echt zo ernstig?
  4. Ksaf – Gebed voor mijn Boeddha

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

Ksaf Vandeputte

De Vlaming Ksaf Vandeputte (1952) werkt als maatschappelijk werker en psychotherapeut. Hij is zeer geïnspireerd door het boeddhisme, meditatie en psychotherapie vormen volgens hem twee polen van eenzelfde gebied. Hij is lid van twee sangha’s in Vlaanderen en gewijd door Dharmavidya (David Brazier), maar even goed geïnspireerd door Thich Nhat Hanh en Ton Lathouwers. www.meditatief.be 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 19 augustus 2022 - 21 augustus 2022
    Retraite weekend | Vreugde van zijn: gelukkig zijn | Live | 19-21 aug
  • 22 augustus 2022 - 26 augustus 2022
    3-daagse boeddha vakantie
  • 26 augustus 2022 - 28 augustus 2022
    Retraite weekend | Liefde en Compassie voor jezelf en anderen | Live| 26-28 aug
  • 29 augustus 2022
    Discovering Buddhism open Class
  • 30 augustus 2022
    Inloopavond Maitreya instituut Amsterdam
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Boekbespreking – Vrije staatkundige stellingen

    Erik Hoogcarspel - 17 augustus 2022

    De “Vrije staatkundige stellingen” ademt de sfeer van de moderniteit, de sfeer die het meest treffend werd verwoord door René Descartes, die 15 jaar daarvoor was overleden. Alles wat werkelijk is, is redelijk en alles wat redelijk is, is werkelijk.

    De rafelkant van onze democratische rechtsstaat – deel 2

    Kees Moerbeek - 14 augustus 2022

    De belangrijkste taak van de rechtvaardige, ‘wiel-draaiende vorst (de rājā cakkavattī) is het opheffen van armoede, die leidt tot diefstal en ander moreel wangedrag. De manier om criminaliteit te bestrijden is niet wreder straffen en de wet strikter toe te passen, maar mensen een gelegenheid en een perspectief bieden om op een eerlijke manier hun brood te verdienen. Hebben de mensen een acceptabele levensstandaard dan berokkenen zij anderen geen kwaad en zal het land vrede en rust kennen.

    De rafelkant van onze democratische rechtsstaat – Deel 1

    Kees Moerbeek - 7 augustus 2022

    De auteur signaleert een onontkoombare overgang naar een staatsgrenzen overstijgende vervlechting van belangrijke leefomstandigheden op economisch, cultureel, klimatologisch en technologisch gebied. Het verlies van houvast dat dit veroorzaakt valt samen met het verlies van de bescherming door de verzorgingsstaat. Dit wordt verergerd door de onverschilligheid in leidende politieke en economische kringen ten opzichte van de onzekerheid die de veranderingen oproepen. De weerstand die dit alles opwekt neemt op veel plaatsen onder invloed van populistische en autoritaire bewegingen ‘de vorm aan van een afwijzing van anderen, andersdenkenden en andersverschijnende mensen.’

    Woef hé…een signalering

    Erik Hoogcarspel - 4 augustus 2022

    Georg Luck (1926 – 2013) was hoogleraar aan de Universiteit in Baltimore, Verenigde Staten in de klassieke cultuur en talen. Aan het einde van zijn carrière heeft hij op verzoek van een collega een studie uitgevoerd naar een heel aparte groep van filosofen, de cynici. Het wordt cynicus is afgeleid van “hond”, kynos. Deze “honden” predikten voor het volk en leidden talentvolle leerlingen op.

    De kinderen hebben nu rust nodig. Over ouderverstoting.

    Rob van Boven en Luuk Mur - 2 augustus 2022

    De kinderen waren 5 en 4 jaar toen de moeder vertrok met de kinderen. Ze wilde niet langer als slaaf behandeld worden door haar man. De kinderrechter besliste dat het woonverblijf bij moeder was, er kwam een bezoekregeling met vader en er werd opgelegd dat de ouders mee zouden doen aan ouderbemiddeling. De bemiddeling werd geen succes en ook een tweede en derde poging mislukte. Toen kwam er een melding bij Veilig Thuis door de vrijwillige jeugdhulpverlening.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Het jaar 2022 – dag 228 – nattigheid
    • Boeddhistische ervaringsdeskundigen gezocht
    • BD stopt met Halte Hertenkamp
    • Guy – Stilte
    • Suu Kyi – tot in totaal 17 jaar gevangenisstraf veroordeeld

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

     

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

     

    Privacy en cookies

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

    Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

    Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

    Noodzakelijke cookies

    Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

    If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

    Privacy

    Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens