Wat we denken over religie
komt niet overeen
met wat religie werkelijk is

Jonas Slaats

Onze hedendaagse maatschappelijke debatten over religie vertrekken veelal vanuit zeven foute veronderstellingen. Deze zeven mythen over religie bemoeilijken het samenleven in een geglobaliseerde wereld. We doen er goed aan deze mythen te ontmaskeren als de tweespalt brengende verhalen die ze zijn.

Varianten van deze stellingen tref je dagelijks aan in allerhande krantenopinies, politieke debatten, Tv-documentaires en onderwijscurricula. In onze samenleving vormen deze zeven veronderstellingen nu eenmaal een soort basisvisie op religie. Het enige probleem is dat geen enkele van deze aannames werkelijk klopt. In deze presentatie in Ehipassiko zal ik dieper ingaan op elke van deze misvattingen, die aan de basis liggen van zo veel onbegrip en soms ronduit vijandigheid.

Op vrijdag 15 maart is Jonas Slaats te gast in het boeddhistische centrum Ehipassiko in Deurne, Vlaanderen.

De zeven hardnekkige vooroordelen over religie:

1. Religies worden bepaald door een reeks dogmatische geloofsovertuigingen en vastomlijnde geloofsregels waar de gelovige zich moet aan houden.
2. Religies zijn hiërarchisch gestructureerd. (En wie aan de top staat bepaalt wat de aanhangers moeten geloven en welke regels ze moeten volgen.)
3. Omwille van hun geloofsovertuigingen, regels en structuren zijn religies helder van elkaar te onderscheiden. (Wat concreet betekent dat je bijvoorbeeld kan zeggen: ‘Dit is boeddhisme en dat is christendom’ of ‘dit is een moslim en dat is een hindoe’.)
4. Spiritualiteit en mystiek contrasteren met religie. (Spiritualiteit wordt opgevat als mooi en bevrijdend, terwijl religie eerder wordt opgevat als beperkend, waardoor een groot aantal mensen vandaag stelt dat ze ‘niet religieus zijn, maar wel spiritueel’.)
5. Wetenschap en religie staan op gespannen voet met elkaar. (Religie baseert zich immers op geloof. Wetenschap daarentegen, baseert zich op ratio.)
6. Religies zijn gevaarlijk want door hun irrationele waarheidsclaims ontaarden ze gemakkelijk in geweld. (Wat aanleiding geeft tot de laatste veronderstelling.)
7. Een seculiere samenleving is anders (en beter) dan een religieuze samenleving.

Als schrijver en sociaal activist beweegt Jonas Slaats (Gent, 1980) zich steeds op de snijlijn van mystiek en maatschappijkritiek. Spiritueel wortelt hij zich in de christelijke traditie, maar hij verdiepte zich ook steeds in verschillende Oosterse religies. Na zijn filosofische, antropologische en theologische studies werd hij actief in verschillende vormen van Belgisch en internationaal vredeswerk – vaak met een focus op het multiculturele samenleven. Zo was hij o.a. campagnecoördinator van de Vlaamse Vredesweek, zakelijk coördinator van MANA, het Expertisecentrum Islamitische Culturen en politiek medewerker in de senaat.

Jonas werkte in verschillende organisaties die zich op één of andere manier richten op het voorkomen en doorbreken van de vicieuze cirkel van haat en geweld. Zo werkte hij als campagnecoördinator in een christelijke vredesbeweging, als medewerker van een NGO die antiracistische campagnes voert en als zakelijk coördinator van een expertisecentrum rond islamitische culturen in Vlaanderen dat de groeiende islamofobie in de maatschappij probeerde tegen te gaan.

Als theoloog en schrijver richt hij zich vooral op vergelijkende religiestudies, spirituele ethiek en de zoektocht naar God-gericht leven.

Vanuit zijn verschillende ervaringen ontstond o.a. het interreligieuze webproject www.halalmonk.com Daarop publiceert hij zijn gesprekken met belangrijke spirituele leiders en artiesten uit de islamitische wereld. Het project mondde uit in het Boek “Soefi’s, Punkers & Poëten. Een christen op reis door de islam.” Zijn eerdere boeken zijn “Adem. De essentie van meditatie en gebed”, “Ego-afbraak. De weg van profeten en wijzen” en “Vasten. De eenvoud van Gandhi en Jezus.”

Momenteel werkt hij aan een nieuw boek: ‘De zeven seculiere mythen over religie’.