De wereld is in opschudding door de opkomst van het Islamitisch kalifaat. Het werkt aanstekelijk om ook in andere landen een Islamitische staat uit te roepen. Een kalifaat hoeft geen ramp te zijn, want in de zestiende eeuw was er in Europa ook een Islamitisch kalifaat in Spanje met als hoofdstad Cordoba. Cordoba was toen een bloeiend cultureel en economisch centrum. De IS in Irak is heel anders gericht en terecht vrezen veel landen, waaronder ook Islamitische, het ergste. Hoe is het mogelijk dat deze fanatieke beweging zo plotseling tot leven kwam?
Ik denk niet dat het puur om de Islam gaat, want in andere islamitische landen doet zich dit verschijnsel niet voor. Tijdens de kruistochten waren het de christenen die fel tegen de Islam streden. Het gaat vaak het om een cultureel conflict, maar de belangrijkste reden is wellicht het verzet tegen macht en rijkdom.
Arme en machteloze groeperingen, die zich onderdrukt en vernederd voelen, komen vanzelf in verzet. Zonder wapens voelen ze zich machteloos. Het enige wapen dat nog werkt is de godsdienststrijd. De strijd tegen de onderdrukkers is dan een gevecht tegen de goddelozen. Het is dan eervol om voor God te sterven en gerechtvaardigd om uit naam van God de tegenstanders te doden.
Deze fanatiek religieuze groeperingen zijn niet te bestrijden met gewapend geweld, want dat versterkt juist hun strijdlust. Elke dode medestrijder motiveert hen om nog feller tekeer te gaan. Armen en rechtelozen ervaren dat ze toch niets meer te verliezen hebben. Ze offeren zich daarom op voor een goed doel, dat is de eer van hun God.
Daarom is het belangrijk om de spanning tussen rijk en arm, tussen macht en onmacht te verzachten. Op het persoonlijke vlak is het vaak niet moeilijk om door wederzijdse waardering vriendschap met elkaar te sluiten. Bijna alle oorlogen die we kennen waren godsdienstoorlogen die begonnen met een strijd tegen onrecht, tegen macht en tegen rijkdom. Deze strijd zal altijd bestaan. Armoedebestrijding en het tegengaan van machtsmisbruik is een moeizaam proces, maar als we er kleinschalig aan beginnen wordt het steeds sterker. Een godsdienststrijd kan zich snel als vuur verspreiden, maar menselijkheid en begrip kan dat ook.
John Willemsens zegt
Dit is een zeer kwalijke vergoelijking van het kwade. De IS(IS) is een kankergezwel dat als zodanig bestreden moet worden. John.
Bernard Faber zegt
De oorlog tegen kanker heeft helaas nog niet geresulteerd in het verdwijnen van kanker.
John Willemsens zegt
http://www.huffingtonpost.com/alastair-crooke/isis-wahhabism-saudi-arabia_b_5717157.html?utm_hp_ref=mostpopular
kristof zegt
IS(IS) is niet arm en zeker niet machteloos. Elke poging tot vergoelijking of enige vorm van begrip voor IS(IS) is hoogst ongepast.
Robert Keurntjes zegt
Ik begrijp niet goed hoe sommigen in dit artikel een vergoelijking zien. Het is een poging om het fenomeen IS te verklaren en begrijpen. Met een analyse kun je het oneens zijn en het fenomeen kun je onwenselijk vinden maar dat zijn twee verschillende dingen.
Mijns inziens valt er wel wat af te dingen op de analyse van Paul Blot, maar het is wel zinvol om te begrijpen dat verzet of opstand voortkomt uit een beleving van onrecht. Je kunt ook, in plaats van te roepen dat ze verderfelijk zijn of ze als ‘kankergezwel’ te bestempelen je afvragen hoe dit ontstaan is.
Dit soort extreme groeperingen die zich verzetten tegen alles wat niet Islamitisch genoeg is, kunnen alleen gedijen wanneer er mensen zijn die zich met de Islam identificeren en zich daarin bedreigd voelen. Je kunt dan proberen ze allemaal te vermoorden maar je hebt een grote kans dat je dan alleen nieuwe vijanden creëert. Je kunt je ook afvragen waarom ze zich bedreigd voelen en daar iets aan doen zodat de behoefte om zich aan te sluiten bij dit soort organisaties vermindert.
Armoede kan een rol spelen. Ik vermoed echter dat de houding van het westen ten op zichte van de islamitische wereld een grotere rol speelt. Wellicht is IS slechts een nog extremere groep dan Al Qaida of Boko Haram. Een poging om IS met geweld uit te roeien zou goed tot nog extremere groeperingen kunnen leiden. Dus wees blij wanneer er iemand bereid is om zich af te vragen wat de wortel van dit fenomeen is en wat wel een zinvolle oplossing kan zijn.
Eric zegt
“maar het is wel zinvol om te begrijpen dat verzet of opstand voortkomt uit een beleving van onrecht.”
Dit is nu juist de grote vraag: is dit een opstand of verzet van IS(IS). Of is dit ideologisch. Ik ben geneigd te zeggen ideologisch: de ideologie die Islam heet, geeft de voedingsbodem voor een manier van leven die wordt nagestreefd door een niet onaanzienlijke groep. Dat er mensen aanhaken die een andere motivatie hebben, en zich onderdrukt voelen of iets dergelijks, is een ander verhaal.
Kort gezegd: IS(IS) is niet ontstaan als een uiting van verzet tegen vermeend onrecht, maar van een ideologie. En dat is een heel ander verhaal.
Robert Keurntjes zegt
Op zich een goed punt. Ik denk alleen niet dat je daarmee bij een heel ander verhaal komt, maar dat er dus minimaal twee verhalen zijn. Het ontstaan van IS, en het aansluiten bij IS. Er bestaan al heel lang radicale militante interpretaties van de Islam. Het maakt echter geen deel uit van de vijf pijlers. De jongeren van over de hele wereld die zich aansluiten bij Islamitische groeperingen die in Syrië strijden (waar IS er één van is) zijn niet met die radicale militante interpretatie opgevoed. Toch voelen ze zich geroepen om zich er bij aan te sluiten. En waarom is dat? Wat is de voedingsbodem voor de behoefte zich er bij aan te sluiten?
Hoeveel strijders zou IS hebben als jongen mannen van over de hele wereld zich niet ertoe aan getrokken voelen?
Ik weet niet hoe de samenstelling van de IS troepen er precies uit ziet, maar ik heb wel het vermoeden dat de gemiddelde moslim uit Azië en Afrika niet de middelen heeft om af te reizen naar Syrië en Irak.
John Willemsens zegt
http://www.amnesty.org/en/news/gruesome-evidence-ethnic-cleansing-northern-iraq-islamic-state-moves-wipe-out-minorities-2014-0
Ujukarin zegt
Het wordt wat te eenzijdig, dames en heren. Mag ik even de vrijwel even extremistische klups binnen de andere wereldreligies in memorie brengen:
* In Christendom bijvoorbeeld Noord-Ieren die elkaar uitmoorden met de Bijbel verdedigen, of Amerikaanse extremisten die het doodschieten van abortusartsen of homo’s vergoelijken en soms zelfs aanmoedigen.
* Bij Jodendom de rechtervleugel in Israel, die elke Arabier minimaal het land uit wil en zoniet dan kop eraf
* Bij Hindoeïsme een aantal Indiase hardliners die elke niet-Hindoe (en vaak zelfs ook lagere kasten) in ieder geval bestaansrecht ontzegt en geregeld ook het leven
* En ja, Boeddhisme, wat over die moorden door boeddhisten zeer recent in Myanmar en Sri Lanka?
In alle gevallen ligt er gevoel van onrecht / slecht behandeld te zijn als deel van de voedingsbodem, en slaagt men erin de religie zo eng te interpreteren dat die voor het gewelddadige karretje gespannen wordt. Het is niet onmogelijk dat door diverse redenen Islam/Islamieten momenteel sterker gemotiveerd worden door ‘onrecht’ en makkelijker gehersenspoeld kunnen worden dan die andere religies, maar dan nog is alleen geweld met geweld bestrijden totaal onvoldoende. Je zult, zoals Paul terecht analyseert, aan de bronoorzaken moeten werken.
With folded palms,
Jacob zegt
Mij dunkt dat ook de media bijdragen aan een eenzijdig(letterlijk) beeld van de hele kwestie. Was IS maar WAS.Dan was de wereld een stuk beter dan ie is. Want helaas,wat ooit barbaars was,is voor IS een heldendaad.Was dus een illusie,dat vroeger alles slechter was.Want we dachten dat IS iets was wat nooit meer iets zou zijn. Maar nu wat ooit was,toch weer iets is-en alles dus goed mis is-is de werkelijkheid dat IS er nu eenmaal is,voorlopig,en dus dat wat was, er daarom ook weer is. Was het maar waar,datIS al WAS was.(SdJ NRC)
John Willemsens zegt
Net terug van een bezoek aan Kamp Westerbork, waar ooit het kwade ook toesloeg.
Ignaas Bongers zegt
Volgens mij proberen we allemaal gelukkig te zijn. Het helpt mij in het klein om dat te blijven wensen en te beoefenen (voor een ieder). Ook als dat (extreem) moeilijk is. Begin klein en begin vooral bij jezelf; elkaar proberen te overtuigen helpt in deze discussie volgens mij niet zo veel.