Genno Roshi had Frank Sensei de transmissie toevertrouwd in 2005, nadat hij acht jaar bij haar in opleiding was geweest, in haar Dana Zen Center in een voorstad van Parijs (Montreuil). In het gesprek dat wij hadden met Genno Roshi benadrukte zij dat de boeddhistische boodschap tegelijk persoonlijk en universeel is.
‘Wanneer ik zie dat onze zenboeddhistische gemeenschap in zulke grote getale samenkomt is dat echt hartverwarmend: het is net een groot familiefeest! Het doet me heel wat om zulk een ceremonie te mogen meemaken, temidden van zo’n vriendschappelijke groep mensen met goede intenties. Voor mij is het ook een bevestiging, een bewijs dat de Dharma, de leer van de Boeddha, doorgegeven wordt en zichzelf blijft herhalen. Ik zie hier ook veel van mijn eigen leerlingen. Het spreekt voor zich dat dat telkens fijne ontmoetingen zijn. Je kan zien dat er hier sprake is van een echte motivatie bij al die mensen die zich vrijwillig inzetten om er een fijne bijeenkomst van te maken. En dat doet me plezier.
Frank Sensei is ook de geschikte leraar om mensen daartoe aan te zetten: hij inspireert hen daartoe. Hij kan die intenties bij mensen in gang zetten. Dat heb ik zo bij hem aangevoeld vanaf het begin dat hij als zenleraar werkt. Bovendien geeft deze bijeenkomst me ook een duidelijk aanvoelen dat het niet alleen de aanwezigen zijn, die deze ceremonie belichamen, maar ook al diegenen die ons zijn vooraf gegaan én ook zij die nog zullen volgen. Cela dépasse complètement.’
Hoe gaat het met uw eigen Sangha in Montreuil, bij Parijs? Zijn er in Frankrijk soortgelijke boeddhistisch geïnspireerde gemeenschappen met zulke motivatie?
‘Net als hier in België zijn er in Frankrijk meerdere kleine verenigingen die ook op dat vlak goed werk leveren. En dat is belangrijk, dat er vele kleine groeperingen zijn, waar de mensen elkaar goed kennen en die alle samen een grote familie vormen.
Ikzelf ben nu sinds lange tijd al lerares en ik heb reeds vele leerlingen gekend, waarmee ik samen op weg ging voor een bepaalde tijd. Drie transmissies heb ik ook al mogen geven; in de lente van volgend jaar volgt nog een vierde overdracht. Voor mij overheerst nu het gevoel dat mijn werk er op zit en dat het moment gekomen is voor verdieping, om mijn persoonlijke zenpraktijk intenser te beleven. Het zou me ook goed doen om wat langer dezelfde mensen om me heen te weten.
Door de transmissies die ik heb kunnen geven, zien we de dharma ook in onze contreien wel degelijk verspreid: dat gaat van België over Duitsland, Frankrijk en Portugal, en met de volgende overdracht ook in Nederland.’
U heeft vertrouwen in de toekomst?
(ze raakt op een heel attente manier mijn arm en kijkt dwars door me heen) ‘Wanneer ik transmissie geef, heb ik vertrouwen op voorhand.
Het proces van transmissie, het doorgeven van de leer van de Boeddha, is een teken van vertrouwen: het is voor de ontvanger een teken om de dharma te bevestigen op zijn of haar eigen manier. De leraar geeft ermee aan: tot nu toe zijn we één geweest, vanaf dit moment zijn we twee.’
Kan het boeddhisme onze samenleving vooruit helpen?
‘Het boeddhisme kan ons veel aanbrengen. In de eerste plaats verdraagzaamheid. Dat is heel belangrijk. En niet vanuit een dogmatisch denken maar vanuit een diepe beleving en appreciatie van wat het leven werkelijk is, zoals we dat in onze zen-lijn beoefenen. We moeten het leven aanvaarden zoals het is, we moeten ons eigen leven omarmen. Hoe meer we dat doen, hoe meer we zijn wat we écht zijn; hoe dichter we bij ons eigen zelf zijn en tegelijk verbonden met al die andere levens. Het bevestigt opnieuw de filosofie van het boeddhisme dat enerzijds het persoonlijke aanspreekt en tegelijkertijd het universele.
Als je kijkt naar al die rampen die vandaag de dag in de wereld gebeuren, van de financiële crisis in New York tot de natuurramp in de Filipijnen en de vreselijke oorlog in Syrië, dan spreekt daaruit de onderlinge verbondenheid die we als mensen met elkaar hebben: het belangt ons aan en beïnvloedt ons allen. Het raakt ons. En daaruit blijkt eens te meer en telkens opnieuw die onderlinge verbondenheid die we als mensen hebben.’
Vanaf het begin heeft u het boeddhistisch pad samen met uw echtgenoot Michel Genko Sensei afgelegd. Was dat een extra motivatie voor u om verder te gaan in de zenboeddhistische spiritualiteit?
‘Dat is inderdaad een goede steun voor mij geweest. Mijn echtgenoot Michel heeft me steeds bijgestaan en geholpen. We zijn ook al dertig jaar een koppel, wat vandaag een uitzondering mag heten. (ze glimlacht) Dertig jaar is heus een lange periode.’
‘Het is waar, ik heb het geluk dat ik mijn spirituele praktijk en boeddhistisch pad samen met mijn man kan beoefenen. En dat is zo geweest vanaf het begin. Hé oui, j’ ai de la chance.’
Merci beaucoup pour cet entretien.
—
Wie meer boeiende artikelen wil lezen over spiritualiteit, zoals bijvoorbeeld een interview met het afscheidnemend kerkhoofd van het Vlaamse Geraardsbergen, Jan Van Raemdonck: als katholieke priester en deken van de kerk is hij er al langer van overtuigd dat de katholieke kerk veel kan leren en best ook kan overnemen van het boeddhisme ‘als de kerk wil overleven’, zoals hij dat letterlijk stelde.
Ook interessant is het gesprek met Jozef De Witte, directeur van het Centrum voor gelijkheid van kansen en voor racismebestrijding. Een betrokken betoog van een bezielde man.
Er is tevens een bijzondere bijdrage van StampMedia, over ‘slow tv’: past helemaal in het nieuwejaarsvoornemen om het wat kalmer aan te gaan doen.
Online lees-, kijk- en bladerbaar op http://www.giesbaergskekoleurengazette.be/
