Door het proactieve optreden van de Nederlandse politie worden etnische minderheden vaker onderworpen aan politiecontroles dan oorspronkelijke Nederlanders. ‘Etnisch profileren’ is een vorm van discriminatie en daardoor in strijd met mensenrechten. Het vertrouwen in de politie wordt erdoor geschaad en dat maakt de criminaliteitsbestrijding minder effectief.
Dat zegt Amnesty International vandaag bij de publicatie van het rapport ‘Proactief politieoptreden risico voor mensenrechten: Etnisch profileren onderkennen en aanpakken.’ De politie zegt zich niet in het geschetste beeld te herkennen.
Bij proactieve controles worden burgers gecontroleerd of staande gehouden zonder dat zij verdachte zijn of er een specifieke aanleiding voor is. Amnesty concludeert in haar onderzoek dat etnische minderheden vaker aan deze controles wordt onderworpen dan anderen. Dat draagt bij aan stigmatisering en negatieve beeldvorming van etnische minderheden. Etnisch profileren versterkt stereotyperende opvattingen over het verband tussen criminaliteit, overlast en etniciteit. ‘Als mensen ervaren dat de politie ze alleen controleert vanwege hun huidskleur of etnische afkomst beschadigt dit de verstandhouding tussen de politie en etnische minderheden,’ zegt directeur Eduard Nazarski van Amnesty Nederland. ‘Uiteindelijk schaadt dat de effectiviteit van het politiewerk.’
Amnesty constateert dat etnisch profileren plaatsvindt bij identiteits- en verkeerscontroles, preventief fouilleren en bij controles op illegaal verblijf. ‘Van de politie wordt tegenwoordig verwacht dat ze proactief optreedt. Etnische minderheden worden eerder als risico of ‘verdachte’ gezien. Daardoor worden zij vaker gecontroleerd of gefouilleerd. Dat hoeft niet altijd discriminerend te zijn‘, zegt Nazarski, ‘maar wel als er geen objectieve rechtvaardiging voor is.’
Eerder al uitten diverse experts en internationale mensenrechtenorganen, waaronder het Mensenrechtencomité van de Verenigde Naties en de Europese Commissie tegen Racisme en Intolerantie (ECRI), hun zorgen uit over etnisch profileren in Nederland. Zij riepen de Nederlandse overheid op tot grotere inspanningen om etnisch profileren tegen te gaan, en om de uitvoering van politietaken te monitoren. Tot op heden heeft de Nederlandse overheid echter nauwelijks opvolging gegeven aan deze aanbevelingen.
Amnesty roept de Nederlandse overheid en de politie op om te erkennen dat etnisch profileren plaatsvindt, en adviseert hen deze praktijk publiekelijk af te wijzen. De politie zou zich meer moeten inspannen om etnisch profileren te voorkomen, bijvoorbeeld door hieraan in opleiding en training van politieagenten aandacht te besteden. Ook zou de politie zelf onderzoek moeten doen, bijvoorbeeld door middel van het gebruik van controleformulieren waarop proactieve controles worden geregistreerd. Nazarski: ‘Registratie dwingt politieagenten controles vooraf goed af te wegen. Dit kan onbewuste discriminatie voorkomen.’ De Nederlandse overheid zou waarborgen om etnisch profileren te voorkomen in wetgeving en richtlijnen moeten opnemen, en moeten toezien op de uitvoering daarvan.
Nic zegt
Discriminatie blijft een lastige zaak in dit geval.
Gisteren een verhelderende discussie hierover bekeken in
RTL late night ( RTL 4).
Er is meer dan alleen de huidskleur waarop de profilering is gebaseerd.
Het is ook discriminatie om een Mercedes of Bmw rijder aan te houden en niet de ford Ka rijder die langskomt maar als de statistieken uitwijzen dat criminelen vaker in een BMW of Mercedes rondrijden zou ik dat gegeven ook meenemen in de orde handhaving.
Het blijft toch een gevoel van degene die wordt aangehouden.
Ik wordt zelden aangehouden moet ik dat op mijn blank zijn baseren of op mijn kleding of op mijn gedrag? Ik zou het niet weten. Ook niet als ik wel wordt aangehouden. De eerst volgende keer maar naar vragen.
Anne zegt
Amnesty, de politie en de ombudsman hebben geen cijfers of niets. Allemaal onderbuik welles nietes discussie. Enige basis ontbreekt.
Dat het voorkomt kun je zeker van zijn. Zo werken mensen namelijk. Wat anders is dan je zelf bent daar reageer je op. Dat gaat van kleur tot sekse tot seksuele voorkeur tot zelfs sociale afkomst die we onbewust aan mensen afzien.
Dit is echter nog wel een paar stappen verwijderd van bewust op huidskleur selecteren.