Aan het begin van deze zomer hielden robots preken voor ongeveer 300 gemeenteleden in de Pauluskerk in Beieren, Duitsland. Gemaakt door ChatGPT en Jonas Simmerlein, een theoloog en filosoof van de Universiteit van Wenen, trok de experimentele kerkdienst enorm veel belangstelling.
De preken brachten velen aan het twijfelen of AI echt priesters en pastorale instructies kan vervangen. Aan het einde van de dienst merkte een aanwezige op: ‘Er was geen hart en geen ziel.’
Maar het toenemende gebruik van AI kan meer kerken ertoe aanzetten om met AI gegenereerde erediensten te beginnen. Een kerk in Austin, Texas, heeft bijvoorbeeld een spandoek opgehangen voor een dienst met een door AI gegenereerde preek. De kerkdienst zal ook een door AI gegenereerde oproep tot aanbidding en pastoraal gebed bevatten. Toch heeft dit gebruik van AI tot bezorgdheid geleid, omdat deze technologieën de authentieke menselijke aanwezigheid en leiderschap in het religieuze leven zouden kunnen verstoren.
AI is vaak machine-gericht en gericht op extreem heldere of donkere uitkomsten. Het laat zien hoe religieuze leiders nog steeds degenen zijn die de nieuwste technologieën binnen hun organisaties beïnvloeden. AI kan mensen niet zomaar verdringen, want verhalen vertellen en programmeren blijven cruciaal voor de ontwikkeling en toepassing ervan.
Gezien de snelle veranderingen in opkomende technologieën, fungeren priesters van oudsher als poortwachters om nieuwe digitale toepassingen goed te keuren en erin te investeren. In 2015 werd in China de adoptie van Xian’er, de robotmonnik, gepromoot als een weg naar spirituele betrokkenheid door de meesterpriester van de boeddhistische Longquan Tempel in Peking.
De priester verwierp beweringen dat religieuze AI heiligschennis is en beschreef innovatie in AI als spiritueel compatibel met religieuze waarden. Hij moedigde de integratie van AI in religieuze praktijken aan om gelovigen te helpen spiritueel inzicht te verwerven en om de inspanningen van de tempel voor het verspreiden van boeddhistische leringen te vergroten.
Op dezelfde manier noemde de hoofdpriester van de Kodai-ji boeddhistische tempel in Kyoto, Japan, in 2019 een androïde van volwassen grootte ‘Kannon Mindar’, naar de vereerde Godin van de Barmhartigheid.
Deze robotachtige godheid, die de Hartsoetra kan prediken, een klassiek en populair boeddhistisch geschrift, werd opzettelijk gebouwd in samenwerking met de Universiteit van Osaka, voor een bedrag van ongeveer 1 miljoen dollar. Het idee erachter was om de publieke belangstelling te stimuleren en religieuze zoekers en beoefenaars in contact te brengen met de boeddhistische leer.
Door het gebruik van AI in het religieuze leven te benoemen en te bevestigen, treden religieuze leiders op als belangrijke beïnvloeders in de ontwikkeling en toepassing van robots in spirituele praktijken.
G.J. Smeets zegt
O jee. Alsof dominee, priester, pater, dalai lama., pous, zen’meester’ en al die andere zelfbenoemde spirituele hoog- en laagwaardigheidsbekleders iets anders doen dan na-papegaaien wat ze uit hun database opdiepen. Ik voel wel iets voor wat Zeshin (zenleraar?) een paar dagen geleden hier liet weten dat hem terecht verweten wordt dat hij tegeltjeswijsheid na-papegaait. Moesten meer mensen doen. :-)
Dharmapelgrim zegt
Ik zie over een tijdje AI robotmonnikjes in een speciaal voor hen opgericht klooster zacht zoemend luisteren naar een AI robot-zenmeester tot de stroom uitvalt, de accu’s leeg raken en er een definitieve stilte neerdaalt voor een tijdloze sesshin. Leegte ten top!
(De andere) Dick zegt
1. Ga zitten in een comfortabele meditatiehouding, met een rechte rug en ontspannen schouders.
2. Sluit zachtjes je ogen en begin met diep ademhalen. Adem in door je neus en adem uit door je mond. Laat alle spanning en afleiding los met elke uitademing.
3. Breng je aandacht naar het centrum van je borst, waar je hart zich bevindt. Voel de warmte en het licht in dit gebied.
4. Herhaal in gedachten de woorden van de Hartsoetra: “Gate gate paragate parasamgate bodhi svaha.” Dit betekent “Gegaan, gegaan, verder dan verder, volledig verlicht, zo zij het.”
5. Terwijl je deze woorden herhaalt, laat alle gedachten, zorgen en verwachtingen los. Laat ze voorbijgaan, zoals wolken aan de hemel van je geest.
6. Richt je aandacht op het woord “bodhi,” wat verlichting betekent. Stel je voor dat je innerlijke licht steeds helderder wordt naarmate je de woorden blijft herhalen.
7. Blijf rustig ademen en laat de woorden en hun betekenis diep in je doordringen. Voel de vrede en sereniteit die voortkomt uit het begrip dat alles al volmaakt is zoals het is.
8. Neem de tijd om in deze staat van meditatieve stilte te blijven, in verbinding met je hart en het universele begrip dat de Hartsoetra overdraagt.
9. Wanneer je klaar bent, open je langzaam je ogen en keer je terug naar het hier en nu, met een gevoel van innerlijke rust en helderheid.
Deze korte meditatie op basis van de Hartsoetra kan je helpen om dieper contact te maken met je innerlijke rust en begrip van de aard van de realiteit.
Niet slecht toch?
G.J. Smeets zegt
O jee, alweer geleur met een flesje Haarlemmer Olie tegen oppervlakkig contact met ‘innerlijke rust’ en voor ‘begrip van de ware aard van de realiteit’. Nee beste (De andere) Dick, we kopen niet aan de deur. :-)