Deel 14 van een dwaalgesprek in 14 delen over niet-weten als sleutel zonder slot voor de poort zonder poort. (De delen kunnen los van elkaar gelezen worden.)
Sofie: Jij vertaalt het hele spirituele jargon in niet-weten. Zou je kunnen zeggen dat niet-weten de lingua franca, de universele taal, het Esperanto van spiritualiteit is?
Hans: Je kan zeggen wat je wil, we leven in een vrij land. Als je maar niet denkt dat je het zegt omdat het waar is of dat het waar wordt doordat je het zegt.
Sofie: Toch krijg ik de indruk dat niet-weten voor jou de kern van alle spiritualiteit vormt.
Hans: De kern!
Sofie: Hoe zou jij het noemen?
Hans: Het gat?
Sofie: Ik doel op de Eeuwige Wijsheid.
Hans: Niet-weten is wel eeuwig maar geen wijsheid. Wel universeel maar geen taal. Geen Esperanto en geen Desperanto. Gij die hier binnentreedt, laat alle hoop en wanhoop varen.
Sofie: Volgens de traditie van de Eeuwige Wijsheid zijn er bepaalde oerwaarden en oerwaarheden waar alle tradities het over eens zijn.
Hans: Te weten?
Sofie: Nou…
Hans: Maak het maar eens concreet. Wat is het kleinste gemene veelvoud van alle tradities? Waar zijn ze het allemaal over eens?
Sofie: Volgens het universalisme…
Hans: Als je alles schrapt waarover mensen van mening verschillen hou je niets over. Dat niets noem ik de lege leer. Het is de blinde vlek van iedere gek die er zijn ogen voor sluit.
Sofie: Geen eeuwige wijsheid dus.
Hans: Leg maar eens wat boeken naast elkaar. Bezoek wat kerken, synagogen, moskeeën, zendo’s, sangha’s, satsangs. Of loop gewoon het bos in, wat hoor je daar?
Sofie: Nou?
Hans: Alle dieren door elkaar.
Sofie: Ieder vogeltje zingt zoals het gebekt is.
Hans: Behalve de papegaai natuurlijk.
Sofie: Behalve de papegaai natuurlijk.