Loop langzaam door deze wereld
Zie hoe de glorie van God zich toont
In de helderblauwe lucht
In de opkomende zon
In het zachte briesje
In het zand van de woestijn
Loop langzaam
Want dit is heilige grond
oud Keltisch gebed
In de zomer van 2000 maakte Ulrich Libbrecht, emeritus hoogleraar boeddhologie, een rondreis door Ierland. Hij ontdekte daar de restanten van een spiritualiteit die veel verwantschap vertoont met de spiritualiteit van het Verre Oosten. Het gaf hem het gevoel na een lange omzwerving in oostelijke richting uiteindelijk in dit uiterste westelijke punt van Europa terug thuis te komen.
Libbrecht ontdekte een non-duaal en in de natuur geworteld christendom en stelde zich de vraag hoe de spiritualiteit in Europa zou ontwikkeld zijn als men deze weg was gevolgd. Ver van de doctrines en de macht van Rome beleefden de Ierse monniken in hun kloosters namelijk een diepe natuurmystiek die veel verwantschap vertoont met het boeddhisme.
Hij zag het sacrale in de natuur: van de grootsheid van de oceaan en de sterrenhemel tot de ontroerende verfijning van een bloem. Alles wat spontaan ontstaat en alles wat leeft draagt het grote Mysterie in zich. De wereldreiziger had zijn innerlijk landschap gevonden.
In zijn laatste levensjaar schreef hij dit neer in zijn Ierse meditaties, een verslag van zijn pelgrimstocht door het groene eiland en naar de kern van zijn eigen wezen. Vanuit zijn kennis van de filosofie van het Verre Oosten zag hij een verband tussen de Keltische natuurmystiek en de spiritualiteit van het taoïsme en van zen. ‘Christendom en boeddhisme ontmoeten elkaar in de dieptestructuur’ zegt hij.
Op vrijdag 29 juni is Els Janssens te gast in het boeddhistisch centrum Ehipassiko in Vlaanderen. Janssens staat met dit boek stil bij de verbinding tussen natuur en spiritualiteit en tussen Oost en West, met Ierland als voorbeeld.
Els Janssens studeerde niet-westerse wijsbegeerte aan de universiteit van Gent en is Master of Arts. Ze is als docente en bestuurslid verbonden aan de School voor Comparatieve Filosofie Antwerpen waar ze het werk van prof. em. Ulrich Libbrecht verder zet. Ze is tevens als docente en onderzoeker verbonden aan het Lemmensinstituut en de KUL. Els geeft lezingen over Comparatieve Filosofie in heel Vlaanderen. Samen met Ulrich Libbrecht en Heinz Kimmerle publiceerde ze ‘Filosofie zonder grenzen’ (Garant, 2016). Ze is voorzitter van het Libbrechtgenootschap.
Zeshin zegt
Toen iemand aan Boeddha vroeg ‘hoe denkt u over goden’ antwoorde hij: ‘Ook goden zijn onderhevig aan karma’. Met andere woorden: ‘In den beginne schiep god de hemel en de aarde’. Als er een god zou bestaan is hij onderhevig aan zijn eigen creatie. Alles wat een begin heeft kent ook een eind.
De goden binnen het Boeddhisme zijn door vermenging met inheemse religie ontstaan, maar worden nu als verbeeldingen van een concept gebruikt. Via een beeld kun je bijvoorbeeld het begrip mededogen duidelijk maken. God als persoon of opperwezen is niet meer dan een idee of concept en hoort niet in het Boeddhisme thuis.
Joris Janssens zegt
Beste,
wat je hier geschreven hebt is misschien juist, het is niet aan mij om dit te beoordelen.
Ik denk dat je hier iets ontgaan is, door deze lezing te volgen kan je misschien beter begrijpen, dit is misschien niet juiste woord, ik zou eerder zeggen waarnemen, of voelen, waar het in het Boeddhisme over gaat.
Heb je de lezing gevolgd?
Echt de moeite. Misschien toch eens proberen?