Een belangrijk thema van Elisabeth is aandacht. Zijn we wel wakker vraagt ze zich af. “We denken dat we wakker zijn als we niet slapen, maar wat ons bewustzijn betreft, leven we meestal in een slaaptoestand[1] waarin we helemaal niet ontvankelijk zijn voor de totale werkelijkheid. Toch koesteren we de illusie dat wat wij zien, de gehele werkelijkheid is”.
zitten in verbondenheid
“Onder de dekens fluisteren mandarijn-eenden met elkaar”
De tak met haar knoppen krijgt bloesem en draagt vrucht, sterft af en in de volgende lente is er weer opnieuw de beloftevolle knop die bloesem draagt en opnieuw weer vruchten zal geven. Het is een metafoor voor ons eigen leven met hun wisselende perioden van voorspoed en tegenslag, angst en vrede, wanhoop en gemoedsrust, waarin genade ons kan toevallen. Verdragen en het uithouden bij ziekte, ongemak, ouderdomskwalen, verraad en tegenslag. Het was ook de leefregel van Nietzsche: ‘Amor Fati’, wat zoveel wilde zeggen als: wees moedig en heb je lot lief. Aanvaardt wat is en maak het tot de opdracht in je leven; onderzoek wat het jou hier en nu wil zeggen. Blijf bidden, blijf wachten en waken, en blijf vertrouwen dat die diepere laag in ons zal openbloeien. Daar raken we aan het wonder van het bestaan: de tak met de kersenbloesem, onze ware natuur.
‘Leer mij hoe ik mijn hart moet vertrouwen’
Elsbeth Wolf: ‘Sinds mensenheugenis is de eindejaarperiode een tijd van bezinning, het is de tijd van hoop op het nieuwe leven en nieuwe licht. Wellicht is er daarom ook in onze tijd bij veel mensen een innerlijke drang om samen te komen in de stilte. Jarenlang nam ik deel aan oudejaars sesshins in Cadzand. Ze waren van een grote schoonheid, mede door de locatie, want de lichtvervuiling is daar vele malen minder dan in de Randstad. Cadzand ligt aan de kust te midden van het Zeeuwse uitgestrekte polderlandschap. Op weg van de zendo naar onze slaapplaatsen, liepen we dan onder een fonkelende sterrenhemel met heldere maan, die de onderlinge verbondenheid en eeuwigheid in het moment tastbaar maakten in de vrieskou. Het is een dierbare plek; in zo’n vriesnacht van acht jaar geleden maakte ik een sprong in het diepe en onbekende: sprong voorbij alle angst, de sprong van een ‘honderdmeter hoge paal’. Dit jaar ben ik er weer geweest om de oude en dierbare banden met m’n vroegere leraar en andere medereisgenoten op de weg te vieren.’
Zitten in verbondenheid – ‘Je moet het levend houden’
Zen is niet iets wat we alleen maar op het kussen doen; zen gaat over ons leven, over hoe wij met elkaar, de omgeving en de wereld omgaan. Zen gaat over ons handelen, over de grote vragen van leven-dood. Meditatie of ‘alleen maar zitten’ is een belangrijk middel hierin: we zitten met aandacht, onderzoeken de geest en zijn wakker en alert. We zitten als een boeddha en volgen de ademhaling tot diep in de buik waar onze ‘ware aard’ altijd aanwezig is. We nemen gewaar wat er in de geest opkomt, laten los, klampen ons nergens aan vast; de ademhaling als anker.
De poortloze poort staat wagenwijd open. Zazen.
Hakuin wordt vaak in één adem genoemd met twee andere zenmeesters uit de Linji traditie (Rinzai, Japans). Ze volgden de stem van hun hart, gingen hun eigen weg los van de conventies van hun tijd.
‘Zingen geneest de bronnen van het donker’
Iedere religie kent haar eigen feesten en rituelen. Boeddhistische feesten herdenken de belangrijke gebeurtenissen uit het leven van de Boeddha, geboorte, verlichting en parinirvana. Ik voelde me nooit zo vertrouwd met deze feestdagen tot ik de analogie met christelijke feestdagen zag, waarop momenten uit het leven van Jezus worden herdacht, zijn geboorte, overlijden, verrijzenis en openbaring. Toen ging het schuiven en gingen ze voor me leven. Met de feesten kon ik ook de rituelen met nieuwe ogen zien, want ze geven betekenis aan mijn leven; aan mijn eigen geboorte en ontwaken, mijn eigen dood.
Zitten in verbondenheid – Ieder moment opnieuw geboren
Dukkha en anicca zijn feitelijke constateringen over de werkelijkheid zoals die is. We weten dat het leven onbestendig is, het zit vol onverwachte gebeurtenissen, iedere dag opnieuw in het groot en in het klein. We snakken naar vrede maar leven met oorlogen. Zoals het buitensporige geweld in Gaza en de Palestijnse gebieden. Zoals de oorlog in Oekraïne en ‘stalinisering’ van Rusland, gelegitimeerd door de patriarch van de Russisch orthodoxe kerk, waar mensen die een gevaar voor het systeem vormen op brute wijze worden uitgeschakeld.
‘Een gebroken hart is een open hart’
Het is bekend dat Maha Karuna Ch’an geworteld is in de Chinese Ch’an traditie van Lin Chi (Rinzai in Japan). Teh Cheng, patriarch van die lineage en leraar van Ton Lathouwers gaf hem in 1986 transmissie. De FAS van Hisamatsu, de andere pijler is een beweging die kort na de 2de WO ontstond. Die band begon in 1971 na een ontmoeting van Ton Lathouwers op een reis naar Japan met Masao Abe, leerling van Hisamatsu. De ontmoeting was een keerpunt in zijn leven.
Maha Karuna Ch’an – zitten in verbondenheid met alles en iedereen uitgebreid
Vanaf juni 2019 zitten deelnemers samen thuis- de sessies zijn begonnen met twee avonden in de week. Omdat er veel positieve reacties kwamen op de eerste aankondiging en duidelijk in een behoefte wordt voorzien, zijn de zit perioden uitgebreid en afgestemd op de wensen van zoveel mogelijk deelnemers.
