Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Veertiende jaargang

André Droogers

André Droogers is emeritus hoogleraar culturele antropologie, in het bijzonder religieuze en symbolische antropologie, aan de Vrije Universiteit, Amsterdam. andredroogers.nl

VrijdagZindag – Kwetsbare democratie

door

Na de laatste verkiezingen krijgen centrum-linkse partijen, met vaak een lange geschiedenis, van nieuwe rechtse succespartijen het etiket ‘elitair’ opgeplakt. Je zou bij ‘elite’ natuurlijk kunnen denken aan de lobby van de vaderlandse multinationals en agro-industrie, maar in dit geval wordt ‘elite’ vereenzelvigd met de zogenaamde theoretisch of hoger opgeleiden. Die stemmen volgens onderzoekers vooral centrum-links, terwijl veel praktisch of lager opgeleiden een voorkeur hebben voor centrum-rechtse partijen.

VrijdagZindag – Versies

door

We zien een Japanse film, ‘Monster’. Een doolhof van verwikkelingen, met sprongen door de tijd. Plotvraag: heeft een leraar een leerling geslagen? Eigenlijk zijn het drie films, met de versies van moeder, leraar en leerling. Wie heeft gelijk? En wat is dan waarheid? En uiteindelijk (titel!) de morele vraag: hoe monsterlijk is iedereen? Wij ook, als kijkers, met onze vooroordelen?

VrijdagZindag – anatomie van de zwervende kiezer

door

Het aanbod aan betekenisgeving was met zesentwintig partijen zeer divers. Daarin verschillen we van Engeland of de VS. Sommige partijen hebben een ideologische basis, andere partijen bestrijden juist ideologieën. Populistische lijsttrekkers vielen op door hun onderbuikspreken, naar eigen zeggen namens het zwevende volk. Enkele partijen gebruikten de democratische verkiezingen om de democratie welbewust uit te hollen. Nogal wat partijen mikten op proteststemmen of op nationalistische sentimenten. Soms kwam men met voorstellen die tegen de Grondwet ingingen en bevolkingsgroepen discrimineerden. En dan waren er ook nog one-issuepartijen en deelgroeppartijen. Hoe plooiden die het algemeen belang met hun particuliere wensen?

VrijdagZindag – Verkiezingskakofonie

door

Alle kandidaten blazen hun partijtje mee. Er zijn zelfs nieuwe orkesten opgericht, met geheel eigen klank en repertoire. Sommige muzikanten moesten wel lang wachten voordat hun huiscomponist eindelijk zijn opus 1 af had. Daarna bleef onduidelijk of hij het stuk zelf wilde dirigeren. Andere orkesten stoften oude partituren en partijen af voor een eigentijdse uitvoeringspraktijk.

VrijdagZindag – Briljante brekebenen

door

Nobelprijzen gaan naar knapperds die zeggen hoe economische processen zo rationeel mogelijk geregeld kunnen worden, met optimaal gebruik van arbeid, grondstoffen en markten. Vervolgens gebruiken knoeiers Nobels dynamiet in oorlogen die al die economische regels aan de soldatenlaars lappen. De prijs van een mensenleven ondergaat een dodelijke inflatie. De zorgvuldig opgebouwde infrastructuur bombarderen we tot een ruïne.

VrijdagZindag- Verklaren ≠ goedpraten

door

De Gaza-oorlog leidt tot discussie over het al dan niet ter sprake brengen van de voorgeschiedenis. De standaardreactie is dat wat Hamas doet afschuwelijk is, minder vaak gevolgd door de opmerking dat de staat Israël ook geen lieverdje is. Dat gezegd zijnde, moet het daarbij blijven, vindt ‘men’: nu s.v.p. geen verhalen die zeggen hoe het zo gekomen is. Geen ja maar…

VrijdagZindag – Spelbederf

door

Bovendien drong het tot me door dat machthebbers het spelvermogen voor eigen doel inzetten, ongeveer zoals wanneer het kind zijn toverstafje gebruikt om een ander kind te prikken. Die mooie menselijke gave kan ontaarden in spelbederf, spelbrekers, machtsspelletjes en vals spel. Met de twee perspectieven van het spel valt stevig te manipuleren, zoals in foute metaforen en in vijandsbeelden.