Wakker Dier vraagt minister Wiersma in een brandbrief om welzijnswetgeving voor gekweekte insecten. Nederland heeft de grootste insectenfabriek ter wereld en geen enkele welzijnsmaatregel voor de 70 miljard dieren die daar jaarlijks worden gehouden en gedood. Anne Hilhorst van Wakker Dier: ‘Er is steeds meer bewijs dat insecten een stuk slimmer zijn dan gedacht. Ze kunnen pijn ervaren en hiernaar handelen, informatie onthouden en leren. Ze verdienen bescherming.’
De insectenindustrie is een van de snelst groeiende sectoren ter wereld. De productie van insecten zal naar verwachting tegen 2030 vervijftigvoudigen. Voor deze dieren bestaat geen wettelijke bescherming. Hilhorst: ‘Het is onacceptabel dat een industrie die miljarden dieren houdt en slacht, mag doen en laten wat ze wil.’ In Nederland slachten we ongeveer 80 miljard insecten per jaar – 132 keer zoveel als alle varkens, kippen en koeien bij elkaar.
Bewustzijn en pijn
In 2023 verklaarden tientallen vooraanstaande wetenschappers dat er voldoende onderzoek gedaan is naar de pijnbeleving en het bewustzijn van insecten om concrete dierenwelzijnsmaatregelen te nemen. Volwassen fruitvliegen en kakkerlakken voldoen zelfs aan zes van de acht wetenschappelijke criteria voor pijnbeleving. Meer dan kreeften en krabben; dieren waarvoor de Tweede Kamer het kabinet heeft opgeroepen tot een verbod op levend koken.
Zwarte soldatenvliegen
In Nederland kweken we vooral zwarte soldatenvliegen. Hun eiwitrijke larven worden vermalen en verwerkt tot poeders en vetten. De exacte leefomstandigheden van deze dieren zijn onbekend, maar openbare bronnen geven een globale indruk. Per vierkante meter worden ongeveer 40.000 larven gehouden, wat neerkomt op een dichtheid van ongeveer vier larven/cm². Dat is twee tot vier keer meer dan wat wetenschappers aanbevelen om ziekteverspreiding en oververhitting te voorkomen.
De larven worden na ongeveer achttien dagen gedood, meestal door levend invriezen, koken of vermalen. Een klein deel van de dieren wordt aangehouden om volwassen te worden en zich voort te planten. Zij leven een tot twee weken als vlieg voordat ze worden gedood. In hun vaak erg dichtbevolkte kooi krijgen ze alleen te drinken. Eten krijgen ze niet, terwijl de vliegen daar wel behoefte aan hebben.
Bij de zwarte soldatenvliegen zijn meerdere welzijnsproblemen bekend. De belangrijkste zijn overbezetting, oververhitting, honger bij volwassen vliegen en ineffectieve dodingsmethoden. Verder maken wetenschappers zich zorgen over ziektes, de lage kwaliteit van het voedsel van de larven en eenzijdige genetische selectie. Zo heeft het Nederlandse bedrijf Protix al een ploflarve gemaakt die 39 procent groter is dan zijn soortgenoten. De gevolgen voor de gezondheid en het welzijn van de dieren zijn niet bekend.
Marktleider
Protix is wereldwijd de marktleider in het kweken van zwarte soldatenvliegen. De grootste vliegenfabriek ter wereld staat in Bergen op Zoom. Uit de beperkte uitleg van Protix over de leefomstandigheden van hun dieren blijkt dat overbezetting en honger bij volwassen vliegen standaard onderdelen zijn van hun werkproces. Wel gebruiken ze een effectieve slachtmethode – de ‘grinder’, waarin de larven binnen enkele seconden worden vermalen.
Wakker Dier wil dat minister Wiersma concrete wetgeving opstelt ter bescherming van gekweekte insecten, met specifieke eisen per soort. Er moeten in ieder geval regels komen over slachtmethoden, dichtheden, voeding, temperatuur, luchtvochtigheid en genetische manipulatie. Aanvullend zouden de productiebedrijven – net als alle andere veehouderijen – ieder jaar moeten rapporteren op ziekte-uitbraken. Daarnaast heeft Wakker Dier alle productiebedrijven aangeschreven en gevraagd om maatregelen te nemen ter bescherming van hun dieren.
Bekijk hier het rapport.
Bekijk hier de brandbrief.
