De Tibetaanse premier in ballingschap Lobsang Sangay noemt het realistisch dat de kwestie Tibet in de komende tien jaar geregeld zal worden. Hij zegt in een interview met Outlook India dat er een groeiende besef onder Chinese schrijvers, geleerden en meer dan 300 miljoen boeddhisten is, dat de middenweg-aanpak voor echte autonomie voor Tibet redelijk en gematigd is.
‘De meesten zijn het erover eens dat het in het belang van China is dat deze kwestie nog tijdens het leven van de Dalai Lama wordt opgelost. Zelfs na vijftig jaar van bezetting en onderdrukking eisen jonge Tibetanen de terugkeer van Zijne Heiligheid en herstel van de fundamentele vrijheid. Met dit gevoel van solidariteit binnen een toenemend aantal Chinese en internationale gemeenschappen, kan de kwestie Tibet snel worden opgelost.’
Lobsang Sangay (46) , een voormalig lid van het militante Tibetaanse Jeugdcongres, is geboren in Darjeeling, India en opgeleid aan de Harvard universiteit. Hij is de derde gekozen premier van de Tibetaanse regering in ballingschap. Hij is een ervaren politicus en geeft zijn rol als premier inhoud door het onder meer organiseren van conferenties en seminars voor Chinese geleerden en Tibetaanse deskundigen inzake de kwestie Tibet. Hij vraagt internationale steun voor de zogenoemde middenwegaanpak, die een oplossing zou moeten zijn om Tibet binnen de Chinese grondwet autonomie te geven.
Lobsang vindt het ook gepast om snel tot een oplossing van de kwestie te komen om het aantal zelfverbrandingen door Tibetanen te laten stoppen. Meer dan 130 Tibetanen-man, vrouw, bejaard en jong, hebben zichzelf in brand gestoken om aandacht te vragen voor de bezetting van hun land. Van dat aantal slachtoffers zijn er 112 gestorven. De premier vindt dat bij het regelen van de kwestie tot in details sociaal, cultuur en politieke gerelateerde zaken geregeld moeten worden.
Opvallend is dat Lobsang Sangay, en niet de Dalai Lama, werd uitgenodigd voor het bijwonen van de inaugurele ceremonie van de Indiase minister-president Narendra Modi. Betekent dat en switch in de positie die India inneemt in de kwestie Tibet?
‘Zijne Heiligheid de Dalai Lama woont meestal dergelijke plechtigheden niet bij. Zijne Heiligheid is een gast van India. Voor iemand die is geboren en opgevoed in India, en gelet op het belang van de gelegenheid, was het een voorrecht en een eer voor mij (om daar voor uitgenodigd te worden). Succes voor India is succes voor Tibet.’
De bezetting van Tibet door China, zo’n vijftig jaar geleden, is volgens politici en historici, nauw verbonden met politiek en militair geharrewar over de Panchsheel en McMahon-linie. Die problemen zijn er al eeuwen. Dit jaar markeert de 100ste verjaardag van de Conventie van Simla van 1914. De grens tussen Tibet en Brits-Indië (het latere India) werd bekend als de McMahon-linie. De handels-en samenwerkingsovereenkomst werd om de tien jaar verlengd, in 1924, 1934, 1944; maar in 1954, werd het verlengd tussen Peking en New Delhi. Vijf punten werden toegevoegd in de preambule van de overeenkomst, bekend geworden als Panchsheel. Lobsang zegt dat als de grenskwestie tussen India en China is opgelost er geen reden voor China meer is om Tibet bezet te houden
Ondanks wijdverbreide sympathie voor de Tibetaanse kwestie, heeft geen enkele regering, met inbegrip van India, besloten om er een kwestie van te maken in hun omgang met China.
Lobsang: ‘China zegt dat de kwestie Tibet in de kern van de zaak het garanderen van een zekere grens is met India en de kwetsbaarheid van Tibetaans milieu een rol speelt. Tibet is de bron van grote Aziatische rivieren, waarvan ruim een miljard mensen qua watervoorziening van afhankelijk is. Dat is voor India een kernvraagstuk. Tibet en India hebben ook nauwe culturele- en spirituele banden. De heilige berg Kailash en Mansarovar Lake liggen in Tibet.’
Lobsang zegt dat hij binnen de huidige context gelegenheid ziet voor zinvolle onderhandelingen met China. Daarbij stelt hij dat president Xi Jinping van China ook in eigen land orde op zaken stelt en corruptie aanpakt. Lobsang: ‘Zijn vader Xi Xun Zhong was een van de meest liberale Chinese leiders, die affiniteit met de kwestie Tibet had en een goede vriend van de Panchen Lama was. Met dit in het achterhoofd moet Xi beseffen dat het huidige hardline beleid niet werkt en een liberaal beleid ten aanzien van Tibet absoluut noodzakelijk is.’
Lobsang noemt het een eer om de Tibetaanse regering in ballingschap in deze kritieke periode te mogen dienen. Hij geeft aan dat de Tibetaanse strijd in de toekomst zal worden geleid door meer getalenteerde en opgeleide leiders, tot de kwestie van Tibet is opgelost. De Dalai Lama blijft een belangrijke rol vervullen in de contacten tussen de Tibetaanse regering in ballingschap en China.
Lobsang: ‘Als voorheen zal de dialoog tussen de gezanten van Zijne Heiligheid en vertegenwoordigers van de Chinese regering gevoerd worden. Gezien het geloof en de toewijding van Tibetanen in Tibet voor Zijne Heiligheid, zal hij een centrale rol spelen.’
Lobsang Sangay zegt dat Tibetanen er trots op zijn om in ballingschap het model van democratie te hebben aangenomen. ‘Wij zijn een van de meest succesvolle modellen van verbannen of diaspora gemeenschappen. Ook in China is democratie de ultieme oplossing voor de bevolking. Zelfs de Chinese leiders hebben gezegd dat politieke hervormingen in het belang van China zijn, met inbegrip van de rechtsstaat, vrijheid van meningsuiting en vrije media. Onze praktijk en aspiraties voor de democratie zullen echter niet een belemmering vormen in de betrekkingen met China.’
