Als vervolg op de discussie die is gevoerd tijdens de ALV van de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ) van 2 juli jl. over de blokkade van RT en Sputnik organiseert de NVJ samen met debatcentrum Arminius dit debat. Moet misbruik van de vrijheid van meningsuiting verboden worden? Wanneer is daar sprake van? En wie mag dat bepalen?
Op zondag 18 september vanaf 15 uur gaan de organisatie en media deskundigen hierover het gesprek aan in het Museumpark 3 te Rotterdam Arminius Rotterdam. Het debat is zowel live als via livestream te bezoeken.
In Arminius de volgende sprekers:
Thomas Bruning is algemeen secretaris van de Nederlandse Vereniging van Journalisten en bestuurder van Villamedia Uitgeverij. Hij is met enkele andere partijen een proces gestart om het verbod op RT terug te draaien. Ook twee andere Europese landen bannen niet, de argumenten die zij daarvoor gebruiken onderschrijft de NVJ.
Fatiya Munkaila is advocaat bij Brinkhof en gespecialiseerd in media- en informatierecht, waaronder de komende Digital Services Act die sociale media aan banden moet gaan leggen.
Sanne Kruikemeier is hoogleraar Digitale Media en Samenleving aan de Wageningen University & Research en doet onderzoek naar de effecten van fake news.
Marcel Maussen is universitair docent Politicologie bij de Universiteit van Amsterdam en gespecialiseerd in de rol van de vrijheid van meningsuiting.
Armèn Hakhverdian is gespreksleider. Hij is docent Politicologie en maker van meer dan honderd podcasts over populisme.
In St. Petersburg staat een fake-news-fabriek die op Instagram, Youtube en TikTok probeert Nederlanders tegen elkaar op te zetten. In Europa is de Russische staatszender RT vanwege de oorlog in Oekraïne door de Europese Unie verboden. Veel mensen zien fake news als een van de grootste bedreigingen van de democratie en regelmatig zijn er schandalen, zoals bij de Amerikaanse verkiezingen met Cambridge Analytica. Moet fake news, oftewel misbruik van de vrijheid van meningsuiting, verboden worden?
Let op: dit debat wordt twee keer georganiseerd. Op zondag 18 september om 15:00 uur in debatpodium Arminius en op zaterdag 1 oktober om 17:00 uur in de Molenstraatkerk in Nijmegen tijdens het landelijke festival Grondfest. De toegang in Nijmegen is gratis, reserveer kaarten via festival Grondfest.
Zondag 18 september 2022, 15.00 – 20.00 uur.
Debatpodium Arminius, Rotterdam.
Tantra Hardrock zegt
Nee….
Wie bepaalt wat ‘fake news’ is? En deze instantie kan zelf niet met ‘fake news’ komen?
Als een blogger stukken schrijft over illuminatie en graancirkels, dan denk ik: wat een onzin. Maar, ik vind niet dat zijn/haar freedom of speech belemmerd moet worden. Want, dat is een neerwaartse spiraal.
Het gaat er vanuit, dat wij zelf niet kunnen nadenken. Een instantie moet voor ons het nieuws filteren. Komt op mij vrij DDR over. Ik mag bepaalde meningen en uitingen niet lezen,want dat kan ik zogenaamd niet aan.
Wie bepaalt wat fake news is. Als een Bij1 activist schrijft : racisten bij de sinterklaasintocht, droegen blackface.
Is dat dan fake news, omdat de blackface/zwarte piet spelers geen racisten zijn? Of is dat geen fake news?
Als iemand suggereert dat de twin towers opgeblazen zijn door de VS zelf. Is dat dan fake news? Wie zegt dat? Heb jij de waarheid in pacht? Jij weet precies wat daar gebeurt is, die dag, met de twin towers? Er mag niet gespeculeerd, onderzocht, gesuggereerd worden?
Discussies mogen niet?
Ik ben voor freedom of speech absolutisme.
Joop Ha Hoek zegt
De NVJ beijvert zich voor het vrijgeven van geblokkeerde sites. De bijeenkomst is bedoeld om standpunten te bepalen, ga er heen.
Tantra Hardrock zegt
Wat?
Willy van de Schoot zegt
Vrijheid van meningsuiting gaat over de vrijheid om je mening te uiten, zonder dat de overheid je daarvoor straft. Daarentegen draait het bij fake news niet om vrijheid van meningsuiting, maar om het verkondigen van onjuistheden alsof ze waar zijn. Het gaat dus om het onderscheid tussen meningen en feiten. De voorbeelden die jij noemt betreffen vooral meningen, geen feiten. Dus deze voorbeelden vallen onder de vrijheid van meningsuiting, zolang degene die het zegt het als een mening brengt. Met fake news heeft het niet te maken.
Nu is het natuurlijk soms onduidelijk of iets een mening of een feit is, maar het feit dat nuance nodig is betekent niet dat men onbeperkt mag liegen. En dat is wat fake news is: iets vertellen waarvan je weet of kunt weten dat het onwaar is, en het toch brengen als waarheid.
Daarom vind ik fake news persoonlijk wel problematisch; het is een extreem voorbeeld van onjuist spreken. Je houdt mensen er doelbewust mee voor de gek, meestal met een onzuiver motief zoals geldelijk of politiek gewin. Of je fake news dan ook wilt en kunt verbieden is een lastige vraag. Maar het lijkt mij om te beginnen wel zinvol om een onderscheid te maken tussen vrijheid van meningsuiting en het verspreiden van fake news, en tussen meningen en feiten.
Tantra Hardrock zegt
Maar, reclames doen toch niets anders dan fake news bieden. Koop dit, je wordt er gelukkig van. Dit is aardbeien sap en dan zit er 0,01 procent aardbei in
Het kapitalisme = fake news.
Daarnaast, als iemand mij iets verteld, dan is het aan mij om te bepalen of ik het geloof of niet. Heel vaak geloof ik niet wat politici zeggen. Wat mij betreft komt lange Frans wel met ‘nep nieuws’, als hij het over aliens heeft etc. Maar, ik vind niet dat hij dan gecensureerd moet worden. Laat hem zijn waarheid spreken
Als Wilders zegt : een tsunami van moslims overspoelt ons. Is dat dan fake news? Wat mij betreft is het fake, maar het is maar net hoe je er naar kijkt, hoe je een tsunami definieert. Vanaf hoeveel moslims is het ‘een tsunami’?
Het is een ‘slippery slope’ en je geeft de overheid ineens heel veel macht om mensen de mond te snoeren. En overheden kennende, gaan ze die macht misbruiken. Volgens de gemiddelde D66 hotemetoot is iets nogal snel ‘nepnieuws’. Je geeft ze een stok om mee te slaan
Daarnaast, kan je het ook zo bekijken. Je kán nepnieuws verspreiden en de consequenties zijn altijd voor jou. Ik kan overal onzin dingen vertellen en vervolgens kijken wat er gebeurt, of de overheid dan op mijn nek komt etc.
Willy van de Schoot zegt
In mijn ideale wereld bestaat reclame niet. Het foute verdedigen door te zeggen dat er ook andere foute dingen bestaan, ervaar ik niet als overtuigend. Bovendien zijn er regels voor reclame, die bijvoorbeeld inhouden dat reclame als reclame herkenbaar moet zijn.
Punt is dat bij fake news doelbewust onwaarheid als waarheid gepresenteerd wordt. De consequenties van het verspreiden van fake news zijn niet alleen voor de verspreider, maar ook voor anderen. Anderen die daar niet om gevraagd hebben en er ook niets aan kunnen doen dat zij de gevolgen ervan ondervinden.
Uw standpunt gaat uit van een wereld vol wereldwijze, goed onderlegde mensen die altijd op hun hoede zijn. Maar er zijn ook kinderen, minder begaafden, mensen die even niet opletten of die verzwakt zijn. Al deze mensen blijven onbeschermd. Het is een harde wereld die u voorstaat.
Tantra Hardrock zegt
Het is een harde wereld die u voorstaat.
Ik sta niet per se een bepaalt soort wereld voor. Ik ben alleen voor freedom of speech. Misschien een liberaal/westers trekje van me. Maar, daar groeide ik ook in op natuurlijk
Als we het over fake news hebben, nep nieuws.
Als ik tegenwoordig zeg: ik ben een vrouw, want ik identificeer mij als vrouw, dan is dat zo. Want, zo denkt men nu. Het idee dat ik dan ‘een vrouw’ ben, zou je als nepnieuws kunnen zien. Toch ziet men dit niet zo. We zien hierin, hoe relatief die termen ‘nep’ en ‘niet nep’ zijn, worden. Het krijgt al snel een politieke lading en het kan heel makkelijk misbruikt worden, omgevormd tot propaganda. Want waar ligt de scheidslijn, tussen een mening en nepnieuws? Tussen overdrijving en nepnieuws? Wanneer is iets ‘een complot’ en wanneer een bezorgdheid?
Daarnaast, is er met veel nieuws ook nog niet meteen bekend wat het ‘echte’ nieuws is. Er gebeurt iets, de ene journalist zegt er is A gebeurt, de andere zegt er is B gebeurt. Maar aangezien het een chaos is, weten we nog niet precies wie er gelijk heeft.
Kortom, het is een heel riskant pad dat je gaat bewandelen, met het verbieden van ‘nepnieuws’
In mijn ideale wereld bestaat reclame niet
De sovjet unie?
Willy van de Schoot zegt
Natuurlijk is het pad riskant als je nepnieuws verbiedt. Maar als je het toestaat, zijn er ook risico’s. Juist als liberaal is het belangrijk die te onderkennen omdat die risico’s ook een bedreiging vormen voor het liberaal-democratisch ideaal.
Tantra Hardrock zegt
Ik zie mijzelf niet eens als liberaal. Maar, ik heb een paar liberale trekjes. Zoals, tolerantie tegenover drugs, LHBTQ en veel belang hechten aan freedom of speech en artistieke vrijheid
Willy. Uiteindelijk ga ik er niet over, ik ben geen politicus, machthebber.
Ik zeg je alleen, het verbod op ‘nepnieuws’ gaat zeker misbruikt worden en pakt heel anders uit. Het is namelijk heel makkelijk, om ermee oppositie de mond te snoeren.
Je hoopt dat ermee alleen de excessen uitgebannen worden, maar dat gaat niet gebeuren. Ze noemen nu dingen al heel snel ‘nepnieuws’. Dingen waar ik het dan niet per se mee eens ben, maar ik zou het geen ‘nepnieuws’ noemen. Ik zou het ‘een mening’ noemen.