Voorschriften naleven is makkelijker dan je denkt.
Voorschriftgeleerdheid in de praktijk
Een voorschrift schrijft vóór. Het beschrijft vooraf hoe je je gaat gedragen. Daar moet je niet van afwijken, anders klopt het niet meer. Heel anders dan een naschrift. Dat klopt altijd, maar daar heb je vooraf niets aan.
Voorschriften schrikken vrijgevochten westerlingen af, maar dat is nergens voor nodig. In het boeddhisme pas je je levensstijl niet aan; je kiest een interpretatie die bij je levensstijl past. Is je voorschrift netjes afgestemd op je naschrift, dan hoef je nooit met gewetensvragen te worstelen.
Zo kunnen mensen die de boeddhistische gelofte om niet te doden afleggen, kiezen uit vele varianten. Ik heb er dertien voor je op een rijtje gezet; er zit er vast wel eentje voor je bij.
Variaties op de eerste gelofte
1. Je mag absoluut niet doden.
2. Je mag geen mensen doden.
3. Je mag alleen mensen doden in oorlogstijd.
4. Je mag alleen mensen doden uit zelfverdediging.
5. Je mag alleen dieren doden.
6. Je mag alleen schadelijke dieren doden.
7. Je mag geen dieren doden voor het vlees.
8. Je mag alleen vlees eten van dieren die je niet zelf hebt gedood.
9. Je mag alleen vlees eten van dieren die door een niet-boeddhist zijn gedood.
10. Je mag alleen vlees eten van dieren die niet speciaal voor jou zijn gedood.
11. Je mag geen vlees eten van dieren waarvan je niet weet door wie en waarom ze zijn gedood.
12. Je mag geen vlees eten van bepaalde diersoorten.
13. Je mag best vlees eten, onthouding is niet nodig voor het zuiveren van de geest.
Een moderne flexibele religie
Ik scharrelde deze dertien interpretaties in een mum van tijd bij elkaar op internet, compleet met verwijzingen naar soetra’s en scholen.*
* begin hier: https://en.wikipedia.org/wiki/Buddhist_ethics
Het boeddhisme is een moderne, flexibele religie, concludeer ik, je kunt er alle kanten mee op.
Planteneters, vleeseters, aaseters, alleseters, mensendoders, moslimdoders, dierendoders, boeddhadoders – iedereen is wel ergens in het boeddhisme welkom, alleen niet overal.
En hoe je het ook uitlegt, zolang je ijverig uit de soetra’s citeert en moeilijke woorden gebruikt heet het juist spreken.
Vraag aan de lezer
Is deze tekst over doden en vlees eten volgens jou 1. het toppunt van onjuist spreken; 2. gewoon onjuist spreken; 3. gewoon juist spreken; 4. het toppunt van juist spreken? Waarom?
