Ben je er vol van of word je er leeg van, dat is de vraag.
Eerder in dit Witboek Advaita heb ik non-dualisme gedefinieerd als de lege leer die geen enkel onderscheid erkent of ontkent. Radicaal niet-weten. A-gnosis.
Dat is niet hoe iedereen het definieert. Voor de meeste mensen is non-dualisme een monistische filosofie. Een vorm van kennis. Gnosis.
Wat leert filosofisch non-dualisme?
1. Er is maar één bewustzijn, universeel bewustzijn, alias Bewustzijn.
2. Er is alleen maar Bewustzijn. Stof is een verschijningsvorm van Bewustzijn. Geest is een verschijningsvorm van Bewustzijn. Alles is Bewustzijn.
3. Ook jij bent Bewustzijn. Niet een klein manifest stukje ervan maar het hele Bewustzijn. Je bent niet je lichaam, je persoon of je gedachten, dat denk je maar. Je bent alles. Dit inzien heet ontwaken, realisatie, verlichting.
Filosofisch non-dualisme is een van de vele vormen van monistisch idealisme uit ons verre oosten. Het heeft heel wat tegenhangers in hun verre westen. Museumstukken als de zijnsleer van Parmenides, het spiritualistisch idealisme van Berkeley, het transcendentaal idealisme van Kant en het absoluut idealisme van Hegel.
Wat leert agnostisch non-dualisme?
Niets.
Ben je er vol van of word je er leeg van?
Agnostisch of radicaal non-dualisme is een lege leer. Gnostisch of filosofisch non-dualisme is een dogmatische leer. Een premoderne kosmologie van hindoeïstische herkomst.
Als het non-dualisme je aanspreekt omdat het fundamentele antwoorden geeft op fundamentele levensvragen, ben je een filosofisch non-dualist. Een gnosticus. Een metafysicus. Een kosmoloog. Een gelovige. Een fundamentalist. Een monist. Iemand die weet hoe het zit en daar vol van is.
Als het non-dualisme je aanspreekt omdat je antwoorden en vragen zijn weggevallen en je overal tussenin hangt, ben je een agnostisch non-dualist. Een agnost. Een weetniet. Een dummy. Een nitwit. Een dwijze. Iemand die niet weet hoe het zit en daar leeg van is.
Als ook het onderscheid tussen filosofisch en agnostisch non-dualisme je niets meer zegt en je er vol noch leeg van bent, wat dan?