• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Veertiende jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Jana Verboom
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Hans van Dam » Malen over de mind – proeven van vrijdenkerij

Malen over de mind – proeven van vrijdenkerij

6 april 2022 door Hans van Dam

Is het denkbaar dat waarheid en wijsheid alleen in vraagvorm bestaan?

Beste Hans,

Al ons denken is gebaseerd op ervaring en, erger nog, op conditionering. Hoe lang je ook je geheugen doorzoekt, het levert nooit nieuwe antwoorden op. Denken is dus niet alleen een trage en vermoeiende maar ook een beperkte activiteit. Hoe zwaar het is kun je wel zien aan De Denker van Rodin, die zijn enorme hoofd met zijn hand moet ondersteunen.

Denken is eigenlijk maar een zielige bezigheid. Het is in wezen leeg. Natuurlijk, je moet nadenken als je een zelfbouwkast in elkaar wilt zetten, maar verder? Denken over gevoel doet je uiteindelijk bij de psychiater belanden. Die je problemen oplost met pilletjes. Denken over het leven leidt uiteindelijk tot zelfmoord.

Gelukkig is het denken geen mechanisme waar we niets over te zeggen hebben. Integendeel, het is een stuurbaar proces waar we wel degelijk invloed op kunnen uitoefenen. Alleen moeten we ons daar voortdurend op toeleggen. Fietsen leer je ook niet van de ene dag op de andere.

We moeten ons bewust leren worden van onze gedachten. We moeten afstand leren nemen van onszelf en onze gedachtestroom op de voet leren volgen. Dat is een bijzonder interessante en leerzame bezigheid die tot grote zelfkennis leidt. Zelfkennis is waar het in dit leven allemaal om draait.

Hoe lastig het door alle conditioneringen ook is, door ons bewust te worden van onze gedachten en deze zonder enig oordeel te volgen, kunnen we veel over onszelf en ons gevoelsleven te weten komen. Kijken, niet oordelen. Zo krijgen we weer contact met onszelf.

Natuurlijk is dat niet altijd even makkelijk, want je komt heel wat tegen – bubbels die je alleen kunt aangaan met je eigen waarheid en je eigen wijsheid.

Aandacht voor je denken is puur liefdewerk. Het zal je laten zien dat denken een beperkte maar stuurbare bezigheid is.

Beste Steven,

Leuk bedacht, al levert het dan geen nieuwe antwoorden op.

Steven: Mag ik aandringen op een inhoudelijke reactie?

Hans: Als het denken in wezen leeg is, welke inhoud zou mijn reactie dan kunnen hebben?

Als jouw denken maar een zielige bezigheid is, waarom val je mij er dan mee lastig?

Als je denken maar een zielige bezigheid vindt, waarom hou je je dan bezig met het mijne?

Als het denken een domme zoekautomaat is die alleen maar oude antwoorden ophoest, hoe denk je er dan ooit aan te ontsnappen?

Als alle antwoorden van het denken altijd al oud zijn geweest, waar komen ze dan oorspronkelijk vandaan?

Steven: Ja, hallo. Vragen heb ik zelf genoeg.

Hans: Ik denk het niet. Antwoorden, die heb je wel genoeg. Je brief staat er vol mee. Hier heb je als tegenwicht nog wat vragen:

Denk je echt dat denken over gevoel iedereen bij de psychiater doet belanden? Zouden er geen mensen zijn die over hun gevoel nadenken zonder bij de psychiater terecht te komen, of mensen die juist doordat ze veel over hun gevoel denken geen psychiater nodig hebben?

Denk je echt dat alle psychiaters alleen maar pilletjes kunnen voorschrijven? Al eens een psychiater geprobeerd die over alternatieven beschikt of vragen weet te stellen?

Denk je echt dat denken over het leven uiteindelijk leidt tot zelfmoord? Zouden er geen mensen zijn die vrijelijk over het leven nadenken zonder zelfmoord te plegen, of mensen die juist doordat ze veel over het leven nadenken geen zelfmoord plegen?

Denk je echt dat het om zelfkennis draait in het leven en dat dat voor iedereen geldt? Dat het ergens om draait in het leven en niet overal om of nergens om of om meerdere dingen tegelijk of om het een na het ander of zo?

Denk je echt dat we onze gedachtestroom op de voet moeten volgen, ons bewust moeten worden van onze gedachten en er afstand van moeten nemen, of is dat ook maar een gedachte in je gedachtestroom waarvan je je bewust moet worden en afstand moet nemen?

Denk je echt dat je naar je gedachtestroom moet kijken zonder oordeel of is dat het volgende oordeel over hoe je naar je gedachtestroom moet kijken?

Denk je echt dat we kijkend naar onze gedachtestroom weer contact krijgen met onszelf? Zouden er geen mensen zijn die daardoor juist vervreemd raken van zichzelf, bij de psychiater belanden of zelfmoord plegen?

Denk je echt dat je de bubbels in je denken moet aangaan, en dat je ze alleen kunt aangaan met je eigen waarheid en je eigen wijsheid? Geldt dat ook voor alle bubbels in je denken over de bubbels in je denken? Wanneer denk je die eens aan te gaan?

Denk je echt dat iedereen zijn eigen waarheid en zijn eigen wijsheid heeft of is dat toevallig je eigen waarheid of wijsheid over iedereen?

Tot slot: is het denkbaar dat waarheid en wijsheid alleen in vraagvorm bestaan?

Meer antwoorden heb ik niet voor je, sorry.

Ik hoop dat je hier wel genoegen mee neemt.

Cocon met oogjes.
Malen over de mind.

Index | vorige | volgende

Hans van Dam, auteur van de Agnosereeks en NietWeten.nl.
Hans van Dam NietWeten.nl

Deze tekst maakt deel uit van het Witboek Verlichting. Woord: Hans van Dam. Beeld: Lucienne van Dam. Alle teksten van deze serie. Het Witboek Verlichting op NietWeten.nl. Alle publicaties van Hans van Dam in het Boeddhistisch Dagblad.

Categorie: Hans van Dam Tags: denken, denken doorzien, niet-weten, verlichting, Witboek Verlichting

Lees ook:

  1. Alleen maar loslaten maakt niemand vrij
  2. Waarom alle Marokkanen aardig zijn – generalisatie voor gevorderden
  3. Niet-weten als autoclasme
  4. Malle meditaties van een malin génie, of hoe Descartes van de kaart raakte

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

Hans van Dam

Hans van Dam is de auteur van de Agnosereeks: 13 boeken over niet-weten, verluchtigd door Lucienne van Dam. Lees ze gratis op NietWeten.nl of in het BD, of als paperbacks tegen kostprijs. Disclaimer. Contact. Winkel. 
Alle artikelen »

Agenda

  • Agenda
  • Geef je activiteit door

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 10 februari 2025
    Zen Spirit studiegroep 'Het verborgen licht'-vanaf 10 februari 2025
  • 2 mei 2025
    Phowa Studieweek
  • 9 mei 2025
    Seminar Tenzin Wangyal Rinpoche
  • 12 mei 2025
    Maandagochtend meditatie in Amsterdam-West
  • 13 mei 2025
    Verdiepingsbijeenkomst Hand in hand met de Boeddha
  • 13 mei 2025
    Dinsdagavond op even weken samen mediteren in Almere Buiten
  • 13 mei 2025
    Oude boeddhistische inzichten voor geslaagde moderne relaties
  • 13 mei 2025
    Oude boeddhistische inzichten voor geslaagde moderne relaties
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Weet jij wat een anker is? Test jezelf!

    Hans van Dam - 2 mei 2025

    Deel 3 van een 5-delig dwaalgesprek over de mystieke roos.

    ‘Het leven zelf is zazen’

    Wim Schrever - 28 april 2025

    De grote tragedie hier in het Westen is dat we onze eigen spirituele traditie zo snel hebben opgegeven en met het badwater -de religie- ook het kind -de spiritualiteit- hebben weggegooid. Terwijl een mens fundamenteel nood heeft aan spiritualiteit, aan zingeving.

    Geschiedenis als wapen deel 1

    Kees Moerbeek - 20 april 2025

    President Vladimir Poetin zei in 2014: ‘Onze collectieve herinnering bepaalt onze cultuur, onze geschiedenis en onze tegenwoordige tijd. En onze toekomst zal worden gevormd aan de hand van onze historische ervaring.’ Hij is het zelf die actief deze herinnering en ervaringen vorm geeft en propageert. Ivo van de Wijdeven schrijft dat in de Sovjettijd er nog werd gegrapt dat het land een zekere toekomst had, maar een onvoorspelbaar verleden. Onder Poetin is Ruslands geschiedenis als in beton gegoten. Er is maar één historische waarheid en deze is verankerd in de grondwet en de Nationale Veiligheidsstrategie.

    Jaloerse goden te slim af – de geschiedenis de baas…?

    gastauteur - 13 april 2025

    Hongersnood in een hermetisch afgesloten kuststrook die onwillekeurig aan de vernietigingskampen van weleer doet denken, besmet met meer dan een zweem van genocide… Regeert Adolf Hitler over zijn graf heen? Want bestaat Israël niet bij diens gratie? Zou zonder die bittere nazi-erfenis Palestina als land van drie monotheïstische religies niet nog gewoon zo heten? Is de grond er niet vervloekt, juist door godsdiensten die, gevoed vanuit één fictieve bron, vervolgens als protestbeweging steeds in chronologische volgorde aan haar voorgangster ontspruiten, waarmee de kiem voor een eeuwigdurende vete om de absolute waarheid is gelegd? En claimt niet elk van deze broeder- of zusterstromingen dat stuk met hun aller bloed doordrenkte aarde, aanvankelijk voor Abrahams JHWH, vervolgens voor Jezus’ Vader en ten slotte voor Allah – drie godheden die, in verbitterde onderlinge jaloezie verwikkeld, strijden niet alleen om religieuze hegemonie, maar ook om de profane en politieke macht?

    Wat is quiëtisme?

    Hans van Dam - 27 maart 2025

    Over het stillen van de wil.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Het pad uit het woord
    • Het jaar 2025 – dag 128 – eigen vrijheid eerst
    • Boeken – De Vallei van Troost
    • ‘Gebruik de rechter niet als zondebok voor falend beleid’
    • Boeddha’s pleegmoeder is een voorbeeld voor boeddhisten op Moederdag

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.