• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Tiende jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • André Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Eelco van der Meulen
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
  • Privacy

Woordenboek niet-weten: utopie, dystopie, atopie

26 september 2020 door Hans van Dam

Wat is een utopie?

Een ideaalbeeld van de wereld of van een staat of van de mens heet een utopie (Grieks, eu-, goed of ou, niet, nergens + topia, plaats).

Een bekende utopie is de socialistische heilstaat Utopia van Thomas Moore (1516).

De christelijke heilstaat is een staatsbestel op kerkelijke grond waarin iedere burger allereerst onderdaan van God is.

Het Derde Rijk was een fascistische heilstaat op eugenetische grondslag.

De boeddhistische heilstaat is die van een wereld zonder grenzen waarin het lijden is uitgebannen en iedereen verlicht is.

Het komt mij voor dat utopisten genieten van hun ideaalbeeld en het graag uitdragen, maar eronder lijden dat ze het niet kunnen realiseren.

Wat is een dystopie?

Een schrikbeeld van de wereld of van een staat heet een dystopie (Grieks, dys-, moeilijk, slecht). Totalitaire dystopieën vinden we onder meer terug in Brave new world van Aldous Huxley en 1984 van George Orwell.

Volgens sommigen is de huidige wereld al de ergst denkbare. Volgens anderen, zoals Gottfried Leibniz, is de huidige wereld, hoe erg ook, toch de beste van alle denkbare werelden.

Een hedendaagse verschijningsvorm van de dystopist is de zogeheten prepper, iemand die zich voorbereidt op een ramp.

Gangbare rampscenario’s zijn een elektromagnetische puls van de zon, een omkering van de magnetische polen, een verschuiving van de golfstromen, een klimaatverandering, een vloedgolf, een wateroorlog, een pandemie, een nucleaire winter, een bevolkingsexplosie en een superintelligente robot die de mensheid overvleugelt.

Preppers neigen naar kokervisie: ze maken zich druk over één specifieke ramp en negeren alle andere.

Het komt mij voor dat dystopisten lijden onder hun schrikbeeld, maar ervan genieten om het einde der tijden te verkondigen en zich erop voor te bereiden.

Wat is een atopie?

Wat een utopie is voor de een, is een dystopie voor de ander. Denk maar aan de socialistische heilstaat, de christelijke heilstaat en de boeddhistische heilstaat.

Wat een dystopie is voor de een, is een utopie voor de ander. Denk maar aan het Derde Rijk, het Ottomaanse rijk en het Romeinse rijk.

Het lijkt dus nogal subjectief of je een toekomstbeeld ervaart als hemel of als hel; het is maar net wat je gelooft.

Wie niet weet, zoals ik, gelooft zijn gedachten niet – deze ook niet. Iedere vorm van utopisme, dystopisme, activisme, fatalisme, fundamentalisme en nihilisme is hem daarom vreemd.

Hij is geen utopist en geen dystopist maar een atopist, zou je kunnen zeggen – een lege visionair.

Zijn toekomstvisie is geen utopie en geen dystopie maar een atopie – een leeg visioen.

Een leeg visioen is geen visioen van de leegte; dat is boeddhistische metafysica.

Een leeg visioen is geen visioen van een wereld zonder toekomstvisioenen; dat is weer een utopie.

Niet-weten als atopie

Ook niet-weten is voor een agnost geen heilige graal. De wereld hoeft niet zo nodig van haar weterij bevrijd te worden, als dat al zou kunnen.

Mocht er toch een bevrijdingsbeweging ontstaan die streeft naar algehele agnose, dan hoeft de wereld niet zo nodig van deze bevrijdingsbeweging bevrijd te worden.

Mocht er vervolgens een nieuwe bevrijdingsbeweging ontstaan die de wereld van de oude bevrijdingsbeweging of van haar nieuwerwetse nietweterij wil bevrijden – soit.

Bevrijders zijn nou eenmaal gebonden aan hun eigen opvattingen over vrijheid.

Vrijheidsstrijders zijn vrijheidslijders.

Jij?

Index | vorige | volgende

Deze tekst maakt deel uit van het Witboek Niet-Weten. Illustraties: Lucienne van Dam. Het Witboek Niet-Weten in het Boeddhistisch Dagblad. Het Witboek Niet-Weten op NietWeten.nl. Alle publicaties van Hans van Dam in het Boeddhistisch Dagblad.

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Hans van Dam Tags: agnose, niet-weten, witboek niet-weten, woordenboek niet-weten

Lees ook:

  1. Woordenboek niet-weten: agnose
  2. Woordenboek niet-weten: weteloosheid
  3. Mijn koninkrijk voor een leven zonder koninkrijk
  4. Woordenboek niet-weten: dwaasbegeerte

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

Hans van Dam

Series, Boeken, Site, Blog, Hans, Contact. 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 22 januari 2021
    Online Dhammakaya-meditatie
  • 23 januari 2021
    Online Dhammakaya-meditatie
  • 24 januari 2021
    Discovering Padmasambhava (online)
  • 24 januari 2021
    Online Dhammakaya-meditatie
  • 25 januari 2021
    Online Dhammakaya-meditatie
  • bekijk de agenda

De werkplaats

De werkplaats.

Boeddhistische kunstenaars

Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
lees meer »

Pakhuis van Verlangen

In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

Verkiezingen 2021 – ‘Er is menselijke warmte nodig in de politiek’

Wouter ter Braake - 18 januari 2021

Ik lanceer een ander alternatief. Een brede bewustzijnsbeweging. Een beweging van kiezers die het geluk van alle mensen vooropstelt en als uitgangspunt neemt. Op basis van een bewustzijn dat boosheid transformeert in wijsheid. Een bewustzijn dat gefundeerd is in het besef van verbondenheid van al wat leeft. Een bewustzijn dat verschillen respecteert en met een warm hart en open mind openstaat voor dialoog.

De Lotussoetra – boeddhisme en politiek

Erik Hoogcarspel - 14 januari 2021

In de Lotussoetra worden de geboorte, de meditaties, het ontwaken het preken en de dood van de Boeddha beschreven als niet meer dan een show die hij opvoert. Het is een didactische methode. In feite is hij de eeuwige wetgever van het universum en daarom de inrichter van de ware politiek.

Het boeddhisme en religie

Erik Hoogcarspel - 12 januari 2021

Is het boeddhisme een religie, een levensweg of een filosofie? Als je deze vraag aan meerdere mensen stelt krijg je geheid verschillende antwoorden en voor elk antwoord valt wel iets te zeggen.

Tien jaar Boeddhistisch Dagblad

Joop Ha Hoek - 8 januari 2021

...

Jasper Schaaf – Marx’ diepe respect voor Aristoteles

gastauteur - 1 januari 2021

Jasper Schaaf: 'Aristoteles noemt het doel van het menselijk bestaan ‘geluk’. Klinkt dit te makkelijk? Is het vreemd? Speelt zo’n ver, groot en toch belangrijk doel echter ook geen belangrijke rol in de vroegere geschriften van Marx, waar hij nog meer dan later op de werken van Georg Hegel en Ludwig Feuerbach leunt?'

Meer onder 'pakhuis van verlangen'

Footer

Boeddhistisch Dagblad

Meest recente berichten

  • Woordenboek niet-weten: de lege boodschap
  • Het jaar 2021 – dag 21 – misselijk
  • Corona – blijf thuis en in leven
  • NU’91: ‘Stel tweede dosis coronavaccin niet uit’
  • De boze koning verjaagd

Reageren

We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

Over het BD

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
Lees ons colofon.

Zie ook

  • Contact
  • Over ons
  • Columns
  • Reageren op de krantensite

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

 

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

 

loading Annuleren
Bericht niet verstuurd - controleer je e-mailadres!
E-mail-controle mislukt, probeer het opnieuw
Helaas, je blog kan geen berichten per e-mail delen.
Boeddhistisch Dagblad
Powered by  GDPR Cookie Compliance
Privacy en cookies

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

Noodzakelijke cookies

Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

Bezoekersstatistieken

We gebruiken Google Analytics voor het bijhouden van bezoekerscijfers.

Dit helpt ons bij het verbeteren van de website; zo weten we wat wel en niet gebruikt of gelezen wordt.

Alle cookies staan uit in je browser. Zet cookies aan alsjeblieft, als je wil dat we je voorkeuren opslaan,

Privacy

Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens