• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Elfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • André Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Eelco van der Meulen
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
  • Privacy

Home » Hans van Dam » Nawoord bij ‘De derwisj en de dwaas’

Nawoord bij ‘De derwisj en de dwaas’

25 maart 2020 door Hans van Dam

Dansen in het duister

De derwisj en de dwaas, heeft als ondertitel ‘Dansen in het duister’.

‘Dansen in het duister’ is een metafoor voor niet-weten.

Dansen in het duister is ook de titel van een boek van Nico Tydeman over niet-weten bij Emmanuel Levinas, bij Jan van het Kruis en in zen.

Dansen in het duister is ook de titel van een lied van Huub van der Lubbe over lijden.

Een andere metafoor voor niet-weten is ‘de dans ontspringen’.

Daarom vond ik het passend om dit boek te beëindigen met de litanie De dans ontsprongen en haar kindje, De dans ontspringen – Nu!

Het tetralemma

De strofen van De dans ontsprongen danken hun vorm aan het Indiase tetralemma, dat met betrekking tot een gegeven dualisme, laten we zeggen, stof versus geest, vier leerstellingen opsomt die elkaar wederzijds uitsluiten:

1. Alles is louter stof

2. Alles is louter geest

3. Alles is zowel stof als geest

4. Niets is stof of geest

In het algemeen:

1. A en niet-B

2. niet-A en B

3. A en B

4. niet-A en niet-B

De systematische ontkenning van de vier leden van het tetralemma is karakteristiek voor de Indiase logica en voor de Indiase versie van de via negativa.

Onder de via negativa of negatieve weg verstaan mystici een benadering van het onzegbare door middel van een reeks ontkenningen.

Zoals blijkt uit de litanie De dans ontsprongen is het procedé van de viervoudige ontkenning* ook geschikt om een radicaal niet-weten mee uit te drukken en op die manier een idee te geven, hoe gestileerd ook, van het dwijze denken.

* Voor deze gelegenheid uitgebreid tot een achtvoudige ontkenning, een octalemma.

De tjatjatja

Volgens Prediker is er een tijd om te spreken en een tijd om te zwijgen, zagen we in dialoog 22.

Prediker heeft er duizenden jaren geleden het zwijgen toe gedaan, al wordt hij nog dikwijls nagebauwd, nu weer door mij.

Ikzelf moet mijn woordenstroom bezweren door te recapituleren.

Wat is soefisme voor mij?

Mystiek.

Wat is mystiek voor mij?

Niet-weten.

Wat is niet-weten voor mij?

Dansen in het duister.

Welke dans wordt daar gedanst?

De dans die elke dans ontspringt.

Hoe heet die dans?

De tjatjatja.

Vaar wel

Dank voor je aandacht.

Ik zeg: Tot ziens!

Ayah zegt: Vaar wel!

Ga met God noch zonder.

Dit is de laatste tekst van De derwisj en de dwaas – Dansen in het duister, een serie over soefisme en mystiek niet-weten. Illustraties: Lucienne van Dam. De derwisj en de dwaas in het BD. De derwisj en de dwaas op NietWeten.nl. De derwisj en de dwaas in de winkel. Alle publicaties van Hans van Dam in het Boeddhistisch Dagblad.

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Hans van Dam Tags: dansen in het duister, de derwisj en de dwaas, mystiek, niet-weten, soefisme, tetralemma

Lees ook:

  1. De dans ontsprongen – meditatie en dankgebed
  2. 4. Requiem voor de stille stem
  3. 7. Toevlucht nemen tot de boef
  4. Draaien als een derwisj, 3

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

Hans van Dam

Columns. Boeken. NietWeten.nl. Contact. 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 23 mei 2022
    Online course The Twelve Links of Interdependent Origination
  • 23 mei 2022
    Discovering Buddhism taster / refresh evenings
  • 24 mei 2022
    Boeddhisme en meditatie
  • 25 mei 2022
    Meditatiegroep Bloemendaal
  • 25 mei 2022
    Meditatiegroep Bloemendaal
  • bekijk de agenda

De werkplaats

De werkplaats.

Boeddhistische kunstenaars

Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
lees meer »

Pakhuis van Verlangen

In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

Baas over eigen karma

Kees Moerbeek - 22 mei 2022

Het individu is de enige die de volledige controle heeft over zijn daden, ongeacht de druk die anderen op hem kunnen uitoefenen. Een onheilzame handeling onder grote druk uitgevoerd, heeft echter een ander karmisch effect dan een vrijwillige onheilzame handeling.

Boekbespreking- De lach van de Boeddha. Een ontmoeting met de boeddhistische filosofie

Erik Hoogcarspel - 21 mei 2022

Vandepitte gooit zijn lezers al snel in het diepe met zijn uiteenzetting over de leegte. Hij geeft daarbij een eigen interpretatie, die enigszins afwijkt van de boeddhistische teksten.

Boekbespreking – De jonge Filosoof

Erik Hoogcarspel - 9 mei 2022

In het boekje “De jonge filosoof” wordt een zekere Christoph opgevoerd, die in de bibliotheek een boek vindt van David van Goorle. Dit is het kleinere boek “Idea Physicae”, maar dan in het Nederlands. Christoph vindt met andere woorden de (niet bestaande) Nederlandse uitgave” Schets van de Natuur” in de bibliotheek.

Over populisme en het menselijk tekort

Kees Moerbeek - 8 mei 2022

‘Waarom is de burger boos?’ is volgens de geschiedkundige Maarten van Rossem gemakkelijk en ook wetenschappelijk verantwoord te beantwoorden, schrijft hij in zijn boek Waarom is de burger boos? De burger is boos, omdat hij bezorgd is over de omvangrijke immigratie en de veronderstelde negatieve effecten op onze samenleving. Dit artikel geeft een indruk van zijn boek, met aanvullingen van de socioloog Anton Zijderveld.

Boekbespreking – Een leven als ‘man of letters’. Biografie van David Hume.

Erik Hoogcarspel - 1 mei 2022

De rede kan ons tot overtuigingen leiden of laten twijfelen, maar alleen gevoelens zetten ons volgens Hume aan tot daden. Hume onderscheidt primaire indrukken en secondaire. Gevoelens zijn secondaire indrukken, want ze zijn als het ware een reactie op primaire indrukken, zoals pijn of genot.

Meer onder 'pakhuis van verlangen'

Footer

Boeddhistisch Dagblad

over ons

Recente berichten

  • Baas over eigen karma
  • Guy – Kijk. Zie. Observeer.
  • Hengstdijk – Retraitecentrum Metta Vihara viert tiende verjaardag
  • Speciaal gezant VS voor Tibetaanse zaken ontmoet Nepalese premier
  • Den Haag – Mensenrechtenfilmfestival in Nederland

Reageren

We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

Over het BD

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
Lees ons colofon.

Zie ook

  • Contact
  • Over ons
  • Columns
  • Reageren op de krantensite

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

 

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

 

loading Annuleren
Bericht niet verstuurd - controleer je e-mailadres!
E-mail-controle mislukt, probeer het opnieuw
Helaas, je blog kan geen berichten per e-mail delen.
Privacy en cookies

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

Noodzakelijke cookies

Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

Privacy

Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens