• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Tiende jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • André Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Eelco van der Meulen
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
  • Privacy

Nawoord bij ‘De derwisj en de dwaas’

25 maart 2020 door Hans van Dam

Dansen in het duister

De derwisj en de dwaas, heeft als ondertitel ‘Dansen in het duister’.

‘Dansen in het duister’ is een metafoor voor niet-weten.

Dansen in het duister is ook de titel van een boek van Nico Tydeman over niet-weten bij Emmanuel Levinas, bij Jan van het Kruis en in zen.

Dansen in het duister is ook de titel van een lied van Huub van der Lubbe over lijden.

Een andere metafoor voor niet-weten is ‘de dans ontspringen’.

Daarom vond ik het passend om dit boek te beëindigen met de litanie De dans ontsprongen en haar kindje, De dans ontspringen – Nu!

Het tetralemma

De strofen van De dans ontsprongen danken hun vorm aan het Indiase tetralemma, dat met betrekking tot een gegeven dualisme, laten we zeggen, stof versus geest, vier leerstellingen opsomt die elkaar wederzijds uitsluiten:

1. Alles is louter stof

2. Alles is louter geest

3. Alles is zowel stof als geest

4. Niets is stof of geest

In het algemeen:

1. A en niet-B

2. niet-A en B

3. A en B

4. niet-A en niet-B

De systematische ontkenning van de vier leden van het tetralemma is karakteristiek voor de Indiase logica en voor de Indiase versie van de via negativa.

Onder de via negativa of negatieve weg verstaan mystici een benadering van het onzegbare door middel van een reeks ontkenningen.

Zoals blijkt uit de litanie De dans ontsprongen is het procedé van de viervoudige ontkenning* ook geschikt om een radicaal niet-weten mee uit te drukken en op die manier een idee te geven, hoe gestileerd ook, van het dwijze denken.

* Voor deze gelegenheid uitgebreid tot een achtvoudige ontkenning, een octalemma.

De tjatjatja

Volgens Prediker is er een tijd om te spreken en een tijd om te zwijgen, zagen we in dialoog 22.

Prediker heeft er duizenden jaren geleden het zwijgen toe gedaan, al wordt hij nog dikwijls nagebauwd, nu weer door mij.

Ikzelf moet mijn woordenstroom bezweren door te recapituleren.

Wat is soefisme voor mij?

Mystiek.

Wat is mystiek voor mij?

Niet-weten.

Wat is niet-weten voor mij?

Dansen in het duister.

Welke dans wordt daar gedanst?

De dans die elke dans ontspringt.

Hoe heet die dans?

De tjatjatja.

Vaar wel

Dank voor je aandacht.

Ik zeg: Tot ziens!

Ayah zegt: Vaar wel!

Ga met God noch zonder.

Dit is de laatste tekst van De derwisj en de dwaas – Dansen in het duister, een serie over soefisme en mystiek niet-weten. Illustraties: Lucienne van Dam. De derwisj en de dwaas in het BD. De derwisj en de dwaas op NietWeten.nl. De derwisj en de dwaas in de winkel. Alle publicaties van Hans van Dam in het Boeddhistisch Dagblad.

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Hans van Dam Tags: dansen in het duister, de derwisj en de dwaas, mystiek, niet-weten, soefisme, tetralemma

Lees ook:

  1. Draaien als een derwisj, 6
  2. 36 – Genade voor ijdele opscheppers
  3. 45. Waar zoek jij jezelf?
  4. 52. Wie wiedt die ziet

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

Hans van Dam

Series, Boeken, Site, Blog, Reacties, 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 1 maart 2021
    Online Dhammakaya-meditatie
  • 3 maart 2021
    Zen Spirit Doorgaande groep Meditatie Arnhem
  • 3 maart 2021
    Weten - Niet Weten | Cursus Lotus Trilogie online
  • 3 maart 2021
    Lezingenserie 'Mystiek leven'
  • 4 maart 2021
    Doorlopende groep Vipassana Haarlem
  • bekijk de agenda

De werkplaats

De werkplaats.

Boeddhistische kunstenaars

Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
lees meer »

Pakhuis van Verlangen

In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

Boeddhisten ontwaakt (deel 3)

Kees Moerbeek - 28 februari 2021

Grant onderzoekt hoe de geleerde Rahula zijn begrip van de kern van de leer van de Boeddha kan verenigen met de claims van het door Dharmapala geïnspireerde Singalese nationalisme. Rahula nam volgens Grant ‘zijn toevlucht tot de intellectuele strategie die claimt dat verschillende historische omstandigheden vragen om een andere manier van de uitleg van de boodschap van de Boeddha.’ Hij doet een beroep op het historisch moment om de interpretatie van het boeddhisme in de Mahavamsa te rechtvaardigen en daarmee zijn eigen activistische politieke agenda.

Mijmeringen over bewustzijn

Rob van Boven en Luuk Mur - 23 februari 2021

Je trok in je jeugd de conclusie dat je niet gewenst was. Met die ervaring ging je de wereld zien. Dat werd het fundament van je geloofssysteem. Je ging jezelf beschermen tegen deze pijnlijke gevoelens, die het gevolg zijn van wat je bent gaan geloven.  Dat kan zijn door jezelf zoveel mogelijk terug te trekken of vooral niet lastig te zijn. Of misschien ging je juist heel nadrukkelijk aanwezig zijn, wat door anderen juist als heel vervelend ervaren kan worden.

Het ongelijk van de gelijkheid (deel 2 en slot))

Erik Hoogcarspel - 21 februari 2021

Het is niet verwonderlijk dat het begrip “gelijkheid” in andere culturen geen rol speelt. Blijkbaar heeft men daar wel van de ervaring geleerd. Voor Confucius waren rangen en standen in de maatschappij noodzakelijk voor een harmonische en goed functionerende samenleving. Een referendum zou volgens hem alleen maar tot grote rampen leiden, want ongeletterde en slecht opgevoede mensen kunnen niet weten wat het beste is voor ieder.

Het ongelijk van de gelijkheid (deel 1)

Erik Hoogcarspel - 20 februari 2021

We leven in procrustische tijden waarin gelijkheid heilig is geworden. Onderscheid, discriminatie, is zo’n beetje de bron van alle kwaad. We moeten allemaal gelijk zijn. Alle kinderen in een klas, allemaal schaatsen of naar het strand op hetzelfde moment, allemaal dezelfde kleding en dezelfde maten, met wat elastiek in de stof past het toch wel.

Paul Boersma – Het portret als valkuil

Paul Boersma - 16 februari 2021

Het Boeddhabeeld is een symbolische weergave van de vergoddelijkte mens, van de verlichte mens, van de mens waarin wijsheid en mededogen tot volle ontplooiing zijn gekomen. Het is een toonbeeld van harmonie.

Meer onder 'pakhuis van verlangen'

Footer

Boeddhistisch Dagblad

Meest recente berichten

  • Podcast #14 – Verbonden met Myanmar
  • Milieudefensie – Burger flink belast en industrie ontzien onder kabinetten Rutte
  • Elf percent Nederlanders – coronavirus bewust ontwikkeld
  • Niet-weten is leven in onduidelijkheid
  • Boeddhisten ontwaakt (deel 3)

Reageren

We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

Over het BD

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
Lees ons colofon.

Zie ook

  • Contact
  • Over ons
  • Columns
  • Reageren op de krantensite

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

 

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

 

loading Annuleren
Bericht niet verstuurd - controleer je e-mailadres!
E-mail-controle mislukt, probeer het opnieuw
Helaas, je blog kan geen berichten per e-mail delen.
Boeddhistisch Dagblad
Powered by  GDPR Cookie Compliance
Privacy en cookies

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

Noodzakelijke cookies

Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

Bezoekersstatistieken

We gebruiken Google Analytics voor het bijhouden van bezoekerscijfers.

Dit helpt ons bij het verbeteren van de website; zo weten we wat wel en niet gebruikt of gelezen wordt.

Alle cookies staan uit in je browser. Zet cookies aan alsjeblieft, als je wil dat we je voorkeuren opslaan,

Privacy

Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens