Je zit klaar, bent bereid, en toch komt er niet binnen wat er gezegd wordt. Als je kijkt/luistert naar een teisho, een lezing, en film, een kunstwerk…Of als je een boek leest…Het komt maar niet binnen. Het dringt niet tot je door. Hoe ga je daarmee om? Hoe kom ik er doorheen?
Je kunt er met je hoofd niet bij. Je kunt er alleen met je hoofd nooit bij. Tenzij je het in samenspel brengt met je hart en je buik (hara). Op het moment dat dat gebeurt, merk je dat er iets breder en ruimer wordt. Er is een verhaal over dit probleem in de boeddhistische wereld.
Dick Verstegen
Vrijen zonder deadline
Dienstbaarheid aan de wonderbare potentie van de vrouw of misschien liever: het vrouwelijke. Ja, dat voel ik als een belangrijke levensinzet, ook in het beleven van seks. Dat vergt overgave.
Waarom toch die wil om te weten wat ‘het’ boeddhisme is? Hou op.
We hebben in dit leven iets te doen, nu. Dat is wat de historische Boeddha ons voorhield.
Ferdie Westen beoefent de kunst van het niet weten
Blijkbaar doet hij met dit uitgangspunt inspiratie op uit een onuitputtelijke bron, zich overgevend aan de beweging van het leven zelf, bewogen door de heiligheid van al wat is. ‘Als mens’, zegt hij, ‘zie ik maar een klein stukje van een gekleurde werkelijkheid en wat ik niet weet is overweldigend. In mijn werk zoek ik niet belaste beelden voor het sacrale, het grotere, dan ik.’
Dick – Mijn vader
Als ik dat opschrijf, ‘mijn vader’, komt er een gevoel in mij op dat ik moeilijk kan omschrijven. Hij is nooit ‘van mij’ geweest. Nooit echt. Dat dit ook helemaal niet mogelijk is, wist ik destijds niet. Het was een verlangen waarvan ik dacht dat het te vervullen was als ik aan zijn wensen beantwoordde.
Dick Verstegen – Democratie
We leven in een oordelende samenleving. Dat moet vaak ook wel, want anders kunnen we in dit dualistische ondermaanse niet functioneren. Maar we moeten ook iets anders zien en toelaten: en dat is dat liefde en compassie onze belangrijkste drijfveren zijn.
Dick – De eik in je tuin
Er is een krachtige korte koan over een boom. Een monnik vraagt ernstig aan Joshu: ‘Wat voor zin heeft de komst van de patriarch uit het Westen?’ Joshu antwoordde: ‘De eikenboom hier in de tuin.’
Dick – Altijd weer terug naar de ervaring
De onwetendheid waarop de Boeddha doelt, ontstaat als je je laat meeslepen door primaire, door het ego-gestuurde impulsen. Allemaal angst. Primair: Angst voor tekort, onveiligheid, ziekte en dood. Op een subtieler niveau: angst om gekwetst te worden, angst om de schuld te krijgen, angst om ongelijk te krijgen, angst niet serieus te worden genomen, angst dat je iets verkeerd hebt gedaan. Dat is de onwetendheid waar we het liefst vanaf willen en die we ook kunnen doorzien.
Dick – Bloei
Mijn oog viel op een boekenlegger van de hand van onze vriendin Anne-Riet. Zij had er deze prachtige tekst op gezet: Hebban olla vogala nestas hagunnan hinase hic anda thu, wat unbidan we nu? Je zou het niet zeggen maar het is Nederlands, het vroegste Nederlands zelfs. Zo zeiden ze duizend jaar geleden: Hebben alle vogels nesten begonnen behalve ik en jij; wat wachten we nu, ofwel: ‘Alle vogels zijn al aan het nestelen, behalve jij en ik; waar wachten we nog op?’. Waarschijnlijk een liefdesliedje. Maar mijn hart sprong ook op, omdat er meteen een overdrachtelijke betekenis in me opborrelde.
Dick – De zin van zen
Een monnik zei tegen zijn meester Sozan: Ik ben totaal radeloos, kunt u me helpen? De meester riep zijn naam: ‘Seizei!’ ‘Ja meester’ antwoordde de monnik. ‘Je hebt al drie glazen van de beste wijn uit China achter je kiezen en je blijft volhouden dat je nog niet eens natte lippen hebt!’
Dick – Het komt niet binnen
Ik herinner me dat, toen ik net met zitten begon, de woorden van leraren soms vertraagd binnenkwamen of helemaal niet. Het was alsof ze door een muur heen moesten. Achteraf zie ik vooral ook dat ik ze vervormde. Vaak schiep ik zelf in hun woorden een ‘overkant’ die bereikt moest worden. Of een onneembare kloof. Zeiden ze dat of hoorde ik het zo?
Dick – Het meisje glimlacht terug
Deep down willen wij allemaal dat iedereen ‘gelukkig’ is. Tot vol bewustzijn komt, het leven verstaat en authentiek zijn of haar missie vervult: het leven volledig toelaat zonder angst en met grote liefde (compassie). Deze drive is de essentie van de bodhisattva en kenmerkt alle mensen.
Dick – Opnieuw beginnen
In het altijd weerkerende nu is er iets aan het werk. Zullen we dat geest noemen omdat we er geen beter woord voor hebben? Dat wat het leven tot leven maakt? En dat wat zich manifesteert in elk zich ontvouwend moment? Dat wat zich in elk levend wezen toont?
Dick – Aandacht is toelaten
Is er iets dat onze aandacht trekt, dan ontstaat er vanzelf een focus. Geen focus van grijpen of pakken, maar een focus van toelaten, binnenlaten. De boom die we zien, laten we toe in ons bewustzijn. De merel die we plotseling horen, welkom!
Dick – Toeval
Deze column berust op toeval. Er zit geen diepere betekenis achter. Lees maar als je wilt.
Dick – strandtent
Wat is de mysterieuze aantrekkingskracht van een strandtent? Met je blote voeten op die zanderige houten planken? Die gemengde lucht van zonnebrandcrème, patat, bier en ziltheid? Het altijd aanwezige geluid van branding, zeemeeuwen en hoge kinderstemmen? Dat lome gevoel dat nooit meer iets hoeft en dat alles voor eeuwig uitgesteld mag worden?
Dick – vreugde
Onze oergrond is geen angst, maar levensvreugde. Soms piekt die vreugde even door ons routineuze leven heen. De oervreugde kenmerkt ons van nature, maar zij is overwoekerd door denkbeelden die ons afscheiden en tegenhouden. Deze hardnekkige denkbeelden zo maar overboord kieperen is bijna niemand gegeven.
Dick – Wat wij werkelijk zijn
Wat wij werkelijk zijn is lastig onder woorden te brengen. Of juist heel makkelijk. Wezenlijk zijn wij de bodhi-mind, zoals hele generaties White plum-leraren het formuleerden, steeds een beetje anders.
Dick – Vertrouwen 4
Dus kijk uit je raam en misschien zie je ergens een boom. Hij is geworteld en is aan het groeien. Zijn bladeren komen straks weer uit, misschien nu al zichtbaar. Alles op zijn tijd. Misschien krijgt ie straks prachtige bloesem. En die valt een paar weken later ook weer af. Je kunt die boom vertrouwen. Hij leeft en is zoals ie is.
Dick – Vertrouwen 3
Ik geloof dat leven en dood geen tegenpolen maar elkaars geliefden zijn, zoals het onlangs klonk bij een lied rond de crematie van onze kennis. Zelfdoding is niet gericht tegen jezelf, de wereld of een ander. Je doet het niet zelf, maar het overkomt je. De weg die zich om je voeten vouwt, brengt je daar.
Dick – Vertrouwen 2 (niet)
Dat je er niet uit kunt vallen, geldt voor iedereen, ook en misschien wel juist voor degene die alle vertrouwen kwijt is. Wanneer wij zo het oog laten vallen op de wanhopige die zijn eigen dood regisseert, dan gebeurt er iets heel anders. Dan kunnen wij het vertrouwen schenken dat de ander ontbeert. Iemand kan in het diepe van de dood springen door gebrek aan levensbeaming en vertrouwen in het eigen leven. Maar die sprong kunnen wij vervolgens begeleiden en dragen met òns vertrouwen.
Dick – Andreas Müller kort door de bocht van het ‘zijn’
In mijn ogen is Müller ten prooi gevallen aan ‘nietsisme’. Daar bedoel ik een nihilisme mee, waar ook de historische Boeddha niets van moest hebben. Müller ontkent, denk ik, het mysterie van het doodloze: de bron, de onkenbare kracht onder, in of achter de werkelijkheid. Of toch niet?
Dick – Vertrouwen (1)
Goeroe’s en andere levensleraren houden je voor dat je je het beste kunt overgeven aan het leven zelf. Probeer je krampachtige neiging om de dingen in de hand te houden ‘los te laten’ Ga er maar aan staan. Ook en juist voor mensen die in een diepe depressie terecht gekomen zijn, werkt dit gewoonlijk van geen kant. Wat de goeroe’s eigenlijk zeggen is: vertrouw nou maar. En ze zeggen dat tegen mensen die dat nou juist niet kunnen.
Dick – Confidentie
Het was niet makkelijk om over en weer geduld te betrachten en verwachtingen te relativeren. Van een bergwand afdansen was er niet bij deze keer. Eerder het omgekeerde: tegen een putrand opklimmen.
