Over oorlogsmisdadigers, genocideplegers en terroristen
Wat drijft de dader?
De aanslagen van 11 september, die in Madrid, Londen, Parijs en Brussel; de genocides in nazi-Duitsland, Cambodja, Rwanda en Gaza, de oorlogen in Oekraïne en Soedan; keer op keer vragen we ons af: waarom zou iemand zoiets doen? Wie zijn deze mensen?
In Angstaanjagend normaal beschrijft hoogleraar Alette Smeulers, op basis van dertig jaar onderzoek, de daders van oorlogsmisdrijven, genocide en terrorisme. Van dictators tot tussenpersonen, van uitvoerders tot aanslagplegers: Smeulers laat zien wat hen drijft tot extreem geweld.
Een indrukwekkend boek dat verplichte kost is voor zowel wetenschappers als beleidsmakers, maar ook voor iedereen die deze tijd probeert te begrijpen.
Alette Smeulers is hoogleraar aan de Rijksuniversiteit Groningen. Ze wordt gezien als een van de grondleggers van de supranationale criminologie, de criminologie van de internationale misdrijven.
De auteur: ‘Dit boek is het resultaat van ruim dertig jaar onderzoek naar oorlogsmisdadigers, genocideplegers en terroristen. Telkens als ik gruwelijke misdrijven op televisie zie denk ik: wie doet zoiets? Wat zijn dat voor mensen? Waarom doen ze dat? Veel meer dan slechts het vinden van een wetenschappelijk antwoord op deze vragen, is dit onderzoek voor mij een levensreis geweest. Mijn eigen bevindingen en conclusies, de inzichten die ik kreeg, hebben mij gevormd hebben tot wie ik ben.
Het boek gaat namelijk niet alleen over daders. Het gaat over de menselijke natuur en de huidige staat van de wereld. Het gaat over wat en wie de mens is en het gaat ook over jou en mij. Het boek is daarbij bedoeld als waarschuwing, als spiegel. Het helpt te verklaren waarom de wereld is zoals die nu is, met alle brandhaarden die er zijn: het verschrikkelijke geweld in het Midden-Oosten: de aanslag van 7 oktober 2023 en de daaropvolgende verwoesting en genocide in Gaza, de oorlog in Oekraïne sinds de Russische inval en het geweld elders in de wereld, zoals in Soedan.
Het boek verschaft inzicht in de trends en ontwikkelingen die we nu zien en helpt te verklaren waarom deze zo gevaarlijk zijn. Dan heb ik het onder andere over de opkomst van de zogenaamde sterke mannen, waaronder ik ook de Amerikaanse president Donald Trump reken als machtigste man van de wereld, de teloorgang van de internationale rechtsorde en het dreigende failliet van de democratie. Al die dingen hangen sterk samen met de opkomst van machtige techbedrijven die gebruikmaken van de nieuwste ontwikkelingen, waardoor we de waarheid en werkelijkheid bijna niet meer van de gecreëerde waarheid en werkelijkheid kunnen onder scheiden – van de alternative facts, zoals Trump ze noemde – en waardoor meningen en opvattingen sterk gepolariseerd zijn geraakt.
Ik hoop dat dit boek helpt al die ontwikkelingen te duiden, juist door me te richten op de vele verschillende manieren waarop mensen aan deze teloorgang kunnen bijdragen. Door de mens te bestuderen onder de extreemste omstandigheden en wanneer hij de gruwelijkste misdrijven pleegt, kunnen we hem beter begrijpen. Ik hoop dat het boek helpt de mens en de wereld te zien voor wie en wat ze zijn, en dat deze kennis ons helpt betere keuzes te maken en onze samenleving weer de juiste kant op te sturen.
Ik weet dat het bestuderen van daders mij in ieder geval veel bewuster heeft gemaakt van de gevaren die er kleven aan gehoorzaamheid en conformisme, en van de verleidelijk van de macht. Het heeft me bewuster gemaakt van de noodzaak om altijd zelf goed na te denken en altijd kritisch te blijven reflecteren, ook op mijn eigen gedrag. Om niet zomaar een charismatische leider of de massa te volgen, maar om empathie te tonen en op te staan en je uit te spreken als dat nodig is. Ik hoop dan ook dat dit boek en de daarin vervatte kennis mensen inspireert om het juiste te doen, want alleen met z’n allen kunnen we de autocratische trend naar een steeds verdere uitholling van de mensenrechten en de democratie keren.’
Geef een reactie