Boeken – De haastmaatschappij voorbij

‘Ik hou nogal van koffiepauzes op het werk. Helaas beschouwen veel managers dat als inefficiënt en tijdverlies, terwijl natuurlijk het omgekeerde het geval is.’

-Dirk De Wachter

Vroeger gebruikte de mens tijd om zijn leven in te delen. Nu is het andersom: we haasten ons van het ene ogenblik naar het andere. Die tijdsdruk is zo voelbaar dat er maar één conclusie mogelijk is: we pakken dit probleem het best collectief aan.

In het boek ‘De herontdekking van de tijd’ vertellen dertien denkers vanuit hun eigen discipline hoe het anders kan. Door te leren hoe we overprikkeling vermijden, hoe we ons recht op vakantie verdedigen of hoe we best wel lui mogen zijn, kunnen we onze tijd écht weer in handen nemen.

‘Druk, druk, druk!’ Het is zowat het meest gehoorde antwoord op de vraag ‘Hoe gaat het met jou?’ Daar is natuurlijk niks mis mee: mensen mogen best een volle agenda hebben. Maar vaak is de realiteit helemaal niet zo rooskleurig. Terwijl de mens vroeger tijd gebruikte om zijn leven in te delen, is het nu net andersom. Velen van ons worden geleefd door de tijd en de daarbij horende tijdsdruk. Tijd bepaalt, meer dan ooit tevoren, ons leven.

Ook bij Pasar merken we hoe vrije tijd onder druk komt te staan. Dat uit zich in soms kleine dingen. Velen zien rusten tegenwoordig te vaak als de afwezigheid van werk, niet als een opzichzelfstaand iets dat waardevol is. En dat is problematisch: rusten is helemaal niet de tegenpool van werken. We lijken in al onze haast wel te vergeten hoe deugddoend rust en vrije tijd voor ons kan zijn.

Tijd is bovendien zó fundamenteel aanwezig in het leven van ieder van ons, dat de gevolgen van onze haastmaatschappij voelbaar zijn op vrijwel alle domeinen van ons leven. Om die reden wilden we dertien experts in dit boek aan bod laten komen. Dertien vooraanstaande auteurs die zich, elk vanuit hun eigen invalshoek, over het probleem ‘Tijd’ hebben gebogen. Dit boek wil echter meer zijn dan een zuiver theoretische beschouwing. Daarom vind je aan het einde van elk hoofdstuk ook twee concrete tips, zowel voor jou, de lezer, als voor de mensen die het beleid bepalen. Want als er één ding duidelijk zou moeten zijn na het lezen van dit boek, dan wel dat we het alleen niet zullen kunnen oplossen. Dat is geen louter individueel probleem, maar het vergt ook maatschappelijke oplossingen.

In het eerste deel gaan we dieper in op de vraag hoe het zover is kunnen komen. Auteur Koen Haegens vraagt zich af hoe de mens leefde vooraleer de klok was uitgevonden; antropoloog Steven Van Wolputte verduidelijkt waarom sommige culturen een heel ander tijdsbesef hebben en filosoof Yoni Van Den Eede legt uit waarom we onze basishouding tegenover tijd dringend moeten herzien.

Onder het motto ‘Verbeter de wereld, begin bij jezelf ’ gaan we in het tweede deel dieper in op de dingen die we zelf, als individu, kunnen veranderen om onze tijdsbeleving opnieuw menselijker te maken. Psychiater Dirk De Wachter vertelt over de ervaringen in zijn eigen praktijk; filosofen Ignaas Devisch en Johan Braeckman gaan dieper in op de deugdzaamheid van respectievelijk mateloosheid en nietsdoen; en Luc Van Gorp van CM benadrukt in zijn bijdrage het belang van verbondenheid.

Het derde deel ten slotte focust op de maatschappelijke veranderingen die daarbij wenselijk zijn. Want dat de strijd nog lang niet is gestreden, mag blijken uit de bijdragen van Stan De Spiegelaere, Marc Leemans, Femma, de Gezinsbond, Hart Boven Hard en Pasar. Zij hebben het onder meer over het belang van tijdshygiëne, goede afspraken, gendergelijkheid en aandacht voor de kwetsbaarsten in onze maatschappij.

Hoewel de nood heel hoog is, proberen we toch een positieve benadering aan te reiken voor een moeilijk en delicaat probleem dat veel facetten en raakpunten heeft in alle domeinen van de samenleving.

Hoe dan ook hopen we dat dit boek je even doet stilstaan bij de manier waarop we omgaan met tijd, zowel persoonlijk als collectief. We hopen dat het kan bijdragen tot een andere visie en een andere benadering van (vrije) tijd en een beter leven.

Michel Vandendriessche.