Elke gedachte over een ‘zelf’ of een ’ik’ is een illusie. Een manifeste begoocheling.
Pali-Canon
Over de Lotus-soetra (33): Wat is de Tathagata
Wanneer iemand het over Shakyamuni als de Tathagata heeft, heeft ie het over de in Shakyamuni vleesgeworden WET. De mens is vleesgeworden Waarheid geworden. Dat was ie nog niet toen hij als zoon van een stamhoofd in de watten werd gelegd en ook nog niet toen hij definitief de poort uitreed om de waarheid te zoeken. Hij was het zelfs nog niet toen hij onder een lindeboom ging zitten mediteren met de idee ‘ de dood of de gladiolen’. Het werden uiteindelijk dus gladiolen, in die zin dat hij de Tatahagata werd.
Guy – Gedachten (1)
Observeer je gedachten zonder je ermee te identificeren. Wees aandachtig en benoem je gedachten: ‘begeerte’; ‘boosheid’; ‘luiheid’; ‘stress’; ’twijfel’,…
Alles wat ontstaat zal ook weer vergaan (oorzaak en gevolg)
De mentale vergiften zijn: zinnelijke begeerte (kamasava), verlangen naar bestaan (bhavasava), onwetendheid (avijjasava, in de zin van de grondoorzaak van alle lijden, van alle begeerte, van alle haat) en soms wordt hier als vierde het koesteren van opinies (ditthasava) aan toegevoegd.
Over de Lotus-soetra (32): Leer op eigen benen staan
Shakyamuni Boeddha gaat dood. De Eeuwige Boeddha blijft, want de Eeuwige Boeddha is en blijft wat ie altijd was en zijn zal: de WET; en die WET is de Waarheid. Er is geen andere. Daar moet niet alleen Ananda het mee doen, daar moeten wij het allemaal mee doen. En wat anderen zeggen, doet niet ter zake. Er bestaat geen enkele andere formule die de kern van welke andere religie dan ook krachtiger weergeeft dan deze: Neem eigen verantwoordelijkheid en doe het zelf.
Guy – Zelfrealisatie
Zelfrealisatie wordt niet verkregen door geleende, ontvangen wijsheid van anderen (P. sutta-maya panna); noch door logisch en rationeel (maar geconditioneerd) denken (P. cinta-maya panna).
Dhamma-Zaadjes deel IV is uit
Deze Dhamma-zaadjes kunnen van alles zijn: een citaat van de Boeddha of van een boeddhistische leermeester; een gedichtje; een haiku; een uitleg over een uitspraak van de Boeddha. Of de betekenis, respectievelijk etymologische verklaring, van een Pali-woord. Of een spontane, plótse Dhamma-ontboezeming van een kalyanamitta.
‘Om de andere oever (nibbana) te bereiken dient het najagen van alle geneugten vermeden worden (2)’
Zondagmorgen ging ik al vroeg naar de bakker en zag een jongeman met een zak pistolets uit de bakkerij komen. Hij ging met onzekere stap, zich vasthoudend aan de gevel. Onmiddellijk kwam volgende gedachte bij me op: “Hoe is het toch mogelijk dat een jonge gast zo zijn leven en gezondheid vergooit door heel de nacht op café te zitten zuipen om dan ’s morgens, nog dronken naar de bakker te gaan”. Een gevoel van walging en afkeuring kwam bij me op. Ik had de jonge man al geklasseerd onder de hoofdding ‘losers’. Ondertussen was ik de winkel binnengestapt en hoorde de aanwezige klanten de jonge man prijzen om zijn moed en doorzettingsvermogen en dit omdat hij al zo snel na een hersenbloeding probeerde om zelfstandig te leven. Een gevoel van schaamte overviel mij. Hoe snel was ik niet geweest met (ver)oordelen, zonder niet eens de ware toedracht te kennen. Enkel afgaand op mijn eigen ervaringen, voorkeuren en conditioneringen. Nog steeds, als een ongewone situatie mijn aandacht trekt, probeer ik, met bovengenoemd voorval in het achterhoofd, niet te oordelen.
‘Basispunten die Theravāda en Mahāyāna verenigen’
Naar het voorbeeld van de Boeddha, onze Leraar, die de belichaming is van Groot Mededogen (mahākaruṇa) en Grote Wijsheid (mahāprajñā), zijn we van mening dat het doel van het leven is mededogen te ontwikkelen voor alle levende wezens zonder onderscheid en te werken voor hun welzijn, geluk en vrede; en wijsheid te ontwikkelen die leidt tot de realisatie van de Uiteindelijke Waarheid.
‘Om de andere oever (nibbana) te bereiken dient het najagen van alle geneugten vermeden worden (1)’
De Boeddha vergelijkt onze reis door samsara ( de aan ons verschijnende zintuiglijke wereld) regelmatig met het oversteken van een grote, immens brede stroom (cfr. de parabel van het vlot MN 22). Maar wat in dit sutta zo origineel is, is het feit dat hij het begeren van en verlangen naar de bevrediging van zintuiglijke prikkels vergelijkt met de lekken in een boot.
Guy – Pali-woorden
Elk woord uit de Pali-canon kan een meditatie zijn. Een stap op de Weg. Een opstap naar Ontwaken. Naar wakker worden. Observeer deze woorden. Woord-na-woord. Proef ze. Laat ze je verzadigen.
In de hal van het Huis met het Puntdak
Daar vraagt Sunakkhatta, een krijger van de Licchavi-stam die later tot de orde zou toetreden en de persoonlijke verzorger van de Boeddha zou worden, aan de Verhevene of alle monniken die beweren bevrijdend inzicht verkregen te hebben dit ook terecht beweren.
De boeddhistische invloed op traditionele muziek in Noordoost-India
Een centraal principe van het boeddhisme is het idee van stilte en rust, van het vinden van vrede in jezelf. Dit streven naar innerlijke harmonie klinkt door in de muziek van Noordoost-India, waar stilte vaak net zo belangrijk is als geluid.
Aandacht voor de eigen dood
“En verder beschouwt een monnik dit lichaam, zoals hij zou kijken naar een lijk dat op een knekelveld is weggeworpen, één dag dood, twee dagen dood of drie dagen dood; opgezwollen, donkerblauw geworden, in staat van ontbinding; en hij overdenkt: “Dit lichaam van mij wacht hetzelfde lot, het zal net zo worden, het kan dat lot niet ontlopen.”
Guy – Het directe Pad (P. ekayana magga)
Wel monniken, een monnik blijft bij het lichaam, het lichaam energiek, alert en aandachtig beschouwend, terwijl hij gehechtheid en verdriet met betrekking tot de wereld opzij zet.
Salla-Sutta, ‘de doorn’ een meditatie over de dood
Toen de Boeddha het uiteindelijke nibbana was binnengegaan, weenden sommige monniken (bij wie de hartstochten nog niet waren verdwenen) met opgeheven armen. Zij vielen als geveld neer en rolden heen en weer, weeklagend: “Al te snel is de Verhevene heengegaan, al te snel is het Licht uit de wereld verdwenen!”
Over de Lotus-soetra (30): Uit de grond
Die bodhisattva’s die al miljoenen en miljoenen jaren actief zijn, bieden Boeddha hun diensten aan. Maar dat weigert Boeddha! En vervolgens rijzen er talloze andere bodhisattva’s op uit de grond. Zij zijn het die op aarde het belangrijke werk van Boeddha’s leer verkondigen en bewaren gaan doen. Wat betekent dat?
Guy – Een voortdurend veranderend Proces
In plaats van het leven te observeren als een voortdurend veranderend proces staan we erop het leven te beschouwen op de manier zoals wij willen dat het is: als een aaneenschakeling van dingen en ervaringen die de kracht bezitten om ons bevrediging te schenken.
Guy – Dhamma is één
Dhamma overstijgt elke boeddhistische stroming, elke traditie, elke lineage. Dhamma is niet gebonden aan woorden en concepten. Noch aan opinies, ideeën, standpunten.
Over de Lotus-soetra (29): Blij en ongedwongen (2)
Blij en ongedwongen in het leven staan, is onmogelijk wanneer je krampachtig vasthoudt aan eigen taal, eigen ideeën en eigen gelijk. Er is immers maar één WET, en dat betekent automatisch ook één gelijk … en dat gelijk is niemands eigendom. Kort en bondig: iedereen die denkt gelijk te hebben, heeft ongelijk! Ik zou zeggen, wees daar maar blij om. Het voorkomt veel ellende.
Guy – Voorbij dualiteit gaan
Het zelf beschouwen als iets dat wedergeboren wordt, is het echte probleem van de wereld.
Evam me sutam, aldus heb ik gehoord…
In een mooie maanbeschenen nacht komt een aantal oudere leerlingen van de Boeddha in een damarbos bijeen en zij bespreken de vraag aan welk soort monnik het bos zijn luister zou kunnen ontlenen.
Guy – De dingen zien zoals ze zijn
Beschouw daarom de woorden van de Boeddha als wegwijzers. Woord na woord. Maar leg ze niet vast in dogma’s. Maak er geen doctrinair gedoe van.
Schaamte en vrees als helpers op je pad
We gebruiken wel uitdrukkingen zoals ‘schaamteloosheid’ of ‘je moest je schamen’, maar het heeft veel minder impact dan gevoelens van schuld. Schuld heeft een veel zwaardere lading. Ons hele juridische systeem is erop gebaseerd, met bijbehorende strafmaten. Het kan zich ook sterk manifesteren in kleine dingen, zoals het achter elkaar opeten van een pak koekjes. Dat kan weer leiden tot een negatief zelfbeeld, en strafmaatregelen zoals streng ‘lijnen’.
