Iedere week mediteer ik naast mijn dagelijkse meditatie in, wat ik noem, de traditie van de boeddhistische theravada leraar Ayya Khema. De inspiratie haal ik uit teksten uit haar boeken die na of voorafgaand aan het zitten worden gelezen en besproken. De eenvoud en diepe wijsheid en praktische uitvoering van haar leringen en teksten raken mij. Je hoeft niemand te zijn, je hoeft nergens heen, zoals cartoonist Marjita haar onlangs aanhaalde in een van haar teksten.
Mijn prille ervaringen met haar boeken en onderwijs zou ik met nog meer anderen willen delen. Ik heb gezocht naar al bestaande Ayya Khema sangha’s in Nederland, maar die niet gevonden, hetgeen niet wil zeggen dat ze er niet zijn. In Vlaanderen wordt in het boeddhistisch centrum Ehipassiko aandacht aan haar onderwijs besteed, maar niet voltijds.
Als er mensen zijn in -de omgeving van- Rotterdam die belangstelling hebben om met mij een leesgroep, het mag ook sangha genoemd worden, te organiseren en regelmatig bij elkaar te komen om kennis te nemen van haar teksten en leringen en ook te mediteren, kunnen ze zich bij mij melden. Ik zou het fantastisch vinden om mij met anderen te verdiepen in haar betekenis voor het theravadaboeddhisme en voor ons.
Vrouwenemancipatie
Wat is de huidige betekenis van de in 1997 overleden boeddhistische theravada leraar Ayya Khema voor het boeddhisme en meditatie? Ayya Khema werd in 1923 in Berlijn geboren. Zij ontvluchtte als Joodse jonge vrouw nazi-Duitsland en studeerde in Schotland en China. Zij was van grote betekenis voor de emancipatie van vrouwen binnen het boeddhisme. In 1979 ontving zij op Sri Lanka haar wijding tot boeddhistische non. In 1978 stichtte zij de Wat Buddha-Dhamma, een bosklooster in de Theravadatraditie bij Sydney, Australië.
In 1987 hield ze zich bezig met de eerste internationale conferentie van nonnen, wat uitgroeide tot Sakyadhita. De veertiende Dalai Lama was een van de sprekers tijdens de conferentie. In mei 1987 was ze de eerste boeddhistische non die een toespraak hield voor de Verenigde Naties in New York City over boeddhisme en de vrede in de wereld.
Buddha Haus
Ayya Khema is ook de oprichter van het zij Parappuduwa Nuns Island in het zuiden van Sri Lanka, een trainingscentrum voor boeddhistische nonnen en andere vrouwen van over de hele wereld. Het beheer van het klooster op dat eiland liet zij op een gegeven moment over aan een stichting en trok zij naar haar geboorteland waar zij het Buddha Haus stichtte. Acht jaar later. in juni 1997, werd ‘Metta Vihara’, het eerste bosklooster in Duitsland door haar opgericht.
Ayya Khema wijst er steeds weer op dat de leer van de Boeddha zeer diepgaand is, maar toch eenvoudig en bedoeld voor gewone mensen. Het spirituele pad, zegt Ayya Khema, gaat alleen maar over loslaten, voortdurend laten van wat wij om ons heen hebben opgebouwd. Vaste gewoonten, ideeën, opvattingen en denkpatronen.
Ayya Khema heeft vijfentwintig boeken over meditatie en de leer van Boeddha geschreven.
Het Boeddhistisch Dagblad woonde in 2014 een door Joop Romeijn en Gerolf T’Hooft georganiseerde lezing over haar bij en maakte een video-drieluik.
Jeugd en jonge jaren. In aflevering één de jeugd en jonge jaren van Ayya Khema, haar kennismaking met het boeddhisme, de oprichting van een klooster en haar voortgang op het boeddhistische pad.
Betekenis in het Westen. Deel twee. De steeds groter wordende betekenis van Ayya Khema voor het boeddhisme in het Westen. Het Buddha Haus. En haar overlijden op twee november 1997.
Spirituele nalatenschap. Deel drie. Haar spirituele nalatenschap voor het boeddhisme. De inspiratie voor duizenden studenten, toen en nu.
