• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Veertiende jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Jana Verboom
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Boeddhisme » Dharma en filosofie » Rob Janssen en Jan de Breet -academisch werk aan de eettafel

Rob Janssen en Jan de Breet -academisch werk aan de eettafel

25 november 2021 door de redactie

In hun woning in Oegstgeest klaarden Rob Janssen en zijn partner Jan de Breet een monsterklus- het vertalen van delen van de Pali Canon, eeuwenoude teksten die worden toegeschreven aan de Boeddha. In juli 2012 verscheen in het Boeddhistisch Dagblad een interview met Janssen en de Breet over hun vertalingen. In verband met het overlijden van Rob Janssen in maart 2019 en gistermorgen dat van Jan de Breet herplaatsen wij dit artikel.

Momenteel werken Rob Janssen en Jan de Breet aan de vertaling van deel vijf van de Samyutta-Nikaya, de Maha-Vagga ‘het Grote Deel’.

Deel vier hebben zij even overgeslagen, omdat het hun nogal eentonig leek, daar het geheel gewijd is aan de zes zintuiggebieden. Na deel drie, dat geheel gewijd is aan de vijf geledingen van de persoonlijkheid, wilden zij wat afwisseling, voor zichzelf en voor de lezer, en deel vijf leek die volgens hen te bieden, met samyutta’s (‘boeken’) die diverse onderwerpen behandelen.

Rob Janssen en Jan de BreetBij het vertalen gaan Rob Janssen en Jan de Breet ongeveer als volgt te werk. Zij zitten naast elkaar aan de eettafel, ieder met een computer. Een van hen heeft het bestand met de vertaling op zijn scherm. Beide hebben van het internet de Zesde Concilie-versie (uit 1956-60) van de Pali-Canon en het Pali-English Dictionary van Rhys Davids en Stede op hun scherm.critical pali dictionary

Verder liggen er op tafel de Pali Text Society-editie (in Latijns schrift met diakritische tekens) van het werk dat aan de orde is, één of twee moderne vertalingen in het Engels en/of Duits en een klapper, waarin Rob Janssen de woorden die zij nog niet kenden met hun betekenis noteert.

Eerst leest degene die niet typt een zin in het Pali voor. Dan wordt vaak een vertaling geraadpleegd, om de structuur van de zin te begrijpen en een idee van de betekenis ervan te krijgen. Vervolgens wordt er overlegd over de exacte interpretatie en worden enkele woorden in het woordenboek opgezocht. Tenslotte dicteert degene die niet typt de vertaling aan degene die de vertaling intypt.

Soms zijn er passages die de vertalers al eerder tegengekomen zijn. De vertaling daarvan wordt dan opgezocht op de computer, gekopieerd en op de nieuwe plaats geplakt. Zo sparen zij veel dubbel werk uit. Op deze wijze werken zij vier uur per dag (9.30-13.30 uur) en vijf dagen in de week. Behalve in het weekend werken zij ook niet op feestdagen.

De taak van het intypen van de vertaling wordt iedere werkdag afgewisseld. Als zij op deze manier het boek helemaal doorgewerkt hebben, beginnen zij van voren af aan. Zij nemen het boek nogmaals helemaal door, waarbij zij de puntjes op de i zetten door de noten van Bodhi en/of andere vertalers te bestuderen, de grote meerdelige Critical Pali Dictionary en andere woordenboeken in de UB van de Universiteit Leiden te raadplegen, het oude Pali-commentaar (meestal van Buddhaghosa) te raadplegen en het Nederlands van de vertaling bij te schaven. Soms wordt na afloop voor enkele passages ook nog het advies van prof. Vetter gevraagd.

pali dictionaryVervolgens worden de algemene inleiding en inleidingen op afzonderlijke onderdelen van het boek geschreven (grotendeels door Rob Janssen), waarna deze gezamenlijk worden doorgenomen en gecorrigeerd. Deze fase kan vrij veel tijd in beslag nemen. Dan worden alle delen van het Nederlandse boek in één computerbestand samengevoegd en per e-mail naar uitgeverij Asoka gestuurd.

Meestal krijgen de vertalers twee of drie dagen later al de drukproeven toegestuurd (en het daaraan ten grondslag liggende pdf-bestand), waarna ze deze kunnen gaan corrigeren. Tegelijkertijd neemt ook drs. Jacques den Boer de drukproeven door, waarna de vertalers zijn correcties invoegen in hun kopie van de drukproeven.Jan de Breet en Rob Janssen vertaalwerk

Als de uitgever hun correcties verwerkt heeft en een verbeterd pdf-bestand heeft toegestuurd, worden de registers geproduceerd, een begrippenregister, een namenregister en een register van gelijkenissen, en naar de uitgever gezonden. Na ontvangst van de drukproeven hiervan worden deze ook gecorrigeerd en samen met de laatste correcties van de hoofdtekst teruggestuurd naar Asoka.

Tenslotte voert Asoka de laatste correcties door en zendt het opgemaakte computerbestand naar de drukker. Niet lang daarna verschijnt dan het boek.

‘De woorden van de Boeddha dienen er niet voor om als heilige teksten vereerd te worden, ze moeten worden bestudeerd. Wil het boeddhisme toekomst hebben dan zal de rede de basis moeten vormen, niet devotie en verering,” aldus de Dalai Lama. (v.l.n.r. Z.H. Dalai Lama XIV, André Kalden, Rob Janssen en Jan de Breet.)
V.l.n.r. André Kalden, voorzitter van de Vrienden, Jan de Breet en Rob Janssen. Zomer 2017. Foto Joop Hoek
BUN-voorzitter Michael Ritman tijdens de benoeming van het erelidmaatschap van de BUN aan Rob Janssen en Jan de Breet (rechts)
Jacques den Boer, Jan de Breet, Rob Janssen, foto BD
André Kalden bedankt bestuurslid Jan de Breet voor zijn inzet.
Jan de Breet, foto Joop Hoek
Oegstgeest, juni 2017, Rob Janssen, Jan de Breet en links André Kalden. Foto BD/Joop Hoek
Jan de Breet (l) en Rob Janssen bezig met vertaalwerk.
Prof. dr. Rob Janssen en drs. Jan de Breet
Jan de Breet
Jan de Breet

 

Categorie: Boeddhisme, Boeddhistisch leven, Dharma en filosofie, Media Tags: eettafel, Jacques de Boer, Jan de Breet, Oegstgeest, Pali-canon, Rob Janssen, Uitgeverij Asoka, vertaling

Lees ook:

  1. Rob Janssen en Jan de Breet -academisch werk aan de eettafel
  2. Inspiratie blijft, ook na een kwart eeuw vertaalwerk
  3. Vertaling delen Pali-Canon in het Nederlands
  4. Uitgeverij Asoka failliet

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

de redactie

 
Alle artikelen »

Agenda

  • Agenda
  • Geef je activiteit door

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 10 februari 2025
    Zen Spirit studiegroep 'Het verborgen licht'-vanaf 10 februari 2025
  • 2 mei 2025
    Phowa Studieweek
  • 9 mei 2025
    Seminar Tenzin Wangyal Rinpoche
  • 12 mei 2025
    Maandagochtend meditatie in Amsterdam-West
  • 13 mei 2025
    Verdiepingsbijeenkomst Hand in hand met de Boeddha
  • 13 mei 2025
    Dinsdagavond op even weken samen mediteren in Almere Buiten
  • 13 mei 2025
    Oude boeddhistische inzichten voor geslaagde moderne relaties
  • 13 mei 2025
    Oude boeddhistische inzichten voor geslaagde moderne relaties
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Weet jij wat een anker is? Test jezelf!

    Hans van Dam - 2 mei 2025

    Deel 3 van een 5-delig dwaalgesprek over de mystieke roos.

    ‘Het leven zelf is zazen’

    Wim Schrever - 28 april 2025

    De grote tragedie hier in het Westen is dat we onze eigen spirituele traditie zo snel hebben opgegeven en met het badwater -de religie- ook het kind -de spiritualiteit- hebben weggegooid. Terwijl een mens fundamenteel nood heeft aan spiritualiteit, aan zingeving.

    Geschiedenis als wapen deel 1

    Kees Moerbeek - 20 april 2025

    President Vladimir Poetin zei in 2014: ‘Onze collectieve herinnering bepaalt onze cultuur, onze geschiedenis en onze tegenwoordige tijd. En onze toekomst zal worden gevormd aan de hand van onze historische ervaring.’ Hij is het zelf die actief deze herinnering en ervaringen vorm geeft en propageert. Ivo van de Wijdeven schrijft dat in de Sovjettijd er nog werd gegrapt dat het land een zekere toekomst had, maar een onvoorspelbaar verleden. Onder Poetin is Ruslands geschiedenis als in beton gegoten. Er is maar één historische waarheid en deze is verankerd in de grondwet en de Nationale Veiligheidsstrategie.

    Jaloerse goden te slim af – de geschiedenis de baas…?

    gastauteur - 13 april 2025

    Hongersnood in een hermetisch afgesloten kuststrook die onwillekeurig aan de vernietigingskampen van weleer doet denken, besmet met meer dan een zweem van genocide… Regeert Adolf Hitler over zijn graf heen? Want bestaat Israël niet bij diens gratie? Zou zonder die bittere nazi-erfenis Palestina als land van drie monotheïstische religies niet nog gewoon zo heten? Is de grond er niet vervloekt, juist door godsdiensten die, gevoed vanuit één fictieve bron, vervolgens als protestbeweging steeds in chronologische volgorde aan haar voorgangster ontspruiten, waarmee de kiem voor een eeuwigdurende vete om de absolute waarheid is gelegd? En claimt niet elk van deze broeder- of zusterstromingen dat stuk met hun aller bloed doordrenkte aarde, aanvankelijk voor Abrahams JHWH, vervolgens voor Jezus’ Vader en ten slotte voor Allah – drie godheden die, in verbitterde onderlinge jaloezie verwikkeld, strijden niet alleen om religieuze hegemonie, maar ook om de profane en politieke macht?

    Wat is quiëtisme?

    Hans van Dam - 27 maart 2025

    Over het stillen van de wil.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Het pad uit het woord
    • Het jaar 2025 – dag 128 – eigen vrijheid eerst
    • Boeken – De Vallei van Troost
    • ‘Gebruik de rechter niet als zondebok voor falend beleid’
    • Boeddha’s pleegmoeder is een voorbeeld voor boeddhisten op Moederdag

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.