• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Veertiende jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Jana Verboom
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Boeddhisme » Guy – dhammazaadjes – Over de Vier Edele Waarheden

Guy – dhammazaadjes – Over de Vier Edele Waarheden

24 juli 2024 door Guy E. Dubois

In de Vier Edele Waarheden (P. cattari ariya saccani) is de essentie van de leer gebald samengevat.

In feite onderwijst de Boeddha maar één ding: de alomtegenwoordigheid van het lijden (P. dukkha); de oorzaak van dukkha; de beëindiging van dukkha en het pad dat leidt tot de beëindiging van dukkha.

Dat is het. Dat is waar het in Boeddha’s leer om draait: het ‘zien’ van dukkha en het onderkennen van de oorzaak ervan om, op deze manier, dukkha te vernietigen door het volgen van het Achtvoudige Pad. Het gaat dus over de eliminatie van dukkha. Het (laten) uitdoven van dukkha.

Dat is het énige wat voor de beoefenaar belang heeft. Namelijk dat hij/zij dukkha dooft. Dat hij/zij dukkha beëindigt.

Concreet zijn het de vier waarheden die de edele volgeling zich eigen moet maken om tot zelfrealisatie te komen.

De Boeddha omschrijft deze Vier Edele Waarheden duidelijk in zijn eerste prediking (in de Dhammacakkappavatana Sutta) in het Hertenpark van Sarnath toen hij het Wiel van de Leer in beweging zette.

Het zal voor iedereen duidelijk zijn dat je hier uitsluitend de Boeddha aan het woord mag laten:

—Wat is de Edele Waarheid van het lijden (P. dukkha ariya sacca)?

‘Dit, Monniken, is de Edele Waarheid van dukkha. Geboorte is dukkha. Ouderdom is dukkha. Ziekte is dukkha. Dood is dukkha.

Verdriet, treuren, pijn, droefheid en ellende is dukkha. Samen zijn met vijanden is dukkha. Gescheiden zijn van vrien-den is dukkha.

Niet krijgen waar je van houdt is dukkha. Samengevat: de componenten waaruit de mens is samengesteld (P. khandha’s) zijn dukkha.’

—Wat is de Edele Waarheid van de oorzaak van het lijden (P. dukkha samudaya ariya sacca)?

‘Dit, Monniken, is het verlangen dat tot verder bestaan leidt, verbonden is met plezier en lust, en hier en daar naar genot zoekt. Het is summier: verlangen naar zintuiglijk genot (P. kama tanha); verlangen naar bestaan (P. bhava tan-ha); en verlangen naar niet–bestaan (P. vibhava tanha).’

—Wat is de Edele Waarheid van de beëindiging van het lijden (P. dukkha nirodha ariya sacca)?

‘Dit, Monniken, is het complete verdwijnen en vernietigen van verlangen; het verlaten, loslaten, afstand doen en zich bevrijden van verlangen.’

—Wat is de Edele Waarheid van de weg die leidt naar de beëindiging van het lijden (P. dukkha nirodha gamini patipada ariya sacca)?

‘Dit, Monniken, is het Edele Achtvoudige Pad, namelijk: juist begrip; juiste intentie; juist spreken; juist handelen; juist levensonderhoud; juiste inspanning; juiste aandacht en juiste concentratie.’

Categorie: Boeddhisme, Columns, Guy Dubois, Pali-Canon Tags: achtvoudige pad, vier edele waarheden

Lees ook:

  1. Het jaar 2022 – dag 131 – profeet
  2. Het jaar 2024 – dag 241 – dokkum
  3. Joop Bonifatius Ha Hoek en de eendagverlichting…
  4. Singapore – hoe maak je ideale burgers?

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Lees Interacties

Reacties

  1. Siebe zegt

    24 juli 2024 om 14:32

    Als dukkha alomtegenwoordig is, kun je er dus ook niet aan ontsnappen.

    Sommige boeddhisten nemen dit dus ook letterlijk. De enige hoop die er is voor alle wezens, zo leren zij, is dat je helemaal kunt ophouden te bestaan na een laatste dood. Na een laatste dood niks meer voelen, merken, kennen, weten, ervaren. Foetsie weg.
    Uitgegaan als een vuur.

    Foetsie weg, is wat sommige leraren hun leerlingen leren. Er is geen ontsnapping, of zoals jij zegt, dukkha is alomtegenwoordig. Je kunt dus alleen maar streven naar je eigen opheffing of beeindiging als levensstroom die al eindeloos lang van het ene bestaan naar het andere gaat. Praat maar eens met Ajahn Brahms en Ajahn Brahmali. Foetsie weg pleitbezorgers

  2. Ujukarin zegt

    24 juli 2024 om 15:38

    … en daarmee slaan we de spijker op de kop voor wat betreft eenzijdig en gekleurd interpreteren van de Leer, broeders! Idd een probleem dat je vooral in een aantal Theravada kringen aantreft, die negativiteit, dat zwartwit omzetten van onthechting-van-Dukkha tot nihilisme en bruggen-achter-je-verbranden-zodat-je-maar-niet-meer-wedergeboren-hoeft-te-worden. (Los van de vraag wat er dan precies wedergeboren wordt, diezelfde puristen qua Dukkha gaan vaak opvallend relaxt om met het verschil tussen wedergeboorte en reïncarnatie).
    In meer breed geörienteerde Theravada-leraren, denk aan Goldstein/Kornfield van IMS die ook best wel wat Mahayana invloeden erkennen, gaat het juist om een gebalanceerd en neutraal interpreteren van de Leer. Met veel nadruk op stukjes van Nirvana in je gewone leven, namelijk het ontwikkelen van Wijsheid en Compassie al is het nog niet helemaal op het niveau van een verlichte. En dan ga je juist IN de maatschappij staan inplaats van je alleen maar terug te trekken en bruggen achter je te verbranden. Maar niet vanuit de patronen van gehechtheid en weerstand zoals je eerst had, maar vanuit mededogen, vanuit idealisme, vanuit een ‘missie’ die iets met engagement te maken heeft…

    Met gevouwen handen,

Primaire Sidebar

Door:

Guy E. Dubois

De Vlaming Guy E. Dubois behoort tot de grootste kenners van het vroeg-boeddhisme in het Nederlandse taalgebied. Hij combineert een virulente vrijzinnige levenshouding met een grote genegenheid voor de diepe inzichten van de Boeddha. 
Alle artikelen »

Agenda

  • Agenda
  • Geef je activiteit door

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 10 februari 2025
    Zen Spirit studiegroep 'Het verborgen licht'-vanaf 10 februari 2025
  • 2 mei 2025
    Phowa Studieweek
  • 9 mei 2025
    Seminar Tenzin Wangyal Rinpoche
  • 12 mei 2025
    Maandagochtend meditatie in Amsterdam-West
  • 13 mei 2025
    Verdiepingsbijeenkomst Hand in hand met de Boeddha
  • 13 mei 2025
    Dinsdagavond op even weken samen mediteren in Almere Buiten
  • 13 mei 2025
    Oude boeddhistische inzichten voor geslaagde moderne relaties
  • 13 mei 2025
    Oude boeddhistische inzichten voor geslaagde moderne relaties
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Weet jij wat een anker is? Test jezelf!

    Hans van Dam - 2 mei 2025

    Deel 3 van een 5-delig dwaalgesprek over de mystieke roos.

    ‘Het leven zelf is zazen’

    Wim Schrever - 28 april 2025

    De grote tragedie hier in het Westen is dat we onze eigen spirituele traditie zo snel hebben opgegeven en met het badwater -de religie- ook het kind -de spiritualiteit- hebben weggegooid. Terwijl een mens fundamenteel nood heeft aan spiritualiteit, aan zingeving.

    Geschiedenis als wapen deel 1

    Kees Moerbeek - 20 april 2025

    President Vladimir Poetin zei in 2014: ‘Onze collectieve herinnering bepaalt onze cultuur, onze geschiedenis en onze tegenwoordige tijd. En onze toekomst zal worden gevormd aan de hand van onze historische ervaring.’ Hij is het zelf die actief deze herinnering en ervaringen vorm geeft en propageert. Ivo van de Wijdeven schrijft dat in de Sovjettijd er nog werd gegrapt dat het land een zekere toekomst had, maar een onvoorspelbaar verleden. Onder Poetin is Ruslands geschiedenis als in beton gegoten. Er is maar één historische waarheid en deze is verankerd in de grondwet en de Nationale Veiligheidsstrategie.

    Jaloerse goden te slim af – de geschiedenis de baas…?

    gastauteur - 13 april 2025

    Hongersnood in een hermetisch afgesloten kuststrook die onwillekeurig aan de vernietigingskampen van weleer doet denken, besmet met meer dan een zweem van genocide… Regeert Adolf Hitler over zijn graf heen? Want bestaat Israël niet bij diens gratie? Zou zonder die bittere nazi-erfenis Palestina als land van drie monotheïstische religies niet nog gewoon zo heten? Is de grond er niet vervloekt, juist door godsdiensten die, gevoed vanuit één fictieve bron, vervolgens als protestbeweging steeds in chronologische volgorde aan haar voorgangster ontspruiten, waarmee de kiem voor een eeuwigdurende vete om de absolute waarheid is gelegd? En claimt niet elk van deze broeder- of zusterstromingen dat stuk met hun aller bloed doordrenkte aarde, aanvankelijk voor Abrahams JHWH, vervolgens voor Jezus’ Vader en ten slotte voor Allah – drie godheden die, in verbitterde onderlinge jaloezie verwikkeld, strijden niet alleen om religieuze hegemonie, maar ook om de profane en politieke macht?

    Wat is quiëtisme?

    Hans van Dam - 27 maart 2025

    Over het stillen van de wil.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Het verschil tussen apofatisch spreken en katafatisch spreken
    • Sodis – de virtuele denkster 527
    • Officiële lancering van het herintroductieproject van de Gele Komkommer
    • ‘Politiek signaal’ Veldkamp helpt Palestijnen in Gaza niet
    • B’eter Groene goddelijke salade

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.