• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Veertiende jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Jana Verboom
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Boeddhisme » Koele beschrijvingen en droge lijstjes

Koele beschrijvingen en droge lijstjes

14 mei 2024 door Ksaf Vandeputte

Ik vind de originele teksten met de leerredes van Boeddha vaak droog, en daardoor eigenlijk best moeilijk om te lezen. Of op zijn minst vind ik het vaak geen aangename lectuur. En dan heb je nog al die opsommingen, alsof je weer in een klas van de lagere school zit.

Boeddha leefde dan ook in een ander tijdperk, in een andere cultuur. In die tijd had je bijvoorbeeld een orale traditie en werden de uitspraken van een leraar zoals Boeddha pas veel later opgeschreven. Vaak pas laat na zijn dood. Om het gesprokene te memoriseren zijn lijstjes nuttig en zijn verhaaltjes een geheugensteun. Zeker voor iemand als Boeddha die lang leefde en veel en vaak lange leerredes hield, hadden zijn volgelingen die lijstjes en verhalen hard nodig. De drie oorzaken van het lijden, de vier edele waarheden, het achtvoudige pad… De parabel van de giftige pijl, de parabel van het mosterdzaadje, het verhaal over hoe prins Siddhartha het lijden leerde kennen…

Toen ik voor het eerst boeddhistische teksten las, had ik vooral moeite met het schijnbare fatalisme in gortdroge beweringen zoals ‘het leven is lijden’. Tot ik inzag: het is nuchter gezien toch zo? Het leven is vaak best moeilijk. Dat kon ik pas toegeven toen ik ‘lijden’ leerde vervangen door ‘stress’, het loutere feit dat we allen problemen en ongemakken ondervinden. Dat klonk al veel gewoner. Ook de schijnbaar strenge boeddhistische houding tegenover begeerte vond ik eerst erg veroordelend. Vooral een koele omschrijving als die van onze verderfelijke ‘dorst’ naar genot. Tot ik begeerte en genot leerde vervangen door gewoon ’zich hechten aan.’ We kleven tenslotte vast aan onze behoeften en onze opvattingen.

Ondertussen ben ik nog meer gewoon geraakt aan de no-nonsense benadering van Boeddha. Ik denk nu meer en meer dat onze neiging om ons te hechten aan mensen, dingen en opvattingen te maken heeft met simpele energiebesparing. Het vraagt nu eenmaal minder inspanning om je vast te houden aan dat waaraan je gewoon bent. Om op dezelfde manier te blijven omgaan met mensen en dingen. Om je oude opvattingen te behouden, zeker als die lijken te werken, als die de complexe realiteit afdoende lijken te verklaren.

Alleen is het zo dat als situaties veranderen, je best ook je omgang met de mensen en dingen in die situatie verandert. Ook is het beter om in een nieuwe situatie je oude opvattingen mee te vernieuwen. En daar wringt bij ons het schoentje. Bij ons, koppige overlevers, want dat zijn we toch in de eerste plaats, net als de dieren. Allereerst vraagt de nuchtere mens zich af: waarom zou ik moeite doen om mijn oude, beproefde manier van leven om te gooien? Vervolgens komen we allemaal in aanraking met onze diepe angst dat alles verandert, dat we geen wezenlijke houvasten hebben. En dan is er onze diepste angst voor de meest fundamentele verandering: dat we ooit zullen doodgaan, verdwijnen, oplossen in het grote niets.

Om met zo’n diepe angsten om te gaan is veel training nodig. Wat we niet graag onder ogen zien, vergeten we o zo gemakkelijk. Om te memoriseren wat de weg uit onze angst is, om de boeddhistische inzichten levend te houden, hebben we dus lijstjes nodig. En droge beschrijvingen van de realiteit, een no-nonsense stijl die geen doekjes windt om de essentie waarvoor we toch liever onze ogen zouden willen sluiten. Hoe het leven uiteindelijk draait om heel kleine dingen waarvan we enkel een tijdje kunnen genieten als we ons er niet aan vastklampen. Meer is het niet. En meer moet het volgens Boeddha ook niet zijn. Maar zover ben ik nog niet. Eerst nog wat koele beschrijvingen van mijn lijden nodig, en droge lijstjes met manieren om mijn lijden te beëindigen.

Categorie: Boeddhisme, Columns, Ksaf Tags: droge lijstjes, leerredes, lijden, no-nonsense benadering, stress, vastklampen

Lees ook:

  1. De kaars en de vlam
  2. Hoe bewust is mijn ethisch handelen?
  3. Religie en onzekerheid
  4. Ksaf – Swipen naar geluk

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

Ksaf Vandeputte

De Vlaming Ksaf Vandeputte (1952) werkt als maatschappelijk werker en psychotherapeut. Hij is zeer geïnspireerd door het boeddhisme, meditatie en psychotherapie vormen volgens hem twee polen van eenzelfde gebied. Hij is lid van twee sangha’s in Vlaanderen en gewijd door Dharmavidya (David Brazier), maar even goed geïnspireerd door Thich Nhat Hanh en Ton Lathouwers. www.meditatief.be 
Alle artikelen »

Agenda

  • Agenda
  • Geef je activiteit door

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 10 februari 2025
    Zen Spirit studiegroep 'Het verborgen licht'-vanaf 10 februari 2025
  • 2 mei 2025
    Phowa Studieweek
  • 9 mei 2025
    Seminar Tenzin Wangyal Rinpoche
  • 12 mei 2025
    Maandagochtend meditatie in Amsterdam-West
  • 13 mei 2025
    Verdiepingsbijeenkomst Hand in hand met de Boeddha
  • 13 mei 2025
    Dinsdagavond op even weken samen mediteren in Almere Buiten
  • 13 mei 2025
    Oude boeddhistische inzichten voor geslaagde moderne relaties
  • 13 mei 2025
    Oude boeddhistische inzichten voor geslaagde moderne relaties
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Weet jij wat een anker is? Test jezelf!

    Hans van Dam - 2 mei 2025

    Deel 3 van een 5-delig dwaalgesprek over de mystieke roos.

    ‘Het leven zelf is zazen’

    Wim Schrever - 28 april 2025

    De grote tragedie hier in het Westen is dat we onze eigen spirituele traditie zo snel hebben opgegeven en met het badwater -de religie- ook het kind -de spiritualiteit- hebben weggegooid. Terwijl een mens fundamenteel nood heeft aan spiritualiteit, aan zingeving.

    Geschiedenis als wapen deel 1

    Kees Moerbeek - 20 april 2025

    President Vladimir Poetin zei in 2014: ‘Onze collectieve herinnering bepaalt onze cultuur, onze geschiedenis en onze tegenwoordige tijd. En onze toekomst zal worden gevormd aan de hand van onze historische ervaring.’ Hij is het zelf die actief deze herinnering en ervaringen vorm geeft en propageert. Ivo van de Wijdeven schrijft dat in de Sovjettijd er nog werd gegrapt dat het land een zekere toekomst had, maar een onvoorspelbaar verleden. Onder Poetin is Ruslands geschiedenis als in beton gegoten. Er is maar één historische waarheid en deze is verankerd in de grondwet en de Nationale Veiligheidsstrategie.

    Jaloerse goden te slim af – de geschiedenis de baas…?

    gastauteur - 13 april 2025

    Hongersnood in een hermetisch afgesloten kuststrook die onwillekeurig aan de vernietigingskampen van weleer doet denken, besmet met meer dan een zweem van genocide… Regeert Adolf Hitler over zijn graf heen? Want bestaat Israël niet bij diens gratie? Zou zonder die bittere nazi-erfenis Palestina als land van drie monotheïstische religies niet nog gewoon zo heten? Is de grond er niet vervloekt, juist door godsdiensten die, gevoed vanuit één fictieve bron, vervolgens als protestbeweging steeds in chronologische volgorde aan haar voorgangster ontspruiten, waarmee de kiem voor een eeuwigdurende vete om de absolute waarheid is gelegd? En claimt niet elk van deze broeder- of zusterstromingen dat stuk met hun aller bloed doordrenkte aarde, aanvankelijk voor Abrahams JHWH, vervolgens voor Jezus’ Vader en ten slotte voor Allah – drie godheden die, in verbitterde onderlinge jaloezie verwikkeld, strijden niet alleen om religieuze hegemonie, maar ook om de profane en politieke macht?

    Wat is quiëtisme?

    Hans van Dam - 27 maart 2025

    Over het stillen van de wil.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Paus Leo XIV – ‘help ook elkaar om bruggen te bouwen – met dialoog, met ontmoeting’
    • Aardbeving van magnitude 3,7 schokt Tibet
    • Vrijdag Zindag – Wat Schoof had willen zeggen
    • Je kunt niet gezond zijn op een zieke planeet
    • Het pad uit het woord

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.