Vat het nu, vat het onmiddellijk

Als je op het pad iemand ontmoet die het pad bewandelt, groet hem/haar dan niet met woorden en ga hem/haar niet zwijgend voorbij.

Met mijn vuist sla ik hem zo hard ik kan. Vat het nu, vat het onmiddellijk.

We zitten in de Rohatsu sesshin, en ik zal je niet lastig vallen met onbelangrijkheden, zoals welke dag het vandaag is. Rohatsu… Sakjamuni Boeddha maakte voor zichzelf een kussen van stro en daar zat hij op onder de Bodhiboom. Je zit nu op een ronde zafu, die op een vierkante zabutan ligt, die op zijn beurt weer op goudgele warme tatami ligt. Je wordt verwend, en het gevaar bestaat dat je het gedrag van een zeurpiet gaat vertonen. De juiste (Rohatsu)-instelling is: ‘Dunne kleren dragen’. Maar de kleren die jullie dragen zijn zo dik dat het geluid van de Kyusaku met een doffe plof in jullie kleren verdwijnt. Ik kan mij nog goed het heldere scherpe geluid van de Kyusaku herinneren, of was dat maar een droom? Je zit hier ook niet om net te doen alsof, het imiteren van je oefening zal geen impact hebben en nauwelijks door je huid doordringen. Een zuivere oprechtheid moet uit de bodemloze put van je buik oprijzen. En als het oprecht is, is er geen berouw. Oprechtheid, wat is dat?

Teisho van Tangen Roshi, 1986 – vertaling Zeshin van der Plas

Gosho zei:

Als je iemand op het pad ontmoet die het pad bewandelt, …

Iemand van het pad, op weg ontmoeten, op het pad onderweg. Is dat pad een bospad, een straat, of een snelweg? Het is overal en elk moment. Jij, als zenbeoefenaar moet vastbesloten zijn, vastbesloten vanuit jezelf. Je moet ervan doordrongen zijn, dat ‘het’ elk moment overal aanwezig is. Als je doorgaat met handelen en beschouwen via het discriminerende intellect is het onmogelijk dat te ontmoeten wat je zoekt. Dat wat je zoekt is overal, elk moment aanwezig, en in elke manier die je kunt opbrengen. Dit is helder en we zijn het er over eens. Oké?

Iemand van ‘het pad’, iemand die verlicht is, iemand met een doorleefde verlichting, iemand die zich met de dharma vereenzelvigd heeft onvergelijkbaar diep en uiterst gevoelig.

Als je op het pad iemand ontmoet
die het pad bewandelt,
Groet hem/haar dan niet met woorden en ga hem/haar niet zwijgend voorbij.

Bestaat er wel een dergelijke persoon? Zonder twijfel

Ik heb je al gewaarschuwd, als zenbeoefenaar  en daar bedoel ik jou mee, is het overal, elke moment, en je zal dit begrijpen als je het begrijpt, en dit zal je ontvangen als de tijd rijp is. Als je op een punt aangekomen bent dat je niet anders kunt dan alles vereren en aanbidden, dan zal dat het moment zijn dat je zonder twijfel voor het eerst kunt zeggen: ‘Ik heb iemand van het pad ontmoet.’

Groet hem/haar dan niet met woorden en ga hem/haar niet zwijgend voorbij.

Gedurende de sesshin zijn er mensen die een taak verrichten waar het af en toe nodig is om te spreken. Verlies daarom je oefening niet uit het oog, blijf gericht op je oefening en beoefen alleen je eigen specifieke oefening. Als je als oefening het tellen van je ademhaling hebt, dan is dat je wereld. Als je je ademhaling volgt, dan is er alleen deze ene ademhaling. Als je aan de koan ‘mu’ werkt, wees dan één met ‘mu’, één massief solide ‘mu’, hemel en aarde.

Ontbijt, lunch, diner… dit feest staat altijd voor je klaar, neem en eet, alsjeblieft het is van jou.

De oefening die je doet, denk niet dat dit een beginnersoefening is, dat dit nog niet de ware oefening is, dat je later de werkelijke oefening krijgt. Je beoefent de werkelijke oefening, er bestaat geen andere, en er is geen andere weg. Alles wat ik doe is je de beste weg laten zien, de beste weg om dit feest te ontvangen, en alles wat je te doen hebt, is het gewoon doen. Als je Shikantaza doet, zit dan in Shikantaza en houd je centrum laag zodat je niet vaag wordt, zit helder, scherp en alert. Lichaam en geest zijn al afgevallen, je mond, die continu dit feest ontvangt, staat al wijd open. Deze week moet je hongerig zijn naar je oefening. Misschien zie je je oefening helemaal niet als een lekker hapje en staat het je tegen. Maar de dag zal komen dat je door zal breken. Je breekt door en je zult zien dat alles dit ene is. Je breekt door en je zult zien dat deze weg alles is, alles is deze weg. Als je aan de koan mu werkt dan is alles mu.

Groet hem/haar niet met woorden, en ga hem/haar niet zwijgend voorbij.

Als ik een grote persoonlijkheid ontmoet, hoe zal ik mij dan gedragen, zal ik stomme dingen zeggen, hem/haar beledigen, zal ik wel goed handelen? Het is onnodig te zeggen dat zo een vorm van  (zelf) discriminatie een gebrek aan zelfvertrouwen is.

Zeg mij hoe groet je zo iemand?

Wij denken, of bedenken onze weg door situaties heen. We proberen het altijd uit te vogelen en ons in te dekken. Deze gewoonte, en het is alleen maar een gewoonte, dat is waar je doorheen moet breken. Als we iemand ontmoeten, dekken we ons altijd in door van te voren een strategie te bedenken, een opstellingsstrategie, in verdelen en scheiden, in het ‘ik en de ander’, breek daar doorheen. Misschien bereik je het punt waarop je zegt: “Ik houd mij nergens aan vast, ik grijp nergens naar en draag niets met mij mee”.

Dan grijp je naar ‘het niet grijpen’, je houd nog steeds aan een idee vast.

Dit alles moet van je weggerukt worden. Gisteren heb ik een overlijdensceremonie gehouden voor een 49-jarige vrouw die gisteren overleden is. Ik heb de sutra Ji ki e Butsu Ji ki e Ho Ji ki e So ( Ik zoek mijn toevlucht in de Boeddha, de dharma, en de sangha) gereciteerd. Ik was nog maar juist begonnen of de kanarie op de veranda viel mij bij, Namu kara tan tsjilp, piep, piep, tsjilp no tora ja tsjilp, piep. Dankzij die kanarie werd de tijd vergeten, het sutra lezen vergeten en een groot offer van verdienste werd tentoon gespreid. Ik vraag mij af… ‘hoe groette deze kanarie mij?’.

Groet hem/haar niet met woorden, en ga hem/haar niet zwijgend voorbij. Zeg mij hoe groet je zo iemand?

Mumon levert hier commentaar op: Als je een vriendelijk antwoord op de vraag kunt geven, als je een vriendelijk antwoord op deze vraag kunt geven.

Mumon is heel vriendelijk en direct tot de kern. Hij prikt en port je, hoe staat het er mee, kun je een antwoord geven? Een vriendelijk antwoord dat de kern raakt?  Dit, het echte, er is niets anders dan dit, de waarheid zelve, dit. Spreken, niet-spreken…? Als ik nou eens dit antwoord geef, winst, verlies? Dit is geen wereld waar we gelukkig mee kunnen zijn, met een antwoord dat we door onze discriminerende filters hebben laten gaan. Het heeft niets te doen met gehecht raken aan geluid of stilte, woorden zijn stilte. Deze vraag.

Je zei dat je een ontmoeting met het echte wilde hebben, je zegt dat dat het doel is waarom je hier bent, een ontmoeting met het echte. En van het begin af aan heb ik je gezegd dat je het zelf bent, je eigen werkelijke waarheid, Jij. Jij bent de meester, naar wie je ook kijkt of met wie je iets doet, als je hier doorheen kunt kijken dan ben jij het, de echte. En wat voor gezicht draag je dan, een zorgelijk gezicht, een arrogant gezicht, een begripvol gezicht, je zult een keer moeten sterven, dat is de enige weg.

Shikantaza… Zit met je gehele hart. Ik hoop dat je op deze manier praktiseert. Als je een vriendelijk antwoord op deze vraag kunt geven?

Vriendelijk betekent dit: één worden met dit, zonder mankeren gewoon één. Als je je kind ontmoet dan word je een kind, als je een oude vrouw ontmoet dan word je een oude vrouw. De sleutel hier voor is ‘zelf vergeten’ het ego afgeworpen en vergeten, gewoon één worden met alles wat je ontmoet. Er is niets wat je in de weg staat, geen obstakels, omdat je zonder mankeren één bent. Sterf de grote dood en je zal zien dat er nooit enige ruimte geweest is voor een ik om op te staan. Een grotere vreugde bestaat er niet wanneer je dit ervaart, de Samadhi van het vrije spel. Geen bezwaren waar dan ook, je arm op en neer bewegen, in elke stap die je neemt is grote bevrediging.

Dus het is goed om vrolijk te zijn. Word hier een mee, of ‘sterf’ om zo te spreken, word er een mee, zonder spoor van discriminerende kennis. Maar zolang als je nog naar iets verlangt, naar iets grijpt, zolang je maar iets blijft vast houden dan heb je de geestesgesteldheid van stralend vreugde, glimlach, kensho, nog niet bereikt. Het zelf moet het zelf kennen, het zelf moet met het zelf samen vallen. Als dat niet zo is dan kun je niet echt bescheiden zijn. Je, ik, mij, mijn-mentaliteit zal altijd het ik naar voren schuiven. Als je niet in staat bent een antwoord op deze vraag te geven- wees dan alert in elk aspect van je leven. In elk aspect van je leven, dat is in elk aspect, altijd overal. Wat je ook ziet hoort of doet, wordt er een mee, met alles. Hoe word ik een met wat ik ook hoor, zie, doe, of denk, hoe word ik er een mee? MU-JI (Mu-beoefening) als je mu beoefent, wring je er dan volledig in, alles hoort zichzelf dan als mu, wees je er verzekert van dat dit mu zich aan je openbaart. Dit is mu, dat is mu, daar is mu,, dat is het niet, dit lawaaierig soort gebabbel in je hoofd…..nee. Ik moet voorzichtig zijn met wat ik zeg omdat ongeacht het antwoord dat ik geef, je het zal trachten over te nemen, te kopiëren.

Als je op het pad iemand ontmoet die het pad bewandelt, groet hem/haar dan niet met woorden, en ga hem/haar niet zwijgend voorbij, overal, altijd.

Je steun is dan een persoon op het pad, de tatami is een persoon op het pad, de berg is een persoon op het pad, denk je dat dit niet van belang is?  Boeddha heeft het volgende gezegd: Samen met alle wezens, bewuste en onbewuste wezens, het gras de bomen en de aarde zelf, verwerven wij het  boeddhaschap. Het gebulder van de bergrivier, Boeddha’s stem. De kleuren van de bergen, Boeddha’s lichaam.

Als je iemand op het pad ontmoet die het pad bewandelt, groet hem/haar dan niet met woorden, en ga hem/haar niet zwijgend voorbij

Als spreken verboden is, moet ik dan zwijgen? Blijf niet steken in deze beperking. Ja, maar wat word ik dan geacht te doen? Dit is het punt waar het om draait, dit is waar je oefening begint. Ben je nog steeds zo stom?

Ik sla hem/haar met mijn vuist zo hard ik kan.

Vat het nu, vat het onmiddellijk!

Blijf op je tenen staan en laat je niet afleiden. Hier, nu, hier nu ligt de schat, er is niet iets wat niet de schat is. De dharma onmetelijk en tegelijk zo subtiel is haast onmogelijk te bevatten of te begrijpen, al zou je miljoenen ionen de tijd hebben. Sommigen van jullie zijn bereid om geduld en nog eens geduld te oefenen. Wat is een ion? Laat ik het zo uitleggen: Eens in de honderd jaar komt een winterkoninkje zijn snavel slijpen aan de top van de Himalaya. Als de gehele berg is afgesleten, dan is er 1 ion verstreken. Het is haast onmogelijk de dharma te bevatten of begrijpen, al zou je ionen de tijd hebben.

Nog eens, nog een keer, en nogmaals, weer een keer, en toen nog eens, en weer een keer, als maar door, is dat leuk? Gedurende al die tijd is de zon ontstaan, geëxplodeerd, herboren, geëxplodeerd, enz. enz. enz.

Dat is nogal wat, is het niet?

Gevangen in je bedelaarsmentaliteit. De mentaliteit waar je in gevangen zit, is als een eilandje, een eilandje wat in de traan van een mier drijft. Dit eilandje, dat is mijn huis! Ik woon hier! En je denkt dat dit alles is wat er is, deze bekrompen blik. Wie beschrijf ik hier? Je vastklemmen aan het ego voor alles wat het waard is, klein, klein, piepklein, wie beschrijf ik hier? Wat zal ik doen, zal ik dit doen? Of zal ik dat doen? Doe ik het zo goed? Wie is het die vanuit egoïsme met zichzelf  loopt rond te zeulen?

Groet hem/haar niet met woorden, en ga hem/haar niet zwijgend voorbij

Als ik het zo aanpak dan zal het zo wel gebeuren, of misschien kan ik het toch beter zo doen. Je hebt er geen tijd voor, geen tijd om uit te vogelen hoe het zit,

Vat het hier, nu, onmiddellijk.

Slaan, zo hard ik kan.

Waarom is het zo moeilijk te bevatten, al zou je miljoenen ionen de tijd hebben? Omdat : Ik het ontmoeten, bevatten en begrijpen wil. Als dat je gesteldheid is, kan je er geen ontmoeting mee hebben. De realiteit is dat je altijd, elk moment, er niet van gescheiden bent, er is perfecte ontmoeting nu en altijd.

Toch, het is haast onmogelijk de dharma te bevatten al had je miljoenen ionen de tijd. Laat het al berekenen, het begrijpen, het weten los. Laat het ego los, blijf alleen maar bij je oefening. Laat los, laat los, en laat het loslaten los, leeg, niets met je mee dragen, niets vasthouden, nergens blijven hangen, en nergens naar grijpen. De (Tantè) adem van lichaam en geest zal het overnemen en het voor je doen. Shikantaze, doen. Het tellen van je adem, doen. Dit ene. Ga door, ga door, want er is absoluut niets wat je tegen zou kunnen houden.

Natuurlijk, als de schattoren “mu” jou benadert, dan kan er geen terughoudendheid meer zijn, alleen mu.

Als je iemand op het pad ontmoet die het pad bewandelt, groet hem/haar dan niet met woorden, en ga hem/haar niet zwijgend voorbij

Ik zal je het antwoord geven, maar ik zal niet toelaten dat je je beklaagt omdat je het antwoord niet weet.

Samen met alle wezens verwerven wij het boeddhaschap.