• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Veertiende jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Jana Verboom
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Boeddhisme » Dick – Heilig in Mustang

Dick – Heilig in Mustang

8 oktober 2022 door Dick Verstegen

No thing is real | every thing is holy. Onder dit motto heeft onze kunstenaarsvriend Ferdie Westen iets heel moois gemaakt en afgedrukt op een briefkaart die ik hier, veellezer als ik ben, gebruik als  bladwijzer.  Mijn leraar Nico Tydeman heeft iets soortgelijks gezegd, althans dat alle dingen heilig zijn, ik denk o.m. in een boek over Dogen. En hier in Mustang zie en ervaar ik weer eens hoe waar dit is. Niets is blijvend, zelf de machtige majesteit van de Himalaya niet. Niets is, in die zin, echt, maar alles is heilig. Want in al zijn vluchtigheid komt alles voort uit wat wel ‘echt’ is. In het adembenemende overlevingsgebied Mustang waar we vanaf een uur of drie ’s middags, te midden van onvergelijkelijke vergezichten, verkleumen van de kou, gaat dit op een heel eigen wijze op.

Niet alleen de Himalayagiganten dekken ons elk moment toe met hun heiligheid. Ze waken over ons. We hebben daar geen erg in. Zij ook niet. Wat voel ik als ik dat voel?

In dit boeddhistische ‘land’ vind je rond elke hoek wel een chorten- of gompabouwsel vaak volgestopt met stenen die gegraveerd zijn met mantra’s of sutra’s. Rijen gebedsmolens markeren de bouwsels evenals talloze gebedsvlaggen. En je ziet ook veel tempelgebouwen, groot en klein. Wij worden wakker met het gedreun van soetrarecitaties vanuit de nabij gelegen tempel. In een raamnis van ons Dragonhotel staat een koekenpannetje na te walmen van het wierookoffer dat hier elke morgen in gebracht wordt.

Als we van Kagbeni naar Tiri lopen, krijgen we, nog ìn Kagbeni, bij een van die tempelbouwsels een oude vrouw in het vizier die bezig is met het maken van zeer zorgvuldig uitgevoerde volledige prostraties. Er gaat een bijzondere en serene gemoedsrust van haar uit al kan ik haar maar van een meter of vijftig afstand zien. Tussen haar en mij stroomt een uitloper van de Gandaki. En wat nog meer wellicht? En toch voel ik me sterk met haar verbonden. Onder ons middagterrasje gebruikt een vrouw kraal voor kraal haar mala bij het opzeggen van mantra’s. Ze doet dat met een overtuigingskracht en een stille overgave die me ontroeren.

In de bergwanden tegenover Tiri hebben erosiekrachten van de natuur heiligdommen geschapen die niet onderdoen voor ‘echt’. In de Mustangomgeving kom je er honderden tegen. In Tiri zelf getuigen de wanden van een huis waar we een kop melkkoffie drinken ervan dat het boeddhistisch gedachtegoed, hoe dat hier ook precies moge luiden, volledig is opgenomen in het dagelijks bestaan. Gebedsrollen en gebedenboeken hangen erbij alsof ze dagelijks gebruikt worden en natuurlijk is er een heftig beschilderd levenswiel.

Toch bedoel ik dit allemaal niet als ik hier zo sterk ervaar dat elk ding heilig is. Ik besef maar al te goed dat ik mijn eigen plaatjes plak op wat ik hier allemaal tegenkom. Of dat nu de schitterende Himalayareuzen zijn of de prostrerende vrouw. Nee, als ik mij losweek van mijn plaatjes, dan word ik geraakt door iets wat ik moeilijk onder woorden kan brengen. In deze rauwe werkelijkheid wordt zo maar elke strontstok een boeddha, zoals een van de Mumonkan-koans ons voorhoudt. In het nadere, het nabije, in het bruikbare en gebruikte, in het waardevolle en het waardeloze, wordt de vluchtigheid van ons bestaan hier zo heel erg voelbaar; kijk bijvoorbeeld eens naar een gebedsvlag van zeg tien jaar oud.  Wie hier overleeft, fysiek en mentaal, kan dat alleen maar doen als hij of zij héén ziet door deze vluchtigheid. Om zich juist zó te laten beroeren door de heiligheid ervan.

Dat kan zich uitdrukken door kinderspel in de vers getrokken voren op de akkers of het jochie dat er stoeit met een kalfje. Maar natuurlijk ook door de menselijke ‘lastdieren’ die onmogelijke hoeveelheden cement naar het tempelterrein dragen. Èn door die prostrerende vrouw die het eind van haar leven nader weet. En er op deze manier zozeer één mee blijft… Welke zuiverheid komt daarin tot uitdrukking? Ontdaan van elke plechtstatigheid, ontdaan van elk instituut, elk dogma. Ontdaan van elke discussie over wat waar en niet waar is…. Misschien komt, wat zij doet, wel voort uit iets institutioneels, maar het heeft, lijkt het, definitief een plaats gevonden in het heiligdom van haar hart. Geen wonder dat Ellen hier een deel van de as van haar overleden vader heeft verstrooid. Geen wonder dat pleegzoon Hom precies ook hier zijn Lauren ten huwelijk heeft gevraagd.

Categorie: Boeddhisme, Columns, Dick Verstegen, Geluk Tags: Dick, Dogen, Ferdie Westen, Gandaki, serie, Tiri

Lees ook:

  1. Dick – Woorden
  2. Dick – Theekommen
  3. Dick – Alles is mogelijk
  4.  Geen dood, geen vrees (19) – Kunst te leven

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

Dick Verstegen

Columnist Dick Verstegen is zenleraar en oud-hoofdredacteur van de VNU dagbladen. 
Alle artikelen »

Agenda

  • Agenda
  • Geef je activiteit door

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 10 februari 2025
    Zen Spirit studiegroep 'Het verborgen licht'-vanaf 10 februari 2025
  • 2 mei 2025
    Phowa Studieweek
  • 9 mei 2025
    Seminar Tenzin Wangyal Rinpoche
  • 12 mei 2025
    Maandagochtend meditatie in Amsterdam-West
  • 13 mei 2025
    Verdiepingsbijeenkomst Hand in hand met de Boeddha
  • 13 mei 2025
    Dinsdagavond op even weken samen mediteren in Almere Buiten
  • 13 mei 2025
    Oude boeddhistische inzichten voor geslaagde moderne relaties
  • 13 mei 2025
    Oude boeddhistische inzichten voor geslaagde moderne relaties
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Weet jij wat een anker is? Test jezelf!

    Hans van Dam - 2 mei 2025

    Deel 3 van een 5-delig dwaalgesprek over de mystieke roos.

    ‘Het leven zelf is zazen’

    Wim Schrever - 28 april 2025

    De grote tragedie hier in het Westen is dat we onze eigen spirituele traditie zo snel hebben opgegeven en met het badwater -de religie- ook het kind -de spiritualiteit- hebben weggegooid. Terwijl een mens fundamenteel nood heeft aan spiritualiteit, aan zingeving.

    Geschiedenis als wapen deel 1

    Kees Moerbeek - 20 april 2025

    President Vladimir Poetin zei in 2014: ‘Onze collectieve herinnering bepaalt onze cultuur, onze geschiedenis en onze tegenwoordige tijd. En onze toekomst zal worden gevormd aan de hand van onze historische ervaring.’ Hij is het zelf die actief deze herinnering en ervaringen vorm geeft en propageert. Ivo van de Wijdeven schrijft dat in de Sovjettijd er nog werd gegrapt dat het land een zekere toekomst had, maar een onvoorspelbaar verleden. Onder Poetin is Ruslands geschiedenis als in beton gegoten. Er is maar één historische waarheid en deze is verankerd in de grondwet en de Nationale Veiligheidsstrategie.

    Jaloerse goden te slim af – de geschiedenis de baas…?

    gastauteur - 13 april 2025

    Hongersnood in een hermetisch afgesloten kuststrook die onwillekeurig aan de vernietigingskampen van weleer doet denken, besmet met meer dan een zweem van genocide… Regeert Adolf Hitler over zijn graf heen? Want bestaat Israël niet bij diens gratie? Zou zonder die bittere nazi-erfenis Palestina als land van drie monotheïstische religies niet nog gewoon zo heten? Is de grond er niet vervloekt, juist door godsdiensten die, gevoed vanuit één fictieve bron, vervolgens als protestbeweging steeds in chronologische volgorde aan haar voorgangster ontspruiten, waarmee de kiem voor een eeuwigdurende vete om de absolute waarheid is gelegd? En claimt niet elk van deze broeder- of zusterstromingen dat stuk met hun aller bloed doordrenkte aarde, aanvankelijk voor Abrahams JHWH, vervolgens voor Jezus’ Vader en ten slotte voor Allah – drie godheden die, in verbitterde onderlinge jaloezie verwikkeld, strijden niet alleen om religieuze hegemonie, maar ook om de profane en politieke macht?

    Wat is quiëtisme?

    Hans van Dam - 27 maart 2025

    Over het stillen van de wil.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Het jaar 2025 – dag 129 – vrede en alle goeds
    • De dood van de paus
    • Seks: Joodse posities in Joods Museum Amsterdam
    • Paus Leo XIV – ‘help ook elkaar om bruggen te bouwen – met dialoog, met ontmoeting’
    • Aardbeving van magnitude 3,7 schokt Tibet

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.